Żabnica (ryba)
Żabnica[3], nawęd[3], żabnica nawęd[4] (Lophius piscatorius) – ryba morska z rodziny żabnicowatych (Lophiidae), nazywana też diabłem morskim[5]. Poławiana gospodarczo dla smacznego, białego mięsa, cenionego w stanie świeżym i wędzonym.
| Lophius piscatorius[1] | |
| Linnaeus, 1758 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
żabnica |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Występowanie
edytujWybrzeże Europy i północno-zachodniej Afryki. Spotykana na głębokościach od 20–1000 m. Według Greenpeace gatunek jest zagrożony z powodu przełowienia, a połowy żabnicy wyrządzają poważne szkody w przyrodzie[6].
Zastosowanie w gastronomii
edytujSzeroko rozpowszechniona w kuchni, zwłaszcza francuskiej. Jej mięso jest delikatne i bardzo pożywne, dobrze znosi gotowanie i w smaku zupełnie nie przypomina tradycyjnych ryb, lecz raczej młodego kurczaka lub królika.
Cechy morfologiczne
edytujCiało silnie spłaszczone grzbietobrzusznie. Głowa szeroka, z bardzo dużym otworem gębowym zaopatrzonym w ostre, ruchome zęby. Dolna szczęka znacznie wysunięta. Przekształcone, krótkie płetwy piersiowe umożliwiają pełzanie po dnie. Długość ciała przeciętnie ok. 1 m, maksymalnie 2 m. Masa ciała przeciętnie ok. 40 kg, maksymalnie 57,7 kg.
Tryb życia
edytujWiększość czasu spędza na dnie. Jej spłaszczone ciało jest wyposażone w rozgałęzione wyrostki ubarwione na żółto-brązowo-zielono, co pomaga jej się maskować przy porośniętych wodorostami skałach. Jej jedyną widoczną częścią ciała jest wijący się jak robak mięsisty wyrostek na końcu długiej wędki wystającej ze szczytu głowy. Kiedy podpływa zdobycz w postaci małej rybki, żabnica kusi ją wabikiem w pobliże swojej zamaskowanej paszczy. W pewnym momencie gwałtownie otwiera szczęki, skutkiem czego mała rybka zostaje wessana i zjedzona. Samotnik. Zjada małe ryby.
Tarło odbywają na głębokości do 2 km p.p.m. Ikra unosi się ku powierzchni wody. Larwy po wykluciu opadają na dno i kierują się w stronę płytkiej wody.
Przypisy
edytuj- ↑ Lophius piscatorius, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Lophius piscatorius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
- ↑ Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby – Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
- ↑ Jerzy Gronau: Słownik nazw ryb. Kraków: Księgarnia Akademicka, 1994, s. 42. ISBN 83-901154-9-2.
- ↑ Greenpeace International Seafood Red list, dostęp 2 lipca 2012 r. 20:49
- ↑ Anglerfish – the day sleeper [online], Atlantis Gozo, 25 maja 2021 [dostęp 2021-08-06] (ang.).
Bibliografia
edytuj- Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
- Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby morskie. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk i Eligiusz Nowakowski. Warszawa: Świat Książki, 1996. ISBN 83-7129-306-2.