Listra
Listra (gr. Λύστρα) – starożytne miasto w Azji Mniejszej, znane głównie z relacji biblijnej.
.jpg)
Położona była na południowy zachód od Ikonium, w krainie Likaonia. Pozostałości miasta odkryto w 1885 roku, kiedy to J.R.S. Sterrett odkopał na wzgórzu położonym na północ od tureckiej wsi Hatun Sarai kamienny ołtarz z łacińską inskrypcją. Lokalizację tę potwierdziły późniejsze znaleziska numizmatyczne[1]. Miejsce było prawdopodobnie zamieszkane od czasów prehistorycznych, nigdy nie przeprowadzono jednak badań archeologicznych na szerszą skalę.
Od 6 roku n.e. Listra stanowiła kolonię rzymską w ramach prowincji Galacja. Pełniła rolę placówki wojskowej zabezpieczającej pobliskie tereny przed dzikimi plemionami górskimi. Niewielka droga wojskowa łączyła Listrę z Antiochią oraz Derbe. Zgodnie z relacją biblijną (Dz 14,11) miejscowa ludność posługiwała się własnym dialektem[1]. Miasto przetrwało do czasów bizantyjskich, po wschodniej stronie wzgórza odkopano fundamenty bizantyjskiego kościoła. Dalsze dzieje miasta są nieznane.
Według Dziejów Apostolskich (Dz 14,8-18) Listrę odwiedził podczas swojej pierwszej podróży misyjnej Paweł z Tarsu wraz z Barnabą po tym, jak wygnano ich z Ikonium. Paweł uzdrowił w mieście człowieka chromego od urodzenia, za co mieszkańcy obwołali go wcieleniem Hermesa, a Barnabę Zeusem. Przybyli Żydzi ukamienowali wówczas Pawła i wywlekli go z miasta, sądząc, że zmarł. Paweł przybył ponownie do Listry w trakcie swojej drugiej podróży misyjnej, nawracając wówczas młodzieńca o imieniu Tymoteusz (Dz 16,1-5). W późniejszych wiekach Listra była stolicą diecezji podległej metropolii Ikonium, a biskupi Listry uczestniczyli w soborach nicejskim I, konstantynopolitańskim I, chalcedońskim i konstantynopolitańskim IV[2].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Watson E Mills, Roger Aubrey Bullard: Mercer Dictionary of the Bible. Macon: Mercer University Press, 1997, s. 532. ISBN 978-0-86554-373-7. OCLC 613917443. (ang.).
- ↑ Clyde E. Fant, Mitchell G. Reddish: A Guide to Biblical Sites in Greece and Turkey. Oxford: Oxford University Press, 2003, s. 242.
Bibliografia
edytuj- The International Standard Bible Encyclopedia. T. III. Grand Rapids: Wm. B. Eerdmans Publishing, 1986.