Lisowce
Lisowce[1] (ukr. Лисівці) – wieś na Ukrainie w rejonie czortkowskim[2] należącym do obwodu tarnopolskiego, nad rzeką Seret, na zachodnim Podolu (obwód tarnopolski).
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Powierzchnia |
19.790 km² |
| Populacja • liczba ludności • gęstość |
|
| Nr kierunkowy |
+380 3554 |
| Kod pocztowy |
48631 |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego  | |
 48°51′11″N 25°49′13″E/48,853056 25,820278
| |
Do 1939 w granicach II Rzeczypospolitej, w powiecie zaleszczyckim (województwo tarnopolskie); od 1 sierpnia 1934 (po wejściu w życie ustawy scaleniowej[3] likwidującej małe gminy wiejskie w tym powiecie) zaliczana do gminy Tłusta Wieś. Po inwazji ZSRR w 1939 inkorporowana wraz z całym terytorium wschodniej Rzeczypospolitej do Ukraińskiej SRR.
W latach 1942–1943 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 8 Polaków oraz ukrywającą się rodzinę żydowska. W 1943 polscy mieszkańcy zmuszeni zostali do opuszczenia wsi, a ich gospodarstwa zostały ograbione i częściowo spalone[4].
W 1943 roku we wsi istniał obóz pracy dla Żydów, których niemiecki okupant wykorzystywał przy remontowaniu dróg. Obóz został zlikwidowany po tym, jak 30 więźniów zmarło z powodu ciężkich warunków panujących w obozie (pozostałych 40 więźniów rozstrzelano)[5]. Mieszkająca w Lisowcach Polka Maria Królikowska uratowała 16 uciekinierów z obozu, dając im schronienie oraz dostarczając pożywienie i tzw. aryjskie dokumenty (w 1981 roku Instytut Jad Waszem uhonorował ją za to tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata)[6]. Innym Polakiem z Lisowiec, który otrzymał ten tytuł, jest Władysław Pokorny[7].
Ludzie urodzeni we wsi
edytuj- Adolf Juzwenko (ur. w 1939) – polski historyk, dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu
- Mykoła Bojczuk – poseł na Sejm Krajowy Galicji
- Otton Szymków – polski duchowny.
Przypisy
edytuj- ↑ „Lisowce”, t. V (1884 r.), str. 320
- ↑ Про утворення та ліквідацію районів [online], Офіційний вебпортал парламенту України [dostęp 2023-03-12] (ukr.).
- ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 64, poz. 570
- ↑ Henryk Komański, Szczepan Siekierka, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946, wyd. 2, Wrocław: Nortom, 2006, s. 438, ISBN 83-89684-61-6, ISBN 978-83-89684-61-5, OCLC 156875487.
- ↑ Холокост на территории СССР: Энциклопедия, I.A. Altman (gł. red.), Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6 s. 529
- ↑ Królikowska Maria. collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-07-13]. (ang.).
- ↑ Pokorny Władysław. collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-07-13]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich.
- Dziennik Ustaw z 1934 roku, nr 64, poz. 570, s. 1138–1139.
- Jacek Antczak, Anna Fluder: Wrocławianie: 30 rozmów. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2008. ISBN 978-83-245-8737-7.
Linki zewnętrzne
edytuj- Lisowce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 236.