Linia kolejowa nr 212

linia kolejowa (Polska)

Linia kolejowa nr 212 BytówKorzybie – jednotorowa, niezelektryfikowana linia kolejowa znaczenia miejscowego w województwie pomorskim. Dawniej linia rozpoczynała się na stacji Lipusz. Aktualnie (2020) jest ona wyłączona z eksploatacji, przy czym na odcinku przekazanym w zarząd miastu Bytów w 2007 roku obowiązująca prędkość wynosi 20 km/h[potrzebny przypis].

Linia kolejowa nr 212
Bytów – Korzybie[1]
(do 2007 r. Lipusz – Korzybie)
Dane podstawowe
Zarządca

PKP PLK
(na dawnym fragmencie Lipusz – Bytów:
Grupa SKPL
)

Numer linii

212

Tabela SRJP

424 (tabela srjp SKPL)

Długość

47,739 km

Rozstaw szyn

1435 mm

Prędkość maksymalna

0[2] km/h

Zdjęcie LK212
Dworzec kolejowy w Lipuszu
Historia
Rok otwarcia

1883

Historia

edytuj

Odcinek KorzybieBytów budowany był dwuetapowo. Pierwszy fragment Korzybie – Barnowo oddany został do użytku 20 listopada 1883 roku[3], natomiast odcinek Barnowo – Bytów 15 sierpnia 1884[3] lub 20 listopada 1884 roku[4]. Przez kolejnych kilkanaście lat, do 15 lipca 1901 roku[3][4], było to jedyne połączenie kolejowe Bytowa ze światem.

Układ torów w okolicy Korzybia dostosowany był do potrzeb kanclerza Ottona von Bismarcka, który miał majątek w niedalekim Warcinie i korzystał ze stacji w Kępicach. Okoliczne linie kolejowe miały zapewniać wygodny dojazd do Kępic dla wielu interesantów kanclerza[5]. Z tego powodu układ torów na stacji w Korzybiu przyjął dzisiejszy wygląd – zarówno tor w kierunku Słupska (i dalej do Gdańska i Królewca), tor w kierunku Bytowa oraz nieistniejący już tor w kierunku Sławna (i dalej do Berlina) są zorientowane w taki sposób, by zapewnić dogodny dojazd z i do Kępic z tych trzech kierunków[6].

Analiza map z przełomu XIX i XX wieku wskazuje, iż w tym okresie przebudowano odcinek Dąbrówka Bytowska – Bytów, zmieniono położenie stacji Bytów oraz stworzono z niej stację węzłową. Przez jakiś czas wykorzystywano jeszcze stary dworzec w Bytowie zlokalizowany na obecnej ulicy Stary Dworzec w Bytowie. 15 lipca 1901[3][4] roku oddano do użytku ostatni odcinek, Bytów – Lipusz. Dzięki temu powstała droga kolejowa Lipusz – Bytów – Korzybie – SławnoDarłowo, łącząca Kaszuby oraz Kociewie z portem w Darłowie. Po I wojnie światowej odcinek Bytów – Lipusz został przedzielony granicą polsko – niemiecką. W okresie dwudziestolecia międzywojennego rozebrano jej przygraniczny fragment Lipusz – Róg[3][4][7].

Po ponownym włączeniu do III Rzeszy odcinka Lipusz – Róg odbudowano go. Po II wojnie światowej z uwagi na zniszczenia ruchu pasażerskiego nie wznowiono od razu na odcinku Barnowo – Bytów[8]; w rozkładach jazdy pociągów pasażerskich z 1947 roku przejezdność była znów na całej długości linii[9]. Jednocześnie zmieniono kilometraż linii, który do tej pory był liczony od Korzybia; po II wojnie światowej zaczęto go liczyć od Lipusza[10].

1 sierpnia 1991 r. zawieszono ruch pociągów osobowych na odcinku Bytów – Korzybie[3][4]. Przez jakiś czas utrzymywana była kolejowa komunikacja autobusowa, a ostatni rozkład z wykazanymi pociągami obowiązywał do 1992 roku. Do 23 maja 1993 roku istniał ruch pasażerski na odcinku Lipusz – Bytów[3][4][11]; jeszcze przez parę lat można tu było spotkać pociągi towarowe. Odcinek Barnowo – Bytów zamknięto dla ruchu 1 maja 1999 roku[3][4]. Ostatni udokumentowany przejazd całości odcinka odbył się 11 kwietnia 2002 roku – był to pociąg specjalny SzczecinekKościerzyna. Podróż odbyła się wagonem motorowym SN61[12]. Po tym przejeździe, jesienią 2003 roku, została rozkradziona część elementów nawierzchnie torowej w okolicy Starkowa (odcinek Zielin MiasteckiKołczygłówki)[13].

W 2007 roku odcinek Lipusz – Bytów został przekazany przez PKP na rzecz miasta Bytów. Władze samorządowe przekazały z kolei linię w zarząd spółce Pol-Miedź Trans (później jej spółce – córce PMT Linie Kolejowe), która rozpoczęła na niej przewozy towarowe[14].

W 2011 roku miasto Bytów zgłosiło plan przywrócenia linii dla ruchu pasażerskiego i jej rewitalizacji do obsługi pociągów osobowych poruszających się z prędkością do 80 km/h[15].

Jesienią 2014 roku PMT Linie Kolejowe, dotychczasowy operator odcinka Lipusz – Bytów, rozwiązał umowę z miastem Bytów na jego utrzymanie[16]. Dotychczasowy – PMT Linie kolejowe – był nim do 31 stycznia 2015 roku, a od 1 lutego jest nim Grupa SKPL.

Odcinek Bytów – Korzybie jest nieprzejezdny[17][18]. Obecnie zachowaniem na nim istniejącej infrastruktury zajmuje się Słupska Powiatowa Kolej Drezynowa[19]. oraz Klub Turystyki Kolejowej Tendrzak[19]. Władze samorządowe są zainteresowane przejęciem tego odcinka[20].

W 2014 zrealizowano studium wykonalności modernizacji linii na odcinku Bytów – Lipusz[21].

Przewozy

edytuj

Od 1993 linia ma charakter towarowy[3][4]. Od 2008 po linii przejeżdża pociąg specjalny Transcassubia organizowany z okazji dorocznego Zjazdu Kaszubów. Od 2010 trwają starania władz samorządowych o włączenie odcinka linii kolejowej nr 212 Lipusz – Bytów do systemu połączeń kolejowych obsługiwanych przez projektowaną sieć Pomorskiej Kolei Metropolitalnej[22]. W 2016 SKPL Cargo uruchomiło sezonowe, pasażerskie, weekendowe połączenia LipuszBytów obsługiwane taborem przewoźnika (spalinową lokomotywą serii 721 i zmodernizowanym w zakładach Tabor Szynowy Opole wagonem 102A[23][24]).

Przypisy

edytuj
  1. Id-12 (D29) Wykaz linii. plk-sa.pl, 2020-07-27. [dostęp 2020-09-14]. (pol.).
  2. Wykaz maksymalnych prędkości. plk-sa.pl, 2019-12-15. [dostęp 2020-10-05]. (pol.).
  3. a b c d e f g h i Historia linii kolejowej nr 212 w serwisie bazakolejowa.pl.
  4. a b c d e f g h Studium zasadności przywrócenia połączeń oraz kompleksowa analiza sytuacji bieżącej i perspektyw reaktywacji linii kolejowej nr 212 Lipusz – Bytów – Korzybie, 2007. [dostęp 2014-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-15)].
  5. Wykład historyka dr. Tomasza Katafiasza z okazji 40-lecia nadania praw miejskich, Urząd Miasta Kępice, 2007.
  6. Przejazd liniami kolejowymi przez Korzybie wiązał się (i do dziś wiąże) z manewrami lokomotyw (a dawniej nawet ich obracanie) w celu jazdy w dalszą trasę. Konieczność zmiany czoła pociągu nie wiąże się jedynie w przypadku jazdy z i do Kępic.
  7. Mapa z roku 1936 na której uwidoczniona jest rozebrana linia kolejowa na odcinku Lipusz – Róg.
  8. Wyciąg z Urzędowego Rozkładu Jazdy i Lotów obowiązującego od 14 lipca 1946 r.
  9. Wyciąg z Urzędowego Rozkładu Jazdy i Lotów obowiązującego od 4 maja 1947 r. do 4 października 1947. [dostęp 2014-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 marca 2015)].
  10. Linia kolejowa nr 212 nie mogła mieć kilometrażu liczonego od Lipusza, gdyż leżał on na terytorium innego państwa. W 2014 roku działacze SPKD dokonali odkrycia oryginalnych opisów kilometrażu na odwrotnych stronach słupków dzisiejszych: kilometr 66,5 linii – słupek opisany jako 5,5 kilometr.
  11. Ostatni pociąg z Bytowa Głos Pomorza, 28 maja 1991 r.
  12. Ostatni przejazd był bardzo nagłośnionym wydarzeniem, w internecie można znaleźć wiele fotografii z tego dnia, np. Galeria z ostatniego przejazdu całością linii kolejowej nr 212.
  13. Dziennik Bałtycki, 31 października 2003 roku. [dostęp 2014-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 marca 2015)].
  14. Przekazanie zarządu nad odcinkiem Lipusz – Bytów spółce PMT.
  15. Michał Tusk: Reaktywacja kolei bytowskiej. Są konkrety i kasa. trojmiasto.gazeta.pl. [dostęp 2011-04-15]. (pol.).
  16. informacja w serwisie kurier-kolejowy.pl.
  17. Marszałek walczy o linię Bytów-Korzybie.
  18. Marszałek walczy o linię Bytów-Korzybie.
  19. a b Na linii kolejowej Korzybie-Bytów pojawią się drezyny (wideo).
  20. Starosta słupski zgłasza chęć przejęcia linii kolejowej.
  21. Wariant modernizacji kolei z Bytowa do Lipusza wybrany.
  22. Bytów potrzebuje pociągów z Trójmiasta – 3 happening Pomorskiej Kolei Metropolitalnej. dziennikbaltycki.pl. [dostęp 2010-12-28]. (pol.).
  23. SKPL wozi pasażerów „ryflakami”. To wagony z długą historią – Wszystko na temat branży kolejowej: PKP, Intercity, przewozy regionalne, koleje mazowieckie, rozkłady jazdy PKP, ... [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2017-11-25].
  24. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2016-07-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-27)].

Linki zewnętrzne

edytuj