Leszczyny (gmina 1945–1954)

Leszczyny – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1945–1954[1] w woj. śląskim, katowickim i stalinogrodzkim (dzisiejsze woj. śląskie). Nazwa gminy pochodzi od wsi Leszczyny (obecnie dzielnica Czerwionki-Leszczyn), lecz siedzibą władz gminy był Kamień pod Rzędówką[2].

Leszczyny
gmina wiejska
1945–1954
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

1945–50: śląskie
1950–53: katowickie
1953–54: stalinogrodzkie

Powiat

rybnicki

Siedziba

Kamień pod Rzędówką

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

4

brak współrzędnych

Gmina zbiorowa Leszczyny[3] powstała w grudniu 1945[4] w następstwie reformy gminnej w powiecie rybnickim w woj. śląskim (śląsko-dąbrowskim)[5]. Według stanu z 1 stycznia 1946 gmina składała się z 4 gromad: Leszczyny, Kamień pod Rzędówką, Książenice i Przegędza[6]. 6 lipca 1950 zmieniono nazwę woj. śląskiego na katowickie[7], a 9 marca 1953 kolejno na woj. stalinogrodzkie[8].

Według stanu z 1 lipca 1952 gmina składała się w dalszym ciągu z 4 gromad (bez zmian)[9]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[10]. Leszczyny uzyskały później status osiedla (1 stycznia 1956[11]) i miasta (18 lipca 1962[12]). 27 maja 1975 do Leszczyn przyłączono sąsiednie miasto Czerwionkę[13], a 1 lutego 1977 gminę Ornontowice (z Dębieńskiem)[14]. 1 stycznia 1992 miasto przemianowano na Czerwionka-Leszczyny[15].

Nie należy mylić gminy Leszczyny (1945–1954) z gminą Leszczyny, utworzoną w 1977 roku z obszaru zniesionej gminy Bełk oraz z części zniesionej gminy Ochojec (przemianowaną w 1992 roku na gminę Czerwionka-Leszczyny). Gmina ta obejmuje mianowicie obszary dawnych gmin Bełk oraz Leszczyny sprzed 1954 roku.

Przypisy

edytuj
  1. Od 1 grudnia 1945 do 28 września 1954.
  2. Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.
  3. Jako gmina jednostkowa gmina Leszczyny funkcjonowała także za II Rzeczypospolitej w latach 1922–1939 w powiecie rybnickim w woj. śląskim (Dz. U. Śl. z 1922 r. Nr 13, poz. 43), choć terytorialnie była to de facto ta sama jednostka.
  4. Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.).
  5. Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22) oraz dekretu z 23 listopada 1944 o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 74).
  6. Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946). Katowice, Wrocław: Instytut Śląski, 1947.
  7. Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
  8. Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51
  9. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa.
  10. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  11. Dz.U. z 1955 r. nr 45, poz. 299
  12. Dz.U. z 1962 r. nr 41, poz. 188
  13. Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 87
  14. Dz.U. z 1977 r. nr 3, poz. 14
  15. Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397