Leptoklid

Leptoklid
	Leptocleidus
	Okres istnienia: 140–125 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Nadrząd	Sauropterygia
Rząd	plezjozaury
(bez rangi)	?Pliosauroidea
Rodzina	Rhomaleosauridae / Leptocleididae
Rodzaj	Leptocleidus; Andrews, 1922
Gatunki
	L. superstes Andrews, 1922 (typowy); ?L. capensis (Andrews, 1911); ?L. clemai Cruikshank i Long, 1997;
	L. superstes Andrews, 1922 (typowy); ?L. capensis (Andrews, 1911); ?L. clemai Cruikshank i Long, 1997;

Leptocleidus (z gr. „wąski obojczyk”) – nazwa rodzajowa plezjozaura, żyjącego we wczesnej kredzie.

Cechą charakterystyczną leptoklidów było posiadanie dużych obojczyków i kości międzyobojczykowych (te ostatnie były poprzecznie wydłużone) oraz małych łopatek. Cechy te znajdowane są także u wczesnojurajskiego romaleozaura oraz przedstawicieli rodziny Policotylidae z późnej kredy.

Długość ciała leptoklida wynosiła około 3 metrów (z wyjątkiem gatunku typowego Leptocleidus superstes, mierzącego zaledwie 1,5 metra). Trójkątna czaszka zwierzęcia posiadała pojedynczy grzebień ciągnący się za nozdrzami. Górna szczęka zaopatrzona była w 42 zęby, a żuchwa w około 70 zębów. W odróżnieniu od żeber szyjnych pliozaurów, te występujące u leptoklidów zaopatrzone były w pojedyncze głowy, a kręgi szyjne (w liczbie 13–24) posiadały głębokie wgłębienia.

Znane są następujące gatunki zwierzęcia:

Leptocleidus superstes, odkryty na terenie hrabstwa Sussex oraz wyspy Wight (co czyni go jedynym plezjozaurem odkrytym na terenie wyspy). Żył podczas barremu (około 130-125 milionów lat temu).
Leptocleidus capensis, odkryty w Kraju Przylądkowym w Południowej Afryce. Żył podczas walanżynu (około 140-136 milionów lat temu).
Leptocleidus clemai, odkryty w zachodniej Australii. Żył podczas hoterywu i barremu (około 136-125 milionów lat temu). Znany jest z takich elementów szkieletu, jak prawa kość udowa oraz elementy lewej, fragment kości piszczelowej, obie kości łokciowe, prawa kość promieniowa fragmenty miednicy, fragmenty żuchwy (bez zębów), około 45 kręgów, oraz z innych fragmentów szkieletu, w tym być może należących do łopatki.

Z analiz kladystycznych przeprowadzonych przez Keara i Barretta (2011) wynika jednak, że nie można jednoznacznie stwierdzić, czy L. superstes rzeczywiście jest bliżej spokrewniony z gatunkami L. capensis i L. clemai niż z plezjozaurami zaliczanymi do innych rodzajów; konieczne może się okazać przeniesienie dwóch ostatnich gatunków do odrębnych rodzajów^[1].

Pozycja filogenetyczna Leptocleidus w obrębie plezjozaurów jest niepewna. Z większości analiz kladystycznych wynika jego przynależność do kladu Pliosauroidea^[2]^[3]^[4]^[5]^[6]^[1]^[7]; z analizy Ketchum i Bensona (2010) wynika jednak jego przynależność do Plesiosauroidea^[8]. Z niektórych analiz kladystycznych wynika przynależność Leptocleidus do rodziny Rhomaleosauridae, co czyniłoby go jednym z ostatnich przedstawicieli swojej rodziny^[2]^[3]. Inne analizy sugerują jednak, że należy on odrębnej rodziny Leptocleididae blisko spokrewnionej z późnokredową rodziną Polycotylidae i może być bazalnym przedstawicielem linii ewolucyjnej prowadzącej do Polycotylidae^[4]^[5]^[6]^[7]^[8].

Szczątki leptoklida pochodzą z warstw, które są ubogie w szczątki plezjozaurów. Interesujący wydaje się fakt, że szczątki leptoklidów znajdowane były w formacjach słodkowodnych. Badacze, tacy jak Cruickshank, sugerują, że zwierzęta te zasiedliły tereny słodkowodne i okolice ujść rzek, nie wytrzymując współzawodnictwa z pliozaurami w środowiskach morskich.

Przypisy

↑ ^a ^b Benjamin P. Kear, Paul M. Barrett. Reassessment of the Lower Cretaceous (Barremian) pliosauroid Leptocleidus superstes Andrews, 1922 and other plesiosaur remains from the nonmarine Wealden succession of southern England. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 161 (3), s. 663–691, 2011. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2010.00648.x. (ang.).
↑ ^a ^b Frank Robin O’Keefe. A cladistic analysis and taxonomic revision of the Plesiosauria (Reptilia: Sauropterygia). „Acta Zoologica Fennica”. 213, s. 1–63, 2001. ISBN 951-9481-58-3. (ang.).
↑ ^a ^b Frank Robin O’Keefe. Preliminary description and phylogenetic position of a new plesiosaur (Reptilia: Sauropterygia) from the Toarcian of Holzmaden, Germany. „Journal of Paleontology”. 78 (5), s. 973–988, 2004. (ang.).
↑ ^a ^b Adam Stuart Smith Anatomy and Systematics of the Rhomaleosauridae (Sauropterygia: Plesiosauria) Dysertacja doktorska, National University of Ireland, University College Dublin 2007.
↑ ^a ^b Patrick S. Druckenmiller, Anthony P. Russell. A phylogeny of Plesiosauria (Sauropterygia) and its bearing on the systematic status of Leptocleidus Andrews, 1922. „Zootaxa”. 1863, s. 1–120, 2008. (ang.).
↑ ^a ^b Adam S. Smith, Gareth J. Dyke. The skull of the giant predatory pliosaur Rhomaleosaurus cramptoni: implications for plesiosaur phylogenetics. „Naturwissenschaften”. 95 (10), s. 975–980, 2008. DOI: 10.1007/s00114-008-0402-z. (ang.).
↑ ^a ^b Roger B. J. Benson, Hilary F. Ketchum, Leslie F. Noé i Marcela Gómez-Pérez. New information on Hauffiosaurus (Reptilia, Plesiosauria) based on a new species from the Alum Shale Member (Lower Toarcian: Lower Jurassic) of Yorkshire, UK. „Palaeontology”. 54 (3), s. 547–571, 2011. DOI: 10.1111/j.1475-4983.2011.01044.x. (ang.).
↑ ^a ^b Hilary F. Ketchum, Roger B. J. Benson. Global interrelationships of Plesiosauria (Reptilia, Sauropterygia) and the pivotal role of taxon sampling in determining the outcome of phylogenetic analyses. „Biological Reviews”. 85 (2), s. 361–392, 2010. DOI: 10.1111/j.1469-185X.2009.00107.x. (ang.).

Bibliografia

Cruikshank, A. R. I. 1997 A lower Cretaceous Pliosauroid from South Africa. Annals of the South African Museum, 105, s. 206–226 (za en.wiki).
http://home.alphalink.com.au/~dannj/clemai.htm

http://web.archive.org/web/*/http://www.geocities.com/dinowight/leptocleidus.html

[ZJLS2011-1] Benjamin P. Kear, Paul M. Barrett. Reassessment of the Lower Cretaceous (Barremian) pliosauroid Leptocleidus superstes Andrews, 1922 and other plesiosaur remains from the nonmarine Wealden succession of southern England. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 161 (3), s. 663–691, 2011. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2010.00648.x. (ang.).

[OK01-2] Frank Robin O’Keefe. A cladistic analysis and taxonomic revision of the Plesiosauria (Reptilia: Sauropterygia). „Acta Zoologica Fennica”. 213, s. 1–63, 2001. ISBN 951-9481-58-3. (ang.).

[OK04-3] Frank Robin O’Keefe. Preliminary description and phylogenetic position of a new plesiosaur (Reptilia: Sauropterygia) from the Toarcian of Holzmaden, Germany. „Journal of Paleontology”. 78 (5), s. 973–988, 2004. (ang.).

[Smith-4] Adam Stuart Smith Anatomy and Systematics of the Rhomaleosauridae (Sauropterygia: Plesiosauria) Dysertacja doktorska, National University of Ireland, University College Dublin 2007.

[DR08-5] Patrick S. Druckenmiller, Anthony P. Russell. A phylogeny of Plesiosauria (Sauropterygia) and its bearing on the systematic status of Leptocleidus Andrews, 1922. „Zootaxa”. 1863, s. 1–120, 2008. (ang.).

[SD08-6] Adam S. Smith, Gareth J. Dyke. The skull of the giant predatory pliosaur Rhomaleosaurus cramptoni: implications for plesiosaur phylogenetics. „Naturwissenschaften”. 95 (10), s. 975–980, 2008. DOI: 10.1007/s00114-008-0402-z. (ang.).

[Bensonetal-7] Roger B. J. Benson, Hilary F. Ketchum, Leslie F. Noé i Marcela Gómez-Pérez. New information on Hauffiosaurus (Reptilia, Plesiosauria) based on a new species from the Alum Shale Member (Lower Toarcian: Lower Jurassic) of Yorkshire, UK. „Palaeontology”. 54 (3), s. 547–571, 2011. DOI: 10.1111/j.1475-4983.2011.01044.x. (ang.).

[KB10-8] Hilary F. Ketchum, Roger B. J. Benson. Global interrelationships of Plesiosauria (Reptilia, Sauropterygia) and the pivotal role of taxon sampling in determining the outcome of phylogenetic analyses. „Biological Reviews”. 85 (2), s. 361–392, 2010. DOI: 10.1111/j.1469-185X.2009.00107.x. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]