Lepidodendron

rodzaj widłaka

Lepidodendron (Lepidodendron) – wymarły późnokarboński rodzaj widłaka z rzędu lepidofitów.

Lepidodendron
Ilustracja
Lepidodendron
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

naczyniowe

Gromada

widłaki

Podgromada

Lycopodiophytina

Klasa

widłaki różnozarodnikowe

Rząd

lepidofity

Rodzaj

Lepidodendron

Nazwa systematyczna
Lepidodendron

Nazwa łacińska pochodzi od greckich słów lepido – łuska i dendron – drzewo, toteż w XIX w. i na początku XX w. funkcjonowała polska nazwa lepidodendrona łuskodrzew, obecnie zarzucona.

Charakterystyka

edytuj

Lepidodendrony były widłakami dorastającymi do 30 m wysokości i ok. 2 m średnicy u podstawy. Cechą łączącą je ze współczesnymi widłakami jest to, że ich korona była rozgałęziona dychotomicznie. Pnie i gałęzie były okryte epidermą ze szparkami, nie zawierały wcale, lub bardzo mało, drewna. Wnętrze pni często było puste. Wskazuje to, że lepidodendrony były bylinami o zielonych pniach. Liście umieszczone były na poduszkach liściowych. Poduszki te zachowują się w stanie kopalnym i mają charakterystyczny dla lepidodendronów łuskowaty (rombowy) kształt. Rozmieszczone są regularnie w rzędach. Lepidodendrony miały organy korzeniotwórcze, również rozgałęziające się dychotomicznie zwane stygmariami. Od poziomo rosnących, płytko zanurzonych lub leżących na powierzchni stygmarii odrastały prawdziwe korzenie o nazwie apendyks, po których zachowują się na stygmariach okrągłe blizny nieregularnie rozmieszczone.

Występowanie

edytuj

Późny karbon, sporadycznie także we wczesnym permie. Bardzo powszechne w utworach karbonu górnego Europy, w tym Polski (Górny Śląsk, Wałbrzych).

Znaczenie

edytuj

Były jednymi z najpowszechniejszych roślin drzewiastych karbonu późnego, a ich szczątki stały się ważnym składnikiem tworzących się wówczas torfowisk, z których później powstały węgle kamienne.

Megaspory i mikrospory lepidodendronów mają duże znaczenie w datowaniu osadów górnokarbońskich.

Bibliografia

edytuj
  • Aleksander Jachowicz, Sonia Dybova-Jachowicz, Paleobotanika, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1994, OCLC 804113733.