Leon Rygier
Leon Paweł Rygier, ps. i krypt.: Fortunio, L. R., L. R.–R., Leon R., R.[1] (ur. 17 listopada 1875 w Warszawie, zm. 13 lipca 1948 w Łowiczu) – polski poeta młodopolski, prozaik, publicysta, nauczyciel.
 Leon Rygier na pocztówce z 1933 | |
| Data i miejsce urodzenia |
17 listopada 1875 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
13 lipca 1948 |
| Zawód, zajęcie | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUrodził się 17 listopada 1875 w Warszawie, w rodzinie Ignacego i Marii z Jaworskich[2]. Był bratem Henryka Józefa, bratankiem Teodora Rygiera. Uczęszczał do VII Rządowego Gimnazjum Męskiego na warszawskiej Pradze. Tam poznał swojego przyjaciela, przyszłego pedagoga Janusza Korczaka. W 1900 debiutował tomem poezji Z greckich motywów. W latach 1906–1907, mieszkając w Kielcach, prowadził tygodnik „Echa Kieleckie”. W 1907 rozpoczął pracę jako nauczyciel języka polskiego w ewangelickiej szkole średniej im. Mikołaja Reja w Warszawie. Był delegatem na zjazd Związku Zawodowego Literatów Polskich 4 lutego 1922 w Warszawie[3]. W latach 1933–1934 był kierownikiem szkoły powszechnej. W tym czasie pisał wspomnienia do Polski Zbrojnej, Przekroju i Robotnika o swoich kontaktach m.in. z Bolesławem Prusem, Stanisławem Przybyszewskim, Henrykiem Sienkiewiczem czy Januszem Korczakiem. Współpracował w tym okresie jako publicysta z Jednotą i Głosem Ewangelickim[1].
W czasie II wojny światowej uczył na tajnych kompletach. Po upadku powstania warszawskiego zamieszkał na stałe w Łowiczu z żoną Anną. W lutym 1945 rozpoczął pracę jako nauczyciel historii i języka polskiego w Państwowym Gimnazjum Kupieckim w Łowiczu, a od 1946 w Państwowym Koedukacyjnym Liceum Handlowym.
Pochowany na cmentarzu w Łowiczu, później przeniesiony na cmentarz Powązkowski w Warszawie (kwatera 32-2-1,2)[4].
Odznaczenia
edytuj- Srebrny Wawrzyn Akademicki (7 listopada 1936)[5].
Twórczość
edytujPozostawił po sobie kilkanaście tomików poezji, zbiory prozy i prób dramatycznych, kilka podręczników szkolnych oraz dziesiątki artykułów, felietonów i recenzji.
- Z motywów greckich;
- Poezje seria I;
- Z motywów japońskich;
- Wieść o archaniele;
- Gemma;
- Hańba dusz;
- Dwa światy;
- Zatrute siewy.
Życie prywatne
edytuj11 lutego 1904 roku poślubił Zofię Nałkowską, wówczas dwudziestoletnią, początkującą pisarkę. Oboje przeszli na kalwinizm. Mieszkali w Wołominie (w tzw. Domu nad Łąkami) oraz w Kielcach. Małżeństwo okazało się jednak niedobrane, w 1909 się rozstali, a w 1918 roku Rygier i Nałkowska uzyskali formalny rozwód. Rygier był jeszcze później (od 25 stycznia 1913) żonaty z Franciszką Strąk[2] (zm. 1940), z którą doczekał się syna Juliusza (ur. 1918)[6]. Trzecią żoną Rygiera była Anna Dutkowska. Podobno pod koniec życia przeszedł na katolicyzm[7].
Bibliografia
edytuj- Stanisław Hartman, Wspomnienia (lwowskie i inne), Wrocław 1994.
- Marek Wojtylak, Śladami Leona Rygiera, [w:] Szkice łowickie, Łowicz 2006. ISBN 83-911735-2-6.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Leon Paweł Rygier – biogram z XXXIII tomu Polskiego Słownika Biograficznego, 1991–1992.
- ↑ a b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 267. [dostęp 2021-09-25].
- ↑ Wiadomości bieżące. Z miasta. O byt literatów. „Kurjer Warszawski”, s. 4, Nr 39 z 8 lutego 1922.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: RYGIEROWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-03-07].
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 261, poz. 461 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej”.
- ↑ Leon Paweł Rygier [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-09-25].
- ↑ Leon Paweł Rygier [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2022-09-24] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Zobacz zbiór prac tego autora w Wikilivres (dawniej Bibliowiki)
- Wiersze Leona Rygiera
- Rygier, Leon Paweł – biografia i zbiór prac w Cyfrowej Bibliotece Polskiej Piosenki.
- Utwory Leona Rygiera w bibliotece Polona