Leon Noras
Leon Noras OFMConv.[1], właśc. Walenty Noras (ur. 14 lutego 1834 w Jaroszowicach, zm. 6 lutego 1903 w Sanoku) – polski franciszkanin konwentualny, kaznodzieja, przewodniczący kapituł, przełożony prowincji, asystent generała zakonu franciszkanów.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce pochówku | |
| asystent generała zakonu | |
| Okres sprawowania |
1879-1892 |
| prowincjał prowincji galicyjskiej | |
| Okres sprawowania |
1892-1899 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Śluby zakonne |
27 października 1853 |
| Prezbiterat |
14 czerwca 1857 |
Życiorys
edytujUrodził się 14 lutego 1834 w Jaroszowicach (powiat pszczyński) jako syn właściciela młyna Jana i Anny z domu Kajosch. W 1852 wstąpił do zakonu franciszkanów (Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych) w Krakowie, jesienią 1852 rozpoczął nowicjat, 27 października 1853 złożył śluby zakonne. 14 czerwca 1857 przyjął święcenia kapłańskie w bazylice katedralnej we Włocławku (udzielił bp Jan Michał Marszewski). Następnie krótkotrwale przebywał w Kaliszu, po czym przez 11 lat posługiwał w krakowskim klasztorze pracując jako kaznodzieja konwentu (1859), ekonom (1863–1866), i wikariusz konwentu. Przyczynił się do odbudowy klasztoru po pożarze z 1850 dokonując kwest.
W 1868 zgłosił się na misje i wyjechał do Włoch. Początkowo przebywał w Rzymie, gdzie zdał egzamin w Sygnaturze Penitencjarii, po czym w 1869 został skierowany do posługi w domku loretańskim Sanktuarium Santa Casa w Loreto i tam pracował jako spowiednik i penitencjarz dla Niemców i Polaków do 1879 (później ponownie w latach 1891-1892; jego następcą w tej funkcji został o. Franciszek Kurpas[2]). W tym czasie dokonał przekładu książek, które wydał w 1870 w Mikołowie pt. Kwiaty św. Leonarda z Porto Mawicio z Zakonu św. Franciszka ofiarowane w miesiącu maju Maryi Najświętszej, czyli rozważania tego świętego do użytku ludu wiejskiego oraz Pociecha utrapionych czyli pobudki do cierpliwości w cierpieniach, pisane przez autora niewidomego, obecnie przetłumaczone z języka włoskiego na polski (publikacje stały się następnie poczytne w Polsce). W 1879 został wybrany na stanowisko socjusza i asystenta generała zakonu franciszkanów, którym był od tego roku przez dwa lata chorwacki abp Bonaventura Maria Soldatić. W swojej funkcji o. Noras wizytował prowincje zakonne w Europie i Ameryce. Był przewodniczącym kapituł w prowincjach: niemieckiej, galicyjskiej, leopoldyńskiej (od 1886), czesko-morawsko-śląskiej (od 1888), Kapituły św. Antoniego w Padwie (w 1891). W 1890 został nadany mu honorowy tytuł eksprokuratora generalnego. W listopadzie 1889 z własnych środków założył fundację dla kleryków z Krakowa studiujących w Rzymie, zaś na rzecz biblioteki klasztoru krakowskiego w 1890 przekazał ok. 300 ksiąg. Wraz ze swoim przełożonym generałem zakonu przełomie XIX i XX wieku przyczynił się do odnowy życia zakonnego.
W lipcu 1892 został wybrany przełożonym (prowincjałem) prowincji Galicji i Lodomerii z siedzibą we Lwowie, w ramach której funkcjonowały klasztory polskie[3]. 22 lipca 1895 wybrany został na drugą kadencję[4], którą wypełniał do maja 1899[5]. W okresie swojego urzędowania aktywnie działał na rzecz wyjazdów zakonników franciszkańskich na misje - wspierając takowe instalacje duchownych w swoim rodzinnym Śląsku oraz w Ameryce. Był organizatorem studium filozoficzno-teologicznego w Krakowie, w którym kształcili się duszpasterze polonijni. W okresie urzędowania jako prowincjał czynił jeszcze większe starania o podniesienie poziomu karności oraz wypełnianie wierne zachowania konstytucji i reguły zakonu. Przeprowadzał wizytacje obiektów klasztornych i kościelnych oraz wykazywał dbałość o dokonywanie remontów, odnowy budynków i renowacji (odnowiono m.in. kościół w Horyńcu[6], ustanowiono nowe ołtarze w kościele w Haliczu, wykonano prace w kościele w Hanaczowie, w kościele w Kalwarii Pacławskiej, przy klasztorze w Krośnie, Sanoku). Dbał o prowincjalne seminarium duchowne. Po zakończeniu siedmioletniej kadencji na stanowisku prowincjała został przeniesiony do Sanoka i przebywał w tamtejszym klasztorze Franciszkanów[7][8][9][10].
Zmarł 6 lutego 1903 w Sanoku[11]. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku 8 lutego 1903 w pogrzebie pod przewodnictwem gwardiana klasztoru ojców kapucynów w Krośnie, o. Ignacego Kolbusza[11][12][13]. Nagrobek o. Leona Norasa został wpisany do rejestru zabytków i podlega ochronie prawnej[14][15]
Przypisy
edytuj- ↑ W ewidencji kościelnej piśmiennictwa diecezji przemyskiej tożsamość zapisywana w języku łacińskim jako „Leo (Valentinus) Noras”.
- ↑ Włoska Częstochowa. „Gazeta Narodowa”. Nr 262, s. 3, 24 września 1898.
- ↑ Kronika. Zmiany w zakonie OO. Franciszkanów. „Kurjer Lwowski”. Nr 217, s. 3, 5 sierpnia 1892.
- ↑ Kronika. Na konwencie. „Gazeta Lwowska”. Nr 197, s. 3, 29 sierpnia 1895.
- ↑ Antoni Zwiercan. „Studia Polonijne”. Nr 3, s. 113, 1979. Działalność franciszkanów wśród Polonii 1772–1976.
- ↑ Dzieje kościoła i klasztoru OO. Franciszkanów. franciszkanie.horyniec.net. [dostęp 2014-06-06].
- ↑ Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1900. Przemyśl: 1899, s. 262.
- ↑ Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1901. Przemyśl: 1901, s. 262.
- ↑ Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1902. Przemyśl: 1901, s. 262.
- ↑ Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1903. Przemyśl: 1902, s. 275.
- ↑ a b Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 362 (poz. 17).
- ↑ Stefan Stefański: Cmentarze sanockie. Sanok: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Oddział w Sanoku, 1991, s. 28.
- ↑ Paweł Nestorowicz: Boża rola. Przyczynek do historii cmentarzy sanockich w 110-tą rocznicę konsekracji cmentarza przy ul. Rymanowskiej. Sanok: 2005, s. 47.
- ↑ Zabytkowe nagrobki. starecmentarze.sanok.pl. [dostęp 2014-06-06].
- ↑ Stowarzyszenie Opieki nad Starymi Cmentarzami – co w ustawie piszczy. esanok.pl. [dostęp 2014-06-06].
Bibliografia
edytuj- Antoni Zwiercan. Działalność franciszkanów wśród Polonii 1772-1976. „Studia Polonijne”. Tom 3, s. 95, 1979.
- Ludzie: O. Noras - prowincjał, asystent generała. franciszkanie.pl, 12 lutego 2009. [dostęp 2014-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 grudnia 2014)].
- Józef Pixa: Ksiądz Adolf Hytrek – życie i dzieło. Opole: 2009, s. 51-52, 54, 58, 60, 87, 91.
- Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku, red. M. Pater, Katowice 1996, s. 301.