Leon Marzęta ps. Leszek (ur. 30 października[1] 1915 w Przypisówce, zm. 29 maja 1985 w Warszawa) – podoficer zawodowy Wojska Polskiego, partyzant Gwardii i Armii Ludowej, funkcjonariusz Milicji Obywatelskiej, oficer Sił Zbrojnych PRL.

Leon Marzęta
Leszek
porucznik (w AL) porucznik (w AL)
Data i miejsce urodzenia

30 października 1915
Przypisówka

Data i miejsce śmierci

29 maja 1985
Warszawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Gwardia Ludowa
Armia Ludowa
Milicja Obywatelska
Ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

8 Pułk Piechoty Legionów
Oddział GL "Franka"
Oddział GL "Maćka"
Batalion AL im. Jana Hołoda

Stanowiska

Zastępca dowódcy oddziału partyzanckiego
Członek dowództwa okręgu AL
Komendant MO w Lubaniu
Członek polskiej misji pokojowej w Laosie

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Późniejsza praca

Najwyższa Izba Kontroli

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1943–1989) Krzyż Partyzancki Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” Medal Zwycięstwa i Wolności 1945

Życiorys

edytuj

Syn Jana, urodził się i wychował na północy Lubelszczyzny. W młodości wstąpił do KPP. W stopniu podoficerskim służył w 8 Pułku Piechoty Legionów, w którego składzie walczył w kampanii wrześniowej. W 1941 wraz z Franciszkiem Wolińskim i Janem Wójtowiczem utworzyli niezależny oddział partyzancki, w skład którego obok miejscowej ludności weszli zbiegli z niewoli jeńcy radzieccy. Wiosną 1942 nawiązali kontakt z przedstawicielstwem PPR włączając oddział w szeregi GL. Dowódcą został Woliński (ps. „Franek”), Wójtowicz (ps. „Maciek”) i Marzęta (ps. „Leszek”) zostali jego zastępcami. W drugiej połowie 1943 oddział włączono jako kompanię do 1 batalionu GL. W 1943 lub w 1944 awansowany do stopnia podporucznika. W marcu lub w kwietniu 1944 dowodził oddziałem ochraniającym delegację KRN udającą się do Związku Radzieckiego (skład delegacji: ppłk Marian Spychalski ps. „Marek”, mjr Kazimierz Sidor ps. „Kazik” i Edward Osóbka pa. „Morawski”). Brał udział w bitwie pod Rąblowem, gdzie się wyróżnił. Został w jej trakcie także ranny w szyję (do końca życia nosił kulę). W 1944 otrzymał rangę porucznika. Po walkach przeprowadził jedną z kolumn partyzanckich napotykając idący im z odsieczą batalion por. „Przepiórki” z 1 Brygady AL[2]. Po wyzwoleniu skierowany do MO, wysłany na Ziemie Odzyskane. Przez pewien okres więziony ze względu na antygomułkowską nagonkę w partii. Od 1960 w ASG im. gen. Karola Świerczewskiego. W 1968 uczestniczył w misji pokojowej ONZ w Laosie. Ze względu na odniesione rany pod Rąblowem został przeniesiony w stan spoczynku. Aż do emerytury pracował w NIK.

Życie prywatne

edytuj

Ożenił się z Marią z domu Szymbor (ur. 29 października 1924, zm. 6 listopada 1990). Para spoczywa na wojskowych Powązkach[3].

Odznaczenia

edytuj

i inne

Awanse

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. E. Gronczewski, "Kalendarium walk GL-AL na Lubelszczyźnie", str. 189
  2. Wspomnienia "Przepiórki", str. 104.
  3. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2018-04-09] (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • M. Moczar, Barwy walki
  • E. Gronczewski, Kalendarium walk Gwardii Ludowej i Armii Ludowej na Lubelszczyźnie 1942-1944
  • S. Glinka, Burza majowa
  • J. B. Garas, Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942-1945
  • E. Gronczewski, Wspomnienia "Przepiórki"
  • W. Czyżewski, Więc zarepetuj broń