Lejkówka zielonawa
Lejkówka zielonawa (Clitocybe odora (Bull.) P. Kumm.) – gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
lejkówka zielonawa |
| Nazwa systematyczna | |
| Clitocybe odora (Bull.) P. Kumm. Führ. Pilzk. (Zwickau): 121 (1871) | |
.JPG)
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji: Clitocybe, Incertae sedis, Agaricales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według index Fungorum[1].
Niektóre synonimy łacińskie[2]:
- Agaricus moschatus J.F. Gmel.
- Agaricus odorus Bull.
- Agaricus odorus Bull., var. odorus
- Agaricus trogii Fr.
- Agaricus virens Scop.
- Agaricus viridis Huds.
- Clitocybe odora var. alba J.E. Lange
- Clitocybe odora var. fallax Kuyper
- Clitocybe trogii (Fr.) Sacc.
- Clitocybe virens (Scop.) Sacc.
- Clitocybe viridis (Huds.) Gillet
- Geophila aeruginosa (Curtis) Quél.
- Gymnopus odorus (Bull.) Gray
- Lepista odora (Bull.) Harmaja
- Mycena virens (Scop.) Quél.
- Psalliota aeruginosa (Curtis) P. Kumm.,
- Rubeolarius odorus (Bull.) Raithelh
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda. W polskim piśmiennictwie mykologicznym ma też inne nazwy: bedłka wonna, hanyżka, lejkorodek wonny, lejkówka wonna[3].
Morfologia
edytujŚrednica 5–10 cm. Początkowo wypukły, później rozpostarty z tępym garbkiem, na koniec płaski z lejkowatym zagłębieniem. U młodych okazów ma podwinięty brzeg, później faliście powyginany. Skórka naga, sucha o bardzo charakterystycznym niebieskozielonym zabarwieniu. U starszych okazów bieleje[4].
Dość rzadkie, nieco zbiegające na trzon. Mają kolor od kremowego do niebiesko-zielonego[4].
Wysokość 3–5 cm, grubość 1 cm. Jest cylindryczny, z często zgrubiałą podstawą. Kolor taki sam, jak kapelusz[4].
Biały, jedynie pod skórką kapelusza zielonkawy. Ma silny, anyżowy zapach i smak[5].
Występowanie i siedlisko
edytujLejkówka zielonawa najliczniej występuje w Europie i Ameryce Północnej, ale znana jest także w Azji, Australii i Nowej Zelandii[6]. W Europie Środkowej jest dość pospolita[5].
Występuje zarówno w lasach iglastych, jak i liściastych[5]. Saprotrof, rozkładający liście i igliwie. Pojawia się późnym latem i jesienią, czasami tworzy tzw. czarcie kręgi[4]. Rośnie głównie pod olszą szarą, brzozą brodawkowatą, topolą osiką, rzadko pod jodłą i bukiem[3].
Znaczenie
edytujSaprotrof[3]. Grzyb jadalny, jednak z powodu silnego anyżowego zapachu i smaku może być używany tylko jako dodatek do potraw (w niezbyt dużych ilościach)[5].
Gatunki podobne
edytujDzięki bardzo charakterystycznej barwie i zapachowi w zasadzie gatunek ten nie może być pomylony z żadnym innym. Nieco podobny morfologicznie jest pierścieniak grynszpanowy (Stropharia aeruginosa), ale nie posiada anyżowego zapachu[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2020-05-13]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-09-15]. (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e Till R. Lohmeyer, Ute Kũnkele: Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie. Warszawa: 2006. ISBN 978-1-40547-937-0.
- ↑ a b c d Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. 2008. ISBN 978-83-258-0588-3.
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2015-04-08].