Lejkówka oszroniona
Lejkówka oszroniona (Rhizocybe pruinosa (P. Kumm.) Vizzini, P. Alvarado & G. Moreno) – gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
lejkówka oszroniona |
| Nazwa systematyczna | |
| Rhizocybe pruinosa (P. Kumm.) Vizzini, P. Alvarado & G. Moreno Mycologia 107(1): 132 (2015) | |
,_to_serve_as_an_atlas_to_the_%22Handbook_of_British_Fungi%22_(Pl._231)_(6056196740).jpg)
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Rhizocybe, Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Gatunek ten po raz pierwszy opisał w 1871r. Paul Kummer nadając mu nazwę Clitocybe pruinosa. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadali mu Alfredo Vizzini, P. Alvarado i G. Moreno w 2015 r.[1]
- Agaricus pruinosus Lasch 1838
- Clitocybe cyathiformis var. pruinosa (P. Kumm.) Costantin & L.M. Dufour 1891
- Clitocybe pruinosa P. Kumm. 1871
- Omphalia cyathiformis var. pruinosa (P. Kumm.) Quél. 1872
- Omphalia pruinosa (P. Kumm.) Quél. 1888
- Pseudolyophyllum pruinosum (P. Kumm.) Raithelh. 1990[2].
Franciszek Błoński w 1889 r. nadał mu polską nazwę bedłka szroniasta, F. Kwieciński w 1896 r. lejkorodek przyprószony, a Władysław Wojewoda w 2003 r. lejkówka oszroniona[3]. Wszystkie te nazwy są niespójne z aktualną nazwą naukową[1].
Morfologia
edytujŚrednica 2–5 cm, początkowo wypukły z długo podwiniętym i nieprążkowanym brzegiem, słabo higrofaniczny. Powierzchnia żółto-brązowo-szara, szaro-brązowa, żółto-szara, słabo błyszcząca, często koncentrycznie spękana, strefowana, często pokryta osłoną o barwie od szarej do srebrnoszarej[4].
Przyrośnięte i zbiegające na trzon, łukowate, wąskie, dość gęste, białawe, żółtawe lub kremoweg do beżowych. Ostrza równe[4].
Wysokość 1,5–5 cm, grubość 0,2–0,9 cm, walcowaty lub spłaszczony, lekko cieńszy u podstawy, czasami nieco ekscentryczny, chrzęstny lub skórzasty, początkowo pełny, potem pusty w środku. Powierzchnia biaława lub płowożółta do rdzawokremowej, pod kapeluszem oprószona. Z podstawy wychodzą liczne ryzomorfy[4].
Cienki, elastyczny, wodnisty, w kapeluszu białawożółtawy do ochrowego, w dolnej części trzonu bladoochrowy. Zapach słaby, ziemisty lub jabłkowy, smak słaby, od łagodnego do bursztynowego[4].
Biały[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki elipsoidalne, gładkie, nieamyloidalne, 4–5(6,5) x 2–4 µm. Cystyd brak. Strzępki w skórce zbite, równoległe, rozgałęzione z wystającymi końcami i sprzążkami[4].
Występowanie i siedlisko
edytujRhizocybe pruinosa występuje w Ameryce Północnej, Europie i Australii[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył 10 stanowisk z uwagą, że jest to gatunek rzadki[3]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów[6]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R– gatunek rzadki, który zapewne w najbliższej przyszłości przesunie się do kategorii zagrożonych wymarciem, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[7].
Grzyb naziemny. Występuje w lasach iglastych. Owocniki tworzy głównie od marca do maja[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 0202-12-20] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 0202-12-20] (ang.).
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Rhizocybe pruinosa / Clitocybe pruineux [online], Mycoquébec.org [dostęp 0202-12-20] (fr.).
- ↑ Występowanie Rhizocybe pruinosa na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 0202-12-20] (ang.).
- ↑ Aktualne stanowiska lejkówki oprószonej w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 0202-12-20] (ang.).
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.