Lednica Górna

wieś w Polsce

Lednica Górnawieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie wielickim, w gminie Wieliczka[4].

Lednica Górna
wieś
Ilustracja
Widok na wieś z jednego ze wzgórz
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

wielicki

Gmina

Wieliczka

Liczba ludności (2022)

1658[2]

Strefa numeracyjna

12

Kod pocztowy

32-020[3]

Tablice rejestracyjne

KWI

SIMC

0341037

Położenie na mapie gminy Wieliczka
Mapa konturowa gminy Wieliczka, w centrum znajduje się punkt z opisem „Lednica Górna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Lednica Górna”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Lednica Górna”
Położenie na mapie powiatu wielickiego
Mapa konturowa powiatu wielickiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Lednica Górna”
Ziemia49°58′25″N 20°04′49″E/49,973611 20,080278[1]
Strona internetowa

Miejscowość leży przy DW966 na trasie Wieliczka - Tymowa[4].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Etymologia nazwy

edytuj

Nazwa wywodzi się od prasłowiańskiego *ledьnica, tzn. jama na lód[5].

Inna teoria wywodzi toponim „Lednica” od nazwy pospolitej „lędo” oznaczającej (w różnych rejonach i w różnych wiekach): pole uprawne, pole po zebraniu plonów, ugór.

Części wsi

edytuj
Integralne części wsi Lednica Górna[6][7]
SIMC Nazwa Rodzaj
0341043 Budzyń część wsi
0341050 Kocowa część wsi
0341066 Łysa Góra część wsi
0341072 Świdówka część wsi

Historia

edytuj

Wieś Lednica została po raz pierwszy wzmiankowana w 1361. W latach 1381 do 1389 była sukcesywnie po kawałku nabywana przez miasto Wieliczkę. W latach 1459 i 1463 po raz pierwszy wzmiankowano dwie osobne Lednice: Lednicza Inferior (prawdopodobnie Dolna, później też Minor/Parva, tj. Mała Lednica) i Maior Lesznicza (Górna, też Magna, Superior)[8].

Według „Słownika geograficznego Królestwa Polskiego” w 1884 roku Lednica Górna była wsią położoną na wzgórzu, należącą do powiatu wielickiego i parafii rzymskokatolickiej w Wieliczce[9].

Urodził się tu Władysław Dudek – inżynier, profesor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, podczas II wojny światowej żołnierz Armii Krajowej.

Tradycje

edytuj

W Wielkim Tygodniu, w nocy z czwartku na piątek obchodzone są zberezy. W tym czasie okoliczni chłopcy robią sąsiadom psikusy, np. malują smołą okna w domach, w których znajdują się panny na wydaniu.

W Poniedziałek Wielkanocny obchodzony jest dawny zwyczaj ludowy, charakterystyczny dla Lednicy – Siuda Baba. Związana jest z nią legenda o tutejszej dawnej świątyni związanej z religią Słowian, która stała nad jednym z kilku źródeł potoku Leda znajdujących się we wsi. Z tego źródła wypływa tzw. święta woda[10].

W Lednicy Górnej działa Stowarzyszenie Wspierające Rozwój Wsi Lednica Górna „Ledniczanie”, które pomaga młodzieży w podtrzymywaniu lokalnych tradycji. Z inicjatywy Stowarzyszenia postać Siudej Baby wraz z Cyganem zaczęła funkcjonować jako symbol promujący kulturę i tradycję wsi[11].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 66918
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 641 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b Wieś Lednica Górna w liczbach [online], Polska w liczbach, 2021 [dostęp 2023-08-28] (pol.).
  5. Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. VI, L-Ma. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 2013, s. 41. ISBN 978-83-64007-04-0.
  6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. GUS. Rejestr TERYT
  8. Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu
  9. Lednica Górna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 121.
  10. Siuda Baba - Wrota Małopolski. [dostęp 2014-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-24)].
  11. Stowarzyszenie mieszkańców. [w:] Lednica Górna: internetowy portal mieszkańców [on-line]. [dostęp 2015-06-28].