Lech Makowiecki

Lech Makowiecki (ur. 1954) – bard, poeta, autor tekstów, kompozytor, muzyk, scenarzysta, felietonista, redaktor radiowy. Lider zespołu „Zayazd”, admirator Mickiewicza i polskiej historii. Sformatowany na popularyzację polskiej tradycji, kultury oraz edukację historyczną młodego pokolenia przez wykorzystywanie szlachetnie pojmowanej rozrywki.

Lech Makowiecki

Data urodzenia	1954
Instrumenty	gitara, mandolina
Gatunki	country rock, eastern country
Zespoły
Babsztyl, Zayazd
Odznaczenia
Strona internetowa

Życiorys

Z wykształcenia inżynier, absolwent studiów magisterskich Instytutu Okrętowego Politechniki Gdańskiej. Karierę muzyczną zaczynał w 1976 r. na studenckim festiwalu „Bazuna”, gdzie wylansował popularne do dziś wśród absolwentów i harcerzy przeboje piosenki turystycznej: Hej, przyjaciele i Góralską Opowieść (Kiedy Góral umiera). Po krótkiej współpracy z Rudim Schuberthem („Grupa Retro 3 x Tak”) Lech Makowiecki dołączył do Zbigniewa Hofmana i Ryszarda Wolbacha – studentów gdańskiej AWF – i został wokalistą, gitarzystą i managerem zespołu „Babsztyl”. Pod jego kierownictwem „Babsztyl” ewoluował od krainy łagodności w kierunku muzyki country rock, stając się gwiazdą mrągowskich Pikników Country. Tercet „Babsztyl” urósł do 8–9 osób i zaistniał na Festiwalu Piosenki Polskiej Opole‘81, śpiewając W siną dal (debiuty), Piosenkę starego górnika i W smutnym kraju (premiery).

Pierwsza country-rockowa, analogowa płyta „Babsztyla” pt. Szykuj się bracie! (wydana w 1982 r. przez Polskie Nagrania Muza SX2111) rozeszła się w nakładzie 230 tys. egzemplarzy. Po dwóch dekadach album ten wznowiony został na CD (Babsztyl – 20 lat później, Polskie Nagrania 816).

W 1985 r., na Festiwalu Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu utworem pt. Bo na ciebie czeka wojsko (sł. J. Szczepkowski, muz. K. Gaertner) zespół „Babsztyl” zdobył nagrodę główną – „Złoty Pierścień”. Gdy wyszło na jaw, że Lech Makowiecki samowolnie zmienił tekst utworu i przerobił sztampowy, kołobrzeski marsz na parodię piosenki wojskowej (co bardzo spodobało się widzom, ale niekoniecznie ludowej władzy) – „Babsztyl” dostał zakaz wykonywania koncertów. Rozwiązanie zespołu (1985) dało początek nowym formacjom muzycznym: grupie blues-rockowej „Harlem” (Ryszard Wolbach, Krzysztof „Dżawor” Jaworski) i country-folkowemu, familijnemu „Zayazdowi” (Bożena Makowiecka – voc., instr. perkusyjne, Lech Makowiecki – voc., gitary, harmonijka ustna, Leszek Bolibok – skrzypce, altówka).

Nagrania płytowe

Jako lider i twórca piosenek Lech Makowiecki nagrał z „Zayazdem” kilka kaset i płyt w stylu country-folk:

• „Wypij do dna!” (Polskie Nagrania PNCD 168) – utrzymana w klimacie polskiego country-folku.
• „Zayazd – Kolędy” (Polskie Nagrania PNCD 179; CK 1234) – tradycyjne, polskie piosenki bożonarodzeniowe nagrane w stylu country.
• „Mój dom, mój świat” (Futurex, FCD 01208) – ballady familijne.
• „Biesiada z Wieszczem”' (MTJ CDMTJ 10088, CK 00133) – i jej rozszerzenie – „Zayazd u mistrza Adama” (Zayazd, ZCD4/2012) – najpiękniejsze wiersze Adama Mickiewicza nagrane we wszystkich stylach muzycznych – od ballady, przez folk, reggae, country, biesiadę, bluesa po rockowe klimaty.
• „Ja jestem twój dom” (Zayazd ZCD7/2015) – podsumowanie trzydziestoletniej działalności gdyńskiego zespołu. Retrospektywna płyta, gromadząca piosenki o miłości i rodzinie, pisane przez Lecha dla żony Bożeny przez cały czas trwania ich zayazdowego małżeństwa.

Równolegle do swych folkowych zainteresowań Lech Makowiecki budował swój wizerunek barda – piewcy polskiej historii i tradycji, sukcesywnie wydając kolejne płyty z gromadzonymi przez lata autorskimi balladami tożsamościowymi:

• „Katyń 1940″ – (Zayazd, ZCD2/2010) – premierowe ballady wojenne.
• „Patriotyzm” – (Zayazd, ZCD3/2011) – ballady o Wolności i Prawdzie.
• „Obudź się, Polsko” – (Zayazd, ZCD5/2012) kontynuacja obu w/w.
• „Niepodległa” – ballady Lecha Makowieckiego (Zayazd, ZCD 8/2018) – najlepsze piosenki patriotyczno-historyczne wydane na jubileusz odzyskania przez Polskę niepodległości.

Koncerty, programy

„Zayazd” stał się gwiazdą Pikników Country w Mragowie (w amfitearze ma swą tablicę pamiątkową), a utwór Lecha Makowieckiego Easy Rider – Siwy Wilk uplasował się w Złotej Dziesiątce największych przebojów tego festiwalu.

Zespół „Zayazd” koncertuje w Polsce i poza granicami. Bożena Makowiecka, Lech Makowiecki i Leszek Bolibok – jako oficerowie rozrywkowi na transatlantyku „Stefan Batory” – zwiedzili Skandynawię, Karaiby i Afrykę (Senegal, Maroko). Zespół wielokrotnie występował dla środowisk polonijnych w Kanadzie, USA i UE. W swych wędrówkach dotarł nawet na australijskie antypody (Sydney, Melbourne, Adelaide, Perth). Grupa zarejestrowała liczne programy, recitale i teledyski dla TVP i telewizji regionalnych (m.in. w Katowicach, Gdańsku). Na zaproszenie Katarzyny Gaertner „Zayazd” brał udział w wystawieniu śpiewogry Śpiewnik Kaszubski (1996, Gdańsk, Hel).

Lech Makowiecki tak mówi o swej misji:

„...Uważam, że młodemu pokoleniu trzeba przypominać wydarzenia z przeszłości. Należy je zainteresować ubiegłymi epokami, pokazać, że to może być ciekawe. W liceum miałem cudownego historyka; kiedy opowiadał nam o przeszłości Polski miałem wrażenie, że przed mymi oczyma rozgrywa się film kostiumowy...”

„...Młodzież sama w sobie nie jest zła... Trzeba jej tylko dać godne wzorce do naśladowania. I ja im tych bohaterów (Czarnieckich, Pileckich, „Rojów”, „Inki i in.) podaję w swych balladach „na tacy”...

„Edukacja nie może być nudna... Nawet nie powinna...”

Scenariusze, filmy

W filmie dokumentalnym Anny Pietraszek pt. „Zawód Prymas Polski” (o inwigilacji Stefana Wyszyńskiego przez aparat PRL-owskich służb bezpieczeństwa) wykorzystano balladę Szachy Lecha Makowieckiego i w jego wykonaniu.

W 2008 Lech Makowiecki wygrał konkurs na scenariusz filmu fabularnego (i siedem odcinków serialu) o wysiedleniach Polaków przez Niemców w czasie II wojny światowej. Film pod tytułem Ojczyzna wam będzie matką zrealizować miała Agencja Filmowa TVP w kooperacji ze stroną niemiecką (wytwórnia „Beta Film” – laureat Oskara za Życie na podsłuchu). Jest to prawdziwa historia wysiedlenia ojca Lecha Makowieckiego – Stanisława – i jego rodziny (1941 r. wieś Linne, pow. Rypin) w wyniku niemieckiej akcji rugującej Polaków z Ziemi Dobrzyńskiej. Po zapoznaniu się z fabułą Niemcy wycofali się ze współpracy, a gotowe scenariusze trafiły do archiwum Agencji Filmowej TVP.

Lech Makowiecki jest twórcą muzyki do musicalu „Mickiewicz”, wystawionego w Gliwickim Teatrze Muzycznym (2002) oraz scenariuszy kilku odcinków edukacyjno-rozrywkowego programu telewizyjnego „Ostatni Zayazd” (słowno-muzyczne biografie Adama Mickiewicza, Aleksandra Fredry i Henryka Sienkiewicza).

Z okazji obchodów jubileuszu 600-lecia bitwy pod Grunwaldem (2010) powstał musical „Grunwald” wg Lecha Makowieckiego (scenariusz, ballady, współudział), fragmenty którego zaprezentowano w filharmonii warmińsko-mazurskiej w Olsztynie z udziałem orkiestry, chóru, solistów, zespołu tańca dawnego i bractwa rycerskiego z Gniewu.

Lech Makowiecki jest też autorem (scenariusz, ballady, współudział) kilku znaczących widowisk muzycznych: Zakochany Mickiewicz, Dekalog AD 2021, Nasza Golgota, Zaduszki Polskie, Kopernik zrealizowanych przez TVP z udziałem gwiazd polskiej estrady, orkiestry „Kukla Band”, chóru i zespołu „Art Color Ballet”.

Na jubileusz czterdziestolecia strajku uczniów ZSR Miętne (1984) w obronie usuniętych przez dyrekcję szkoły krzyży Lech Makowiecki napisał (scenariusz, teksty ballad) oratorium, wystawione 7 czerwca 2024 Nauka o miłości, odwadze i krzyżu.

Wiersze

Lech Makowiecki wydał trzy tomiki wierszy (wydawnictwo ZYSK sp. z o.o.):

• „Pro publico bono” (2012)
• „Ja tu zostaję” (2015)
• „Niepodległa” (2018)

Fundacja

Fundacja Muzyczna Makowieckich realizuje projekty tożsamościowe, m.in. koncert radiowy pt. „Polska” – z udziałem zaproszonych gości, wg scenariusza Lecha Makowieckiego.

Polskie Radio

W latach 2017–2024 Lech Makowiecki prowadził w programie pierwszym Polskiego Radia autorską audycję słowno-muzyczną pt. „Wieczór z historią”.

Życie prywatne

Lech Makowiecki jest mężem solistki zespołu Zayazd – Bożeny Makowieckiej. Mają dwoje dzieci: Tomasza (wokalista, muzyk, kompozytor) i Katarzynę (wokalistka tworząca pod pseudonimem „Seeme”.

Nagrody i Odznaczenia

• First Prize „Pulsu Polonii” (2008) za pieśń o Tadeuszu Kościuszce „Bo my z Ciebie, Naczelniku”
• nagroda Fundacji Patriotycznej Jana Pietrzaka „Żeby Polska była Polską” (2012) za konsekwentne przypominanie w swych utworach i projektach artystycznych bohaterstwa polskich żołnierzy w czasie II wojny światowej
• Główna nagroda (szabla hetmana Czarnieckiego) za balladę „Stefan Czarniecki – napis nagrobny” (Tykocin, 2015)
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
• Odznaka Honorowa Kustosza Tradycji, Chwały i Sławy Oręża Polskiego MON (2018)
• nagroda im. sierż. Józefa Franczaka „Lalusia” oraz im. Michała Krupy „Wierzby” od kwartalnika „Wyklęci” dla Lecha Makowieckiego za wybitne zasługi na rzecz popularyzacji historii powojennego podziemia niepodległościowego (2020)
• I nagroda – „Złoty Ryngraf” – na II Festiwalu Kultury Narodowej Pamięć i Tożsamość (2022) za najlepsze telewizyjne widowisko muzyczne – „Dekalog AD 2021”
• Grand Prix – Pierwsza Nagroda Międzynarodowego Konkursu „In the Spirit of Strzelecki” (2023), ogłoszonego przez Kościuszko Heritage Inc. (Australia) za piosenkę „Bądźmy wszyscy jak Strzelecki”
• I nagroda – konkurs ogłoszony przez Polonię Australii na piosenkę o Edmundzie Strzeleckim, podróżniku (2023).

Linki zewnętrzne

• lechmakowiecki.pl
• Biogram na stronie Jubileuszu 40-lecia Bazuny
• Artykuł Magdaleny Michalskiej – „A ja tylko o ranach i bliznach” z „Gazety Polskiej” (6–9 lutego 2010)
• Oficjalna strona zespołu Zayazd