Lebioda (początkowo Lebioda Wielka) – dawna gmina wiejska istniejąca do 1939 roku w województwie nowogródzkim w Polsce (obecnie na Białorusi). Siedzibą gminy była Lebioda Wielka (25 mieszk. w 1921 roku[3]), a następnie Hordziejowce[4] (69 mieszk. w 1921 roku[3])[5].

Lebioda (Wielka)
gmina wiejska
1921–1939[1]
Państwo

 Polska

Województwo

(1919–20: okręg wileński)
(1920–21: okręg nowogródzki)
1921[2]–39: nowogródzkie

Powiat

do 1929: lidzki
1929–39: szczuczyński

Siedziba

Lebioda Wielka
Hordziejowce

Populacja (1921)
• liczba ludności


6861[3]

Szczegółowy podział administracyjny (1921)
Liczba gromad

63

Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Lebioda (Wielka)”
53°43′48,0000″N 25°01′12,0000″E/53,730000 25,020000

Na początku okresu międzywojennego gmina Lebioda Wielka należała do powiatu lidzkiego w woj. nowogródzkim[3]. 1 kwietnia 1927 roku do gminy Lebioda przyłączono wieś Kozińce z gminy Żołudek[6]. 11 kwietnia 1929 roku do gminy Lebioda przyłączono część obszaru gminy Tarnowo[7]. 29 maja 1929 roku gmina weszła w skład nowo utworzonego powiatu szczuczyńskiego w tymże województwie[8].

W 1927 roku wójtem gminy był Szymon Kowczyk, odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi za pracę samorządową[9].

Po wojnie obszar gminy Lebioda został odłączony od Polski i włączony w struktury administracyjne Białoruskiej SRR.

Przypisy

edytuj
  1. Od 1921 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. nowogródzkiego; w czasie II wojny światowej poza administracją polską; po II wojnie światowej poza granicami Polski.
  2. Niektóre źródła (m.in. mapy) podają informacje o przyłączeniu na przełomie lat 1921–22 do Litwy Środkowej powiatów lidzkiego i brasławskiego (np. Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku, 2005; Atlas Historyczny Polski, PKWK, 1967). Rozbieżność ta wynika z różnych interpretacji przeprowadzonych na terenie tych powiatów wyborów do Sejmu Wileńskiego na mocy uchwały Sejmu RP z 16 listopada 1921, która zakończyła walkę polityczną na tych terenach. Adam Mielcarek twierdzi że powiaty lidzki i brasławski faktycznie do Litwy Środkowej nie należały (Adam Janusz Mielcarek, Podziały terytorialno-administracyjne II Rzeczypospolitej w zakresie administracji zespolonej, 2008). W niniejszym artykule oparto się na tej analizie, uwzględniając jednak rozbieżność interpretacji w tymże przypisie.
  3. a b c d Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom VII - Część I - Województwo Nowogródzkie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923
  4. Mapa WIG Bielica. [dostęp 2023-01-17]. (pol.).
  5. Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  6. Dz.U. z 1927 r. nr 19, poz. 145
  7. Dz.U. z 1929 r. nr 22, poz. 225
  8. Dz.U. z 1929 r. nr 33, poz. 307
  9. Monitor Polski, „{{{czasopismo}}}” (290), 20 grudnia 1927, s. 1.