Lauri Törni

Lauri Törni
Lasse
	; Lauri Törni w latach 60. XX wieku
	kapitan (US Army)
Data i miejsce urodzenia	28 maja 1919 ; Viipuri
Data i miejsce śmierci	18 października 1965 ; Prowincja Quảng Nam
	Przebieg służby
Lata służby	1938–1965
Siły zbrojne	Siły Obrony Finlandii; Waffen-SS; US Army
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa wojna zimowa; wojna kontynuacyjna; wojna wietnamska †
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lauri Allan Törni, później znany jako Larry Thorne (ur. 28 maja 1919 w Viipuri, zm. 18 października 1965 w Prowincji Quảng Nam) – fińsko–amerykański żołnierz, który walczył po stronie Finlandii i Niemiec podczas II wojny światowej, a po stronie Stanów Zjednoczonych w wojnie wietnamskiej.

Törni (w środku, trzyma pistolet maszynowy Suomi) na froncie ze swoimi żołnierzami podczas wojny kontynuacyjnej, 1943 lub 1944 rok

Życiorys

Urodził się w fińskim mieście Viipuri (obecnie rosyjski Wyborg). Jego rodzicami byli Jalmari (Ilmari) Törni i jego żona Rosa (z domu Kosonen). Miał dwie siostry: Salme Kyllikki (ur. 1920) i Kaija Iris (ur. 1922)^[1].

Służbę wojskową rozpoczął w 1938 roku, wstępując do 4 Samodzielnego Batalionu Jägrów w Kiviniemi. Walczył z agresją radziecką od pierwszych dni wojny zimowej. Podczas walk w rejonie jeziora Ładoga brał udział w zwalczaniu okrążonych oddziałów Armii Czerwonej. W czerwcu 1941 roku udał się do Wiednia, gdzie przez siedem tygodni szkolił się na żołnierza Waffen-SS. Wrócił do Finlandii w lipcu tego roku^[1]. Był dowódcą oddziału fińskiego SS, który walczył w bitwie o Ilomantsi podczas wojny kontynuacyjnej. Oddział Törniego zadał Sowietom tak ciężkie straty, że ci wyznaczyli nagrodę za jego głowę w wysokości 3 000 000 marek fińskich^[2]. W oddziale Törniego służył przyszły prezydent Finlandii Mauno Koivisto^[3]. 9 lipca 1944 roku Törni został odznaczony Krzyżem Mannerheima.

Został zmuszony do opuszczenia armii fińskiej w listopadzie 1944 roku z powodu rozejmu kończącego wojnę pomiędzy Finlandią a Związkiem Radzieckim podpisanego 19 września 1944 roku^[4].

W marcu 1945 roku dołączył do niemieckich oddziałów walczących z Sowietami w okolicy Schwerina^[4]. Pod koniec wojny poddał się amerykańskim i brytyjskim wojskom. Wrócił do Finlandii w czerwcu 1945 roku po ucieczce z brytyjskiego obozu dla jeńców wojennych w Lubece^[4].

W obawie przed procesem w ojczyźnie za jego służbę w SS, w 1950 roku Törni wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie zmienił imię i nazwisko na Larry Thorne. Dołączył do Sił Specjalnych Armii Stanów Zjednoczonych w 1954 roku. Ukończył szkołę oficerską ze stopniem porucznika w 1957 roku. W latach 1958–1962 stacjonował w amerykańskiej bazie Bad Tölz w Niemczech Zachodnich^[4].

W listopadzie 1963 roku został wysłany do Wietnamu Południowego, gdzie brał udział w szkoleniu południowowietnamskich jednostek specjalnych. W czasie ataku oddziałów Wietkongu na obóz, w którym stacjonował, odznaczył się w walce i został ranny, zdobywając Srebrną Gwiazdę oraz Purpurowe Serce^[5].

18 października 1965 roku nadzorował operację za liniami wroga, mającą na celu namierzenie szlaków zaopatrzeniowych Wietkongu w prowincji Quảng Nam. Śmigłowiec, którym leciał, zaginął w trudnych warunkach pogodowych. Szczątki rozbitego helikoptera odnaleziono na zboczu wzgórza dopiero w 1999 roku^[6]. Wkrótce po uznaniu za zmarłego Thorne został pośmiertnie odznaczony Legią Zasługi oraz Zaszczytnym Krzyżem Lotniczym^[5].

Odznaczenia

Finlandia

Medal Wolności II klasy (26 lipca 1940)
Medal Wolności I klasy (24 sierpnia 1940)
Order Krzyża Wolności III klasy (9 października 1941)
Order Krzyża Wolności IV klasy (23 maja 1942)
Krzyż Mannerheima (9 lipca 1944)
Krzyż Pamięci 1 Dywizji
Brązowy Medal Sił Obronnych

III Rzesza

Krzyż Żelazny II klasy (11 grudnia 1943)

Stany Zjednoczone

Stopnie wojskowe

Maavoimat

3 września 1938 – poborowy (rezerwy)
1 marca 1939 – kapral (rezerwy)
9 maja 1940 – młodszy porucznik (rezerwy)
5 marca 1942 – porucznik (rezerwy)
27 sierpnia 1944 – kapitan (rezerwy)

Waffen-SS

18 maja 1941 – SS-Untersturmführer
15 kwietnia 1945 – Hauptsturmführer

United States Army

28 stycznia 1954 – szeregowy
20 grudnia 1954 – szeregowy I klasy
28 kwietnia 1955 – kapral
17 października 1955 – sierżant
9 stycznia 1957 – I porucznik
30 października 1960 – kapitan
16 grudnia 1965 – major (pośmiertnie)

Przypisy

↑ ^a ^b Cleverley, J. Michael (2008). Born a Soldier: The Times and Life of Larry Thorne. Booksurge. ISBN 978-1439214374
↑ Jowett, Philip; Snodgrass, Brent (2006). Finland at War 1939–1945. Oxford: Osprey. ISBN 978-1782001256
↑ Bennett, Richard M. (2003). Elite Forces. Random House. ISBN 978-0753508237
↑ ^a ^b ^c ^d Gill III, Henry A. (1998). Soldier Under Three Flags: The Exploits of Special Forces' Captain Larry A. Thorne. Ventura, CA: Pathfinder Publishing. ISBN 978-0934793650
↑ ^a ^b McDowell, Jeffrey B. (2002) Search for Larry A. Thorne: Missing in Action, Vietnam. Military Review OCLC 2558412
↑ Cleverley, J. Michael: Urodzony żołnierz. Czasy i życie Larry'ego Thorne'a. Poznań: Wydawnictwo Replika, 2014. ISBN 978-83-7674-285-4.

[:0-1] Cleverley, J. Michael (2008). Born a Soldier: The Times and Life of Larry Thorne. Booksurge. ISBN 978-1439214374

[2] Jowett, Philip; Snodgrass, Brent (2006). Finland at War 1939–1945. Oxford: Osprey. ISBN 978-1782001256

[3] Bennett, Richard M. (2003). Elite Forces. Random House. ISBN 978-0753508237

[:1-4] Gill III, Henry A. (1998). Soldier Under Three Flags: The Exploits of Special Forces' Captain Larry A. Thorne. Ventura, CA: Pathfinder Publishing. ISBN 978-0934793650

[:2-5] McDowell, Jeffrey B. (2002) Search for Larry A. Thorne: Missing in Action, Vietnam. Military Review OCLC 2558412

[6] Cleverley, J. Michael: Urodzony żołnierz. Czasy i życie Larry'ego Thorne'a. Poznań: Wydawnictwo Replika, 2014. ISBN 978-83-7674-285-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]