Lampart indochiński
Lampart indochiński (Panthera pardus fusca) – podgatunek lamparta plamistego, ssaka z rodziny kotowatych (Felidae), występujący na Azji Południowo-Wschodniej i południowych Chinach.
| Panthera pardus delacouri[1] | |
| (Pocock, 1930) | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek | |
| Podgatunek |
lampart indochiński |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
 zasięg występowania lamparta indochińskiego | |
Systematyka
edytujPanthera pardus delacouri została opisana w 1930 roku przez Reginalda Innesa Pococka na podstawie skóry lamparta z Annam. Pocock opisał skórę lamparta indochińskiego jako prawie rdzawoczerwoną w kolorze podstawowym, ale jaśniejszą po bokach. Miał małe rozety, przeważnie o średnicy 3,8 cm i tak blisko osadzone, że wyglądało na ciemne. Futro było krótkie, poniżej 2,5 cm (0,98 cal). Skomentował, że widział w menażeriach jedynie czarne lamparty z Johor i innych obszarów Półwyspu Malajskiego. Dlatego założył, że odsetek czarnych lampartów wzrasta dalej na południe[3].
Zapisy z badań nad użyciem kamer przeprowadzonych w 22 lokalizacjach w południowej Tajlandii i na półwyspie Malezji w latach 1996–2009 pokazują, że widywane są głównie lamparty indochińskie odnotowane na północ od Przesmyku Kra. Na południe od Przesmyku odnotowano jedynie lamparty melanistyczne[4]. Melanizm jest dość powszechny w gęstych lasach tropikalnych i uważa się, że czarne lamparty mają selektywną przewagę w przypadku zasadzek[5].
Występowanie
edytujLampart indochiński występuje w Azji Południowo-Wschodniej, gdzie obecnie niewielkie populacje występują jedynie w Mjanmie, Tajlandii, Malezji, Kambodży i południowych Chinach. Podejrzewa się, że w Laosie, Wietnamie i Singapurze został wytępiony[2]. Półwysep Malezja i północny kompleks leśny Tenasserim na granicy Tajlandii i Mjanmy są obecnie uważane za obszary z mocnymi populacjami, a wschodnia Kambodża za obszar priorytetowy[6].
W Chatthin Wildlife Sanctuary w Birmie populacja lampartów spadła tak drastycznie w latach czterdziestych i osiemdziesiątych XX wieku, że do roku 2000 oceniano ją jako bliską lokalnego wyginięcia[7]. W 2015 r. po raz pierwszy zarejestrowano lamparty za pomocą fotopułapek w lasach na wzgórzach stanu Karen[8].
W Tajlandii lampart indochiński występuje w kompleksach obszarów chronionych Western Forest Complex, Kaeng Krachan-Kui Buri i Khlong Saeng-Khao Sok. Jednak od przełomu XIX i XX wieku nie był już notowany w północnych i południowo-środkowych kompleksach leśnych kraju[6]. W rezerwacie przyrody Hala Bala na granicy tajsko-malezyjskiej tylko dwa lamparty minęły fotopułapki rozmieszczone między październikiem 2004 roku a październikiem 2007 roku[9].
W południowych Chinach w latach 2002–2009 przeprowadzono badania fotopułapek w 11 rezerwatach przyrody, ale lamparty odnotowano jedynie w Narodowym Rezerwacie Przyrody Changqing w górach Qinling[10].
Zagrożenia
edytujPozostało niewiele sąsiadujących obszarów, na których lamparty mają szansę na długotrwałe przetrwanie. Zagrożone są przede wszystkim przez niszczenie siedlisk w wyniku wylesiania na dużą skalę oraz wyczerpywanie ofiar w wyniku nielegalnych polowań[11][12][13]. Coraz większym zagrożeniem jest nielegalny handel dziką fauną i florą, które wykazują potencjał wyrządzenia maksymalnych szkód w jak najkrótszym czasie[14]. Lamparty są coraz częściej wykorzystywane jako substytut części tygrysa w tradycyjnej medycynie chińskiej, a ceny części lamparta rosną, ponieważ części tygrysów stają się rzadkie. Chiński rząd nadal zezwala producentom produktów leczniczych na wykorzystywanie zapasów kości lamparta pomimo zakazu handlu krajowego[6].
W Birmie na czterech rynkach objętych badaniem w latach 1991–2006 zaobserwowano 215 części ciała co najmniej 177 lampartów. Wśród części ciała można było swobodnie handlować penisem i jądrami lamparta, a także innymi częściami świeżo zabitych zwierząt. Trzy z badanych rynków położone są na granicach międzynarodowych z Chinami i Tajlandią i przyciągają międzynarodowych nabywców, chociaż lamparty są całkowicie chronione na mocy ustawodawstwa krajowego Birmy. Skuteczne wdrożenie i egzekwowanie konwencji CITES uważa się za niewystarczające[15].
Na początku 2018 roku w tajlandzkim rezerwacie przyrody Thung Yai Naresuan odkryto zwłoki melanistycznego osobnika wraz z innymi zwierzętami. Były w posiadaniu biznesmena, który był prezesem firmy budowlanej Italian-Thai Development[16].
Przypisy
edytuj- ↑ Panthera pardus delacouri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b S. Rostro-García i inni, Indochinese Leopard, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, DOI: 10.2305/IUCN.UK.2019-3.RLTS.T124159083A163986056.en [dostęp 2020-06-22] (ang.).
- ↑ Reginald Innes Pocock. The Panthers and Ounces of Asia. „Journal of the Bombay Natural History Society”. 34 (2), s. 307–336, 1930.
- ↑ K. Kawanishi, M.E. Sunquist. Near fixation of melanism in panthers of the Malay Peninsula. „Journal of Zoology”. 282 (3), s. 201–206, 2010. DOI: 10.1111/j.1469-7998.2010.00731.x.
- ↑ M. E. N. Majerus: Melanism: evolution in action. New York: Oxford University Press, 1998.
- ↑ a b c S. Rostro-García. Endangered leopards: Range collapse of the Indochinese leopard (Panthera pardus delacouri) in Southeast Asia. „Biological Conservation”. 201, s. 293–300, 2016. DOI: 10.1016/j.biocon.2016.07.001.
- ↑ M. Aung. The environmental history of Chatthin Wildlife Sanctuary, a protected area in Myanmar (Burma). „Journal of Environmental Management”. 72 (4), s. 205–216, 2004. DOI: 10.1016/j.jenvman.2004.04.013. PMID: 15294353. Bibcode: 10.1.1.61.3531.
- ↑ Saw Sha Bwe Moo, G.Z.L. Froese. First structured camera-trap surveys in Karen State, Myanmar, reveal high diversity of globally threatened mammals. „Oryx”. 52 (3), s. 537−543, 2017. DOI: 10.1017/S0030605316001113.
- ↑ S. Kitamura, S. Thong-Aree. Mammal diversity and conservation in a small isolated forest of southern Thailand. „The Raffles Bulletin of Zoology”. 58 (1), s. 145–156, 2010. [zarchiwizowane z adresu].
- ↑ S. Li, D. Wang. Cats living with pandas: The status of wild felids within giant panda range, China. „Cat News”. 52, s. 20–23, 2010.
- ↑ L. Grassman. Ecology and behavior of the Indochinese leopard in Kaeng Krachan National Park, Thailand. „Natural History Bulletin Siam Society”. 47, s. 77–93, 1999. [zarchiwizowane z adresu].
- ↑ A. Sanei, M. Zakaria. Impacts of human disturbances on habitat use by the Malayan leopard in a fragmented secondary forest, Malaysia. „Asia Life Sciences”. Supplement (7), s. 57–72, 2011.
- ↑ S. Simcharoen, A.C.D. Barlow. Home range size and daytime habitat selection of leopards in Huai Kha Khaeng Wildlife Sanctuary, Thailand. „Biological Conservation”. 141 (9), s. 2242–2250, 2008. DOI: 10.1016/j.biocon.2008.06.015.
- ↑ Leopard Panthera pardus (Linnaeus, 1758). W: Kristin Nowell, Peter Jackson: Wild Cats: status survey and conservation action plan. Gland: IUCN/SSC Cat Specialist Group, 1996, s. 24–30. ISBN 2-8317-0045-0.
- ↑ Chris R. Shepherd, Vincent Nijman: The wild cat trade in Myanma. Petaling Jaya: TRAFFIC Southeast Asia., 2008.
- ↑ Bangkok Post Public Company Limited, ITD tycoon in crosshairs after arrest, „Bangkok Post”, 7 lutego 2018 [dostęp 2024-06-30] (ang.).