Wikipedia

Lamah

postać z Księgi Mormona, neficki wojskowy

Lamah (deseret 𐐢𐐁𐐣𐐂)[1] – w wierzeniach ruchu świętych w dniach ostatnich (mormonów) neficki wojskowy żyjący w IV[1] wieku n.e. Jeden z dowódców w bitwie na wzgórzu Kumorah z 385, poległ w niej wraz ze wszystkimi swymi podkomendnymi. Jest obiektem spekulacji mormońskich teologów, wykorzystywany bywa też przez apologetów tej tradycji religijnej. Imię Lamah występuje wśród wyznających mormonizm Maorysów. O imieniu Lamah wspominano przy okazji dyskusji o konieczności opracowania wydania krytycznego Księgi Mormona.

The Book of Mormon
Księga Mormona, jedno z mormońskich pism świętych i jednocześnie źródło wzmianki o Lamahu

Wymowa imienia

edytuj

Wymowa tego imienia wzbudzała pewne zainteresowanie mormońskich badaczy. Została ona zresztą ujęta w przewodniku po wymowie, dołączanym do każdego egzemplarza anglojęzycznej wersji Księgi Mormona od 1981[2]. Źródła wskazują generalnie niemniej na znaczną różnicę między wymową preferowaną i powszechną współcześnie, a tą z wczesnego okresu kolonizacji terytorium[3], jeżeli chodzi o wiele nazw i imion z Księgi Mormona. Nie ma takiej różnicy wszelako w przypadku Lamaha[4]. Pierwotna wymowa, zwłaszcza ta stosowana przez Josepha Smitha, ma pewne znaczenie w badaniach nazw własnych występujących w Księdze Mormona, choć, na gruncie mormońskiej teologii, nie jest w nich czynnikiem decydującym. Do ustalenia wymowy używanej przez Smitha wykorzystuje się między innymi wydanie Księgi Mormona w alfabecie deseret z 1869[5].

Istnieją wszelako relacje ludzi posługujących w procesie nazywanym przez świętych w dniach ostatnich tłumaczeniem Księgi Mormona, które rzucają światło na to, jak Smith pierwotnie radził sobie z nieznanymi słowami. Hugh Nibley, powołując się na relacje skrybów Smitha, stwierdził, że nigdy nie wymawiał on takich słów, zawsze poprzestając na ich przeliterowaniu[6]. Ściśle na gruncie mormońskiej teologii nie próbuje się dociekać pierwotnej, jeredyckiej wymowy tegoż słowa, podobnie jak nie prowadzi się takowych rozważań wobec słów i nazw nefickich[7].

Również na gruncie mormońskiej teologii zauważa się inherentną problematyczność wymowy nazw i imion przynależnych do tej mormońskiej świętej księgi. Ma to wynikać z tego, że żadne z nich nie zostało przekazane Josephowi Smithowi ustnie, z wyjątkiem może imienia Moroniego, który wszak przedstawił się Smithowi w wizji. Z doktrynalnego punktu widzenia sposób, w jaki bohaterowie Księgi Mormona wypowiadali te słowa, pozostał nieznany pierwszemu mormońskiemu przywódcy[8].

W Księdze Mormona

edytuj

Na kartach Księgi Mormona pojawia się wyłącznie[9][10] w wersie czternastym szóstego rozdziału Księgi Mormona[11], w kontekście rozstrzygającej bitwy konfliktu neficko-lamanickiego, mianowicie bitwy na wzgórzu Kumorah (385)[12]. Przez komentatorów uznawany za generała[9], we wspomnianym starciu dowodził dziesięcioma tysiącami ludzi[13]. Poległ w bitwie wraz ze wszystkimi swymi podkomendnymi[12].

W mormońskiej teologii oraz w badaniach nad Księgą Mormona

edytuj

Istnienie Lamaha nie znalazło potwierdzenia w źródłach zewnętrznych. Językoznawcy związani z Kościołem Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich rozważali etymologię imienia tego wojskowego. Wywodzili ją z języka hebrajskiego, uznając jej pochodzenie z języka akadyjskiego za mało prawdopodobne[1]. Imię było także analizowane w badaniach dotyczących nieortodoksyjnych praktyk nazewniczych obecnych na kartach Księgi Mormona[14] i wykorzystywane w ten sposób w dowodzeniu autentyczności mormońskiej świętej księgi[15]. Przywołując tego żołnierza, wskazywano jednocześnie na konieczność opracowania krytycznego wydania mormońskiej świętej księgi. W edycji tekstu używanej przez Zreorganizowany Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich (obecną Społeczność Chrystusa) oddano je bowiem jako Lama[1].

Imię Lamah (w zapisie Rama) występuje wśród wyznających mormonizm Maorysów[16].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d Brigham Young University: LAMAH. [w:] Book of Mormon Onomasticon [on-line]. byu.edu. [dostęp 2021-05-23]. (ang.).
  2. ↑ Woodger 2000 ↓, s. 57.
  3. ↑ Huchel 2000 ↓, s. 59.
  4. ↑ Spendlove 2015 ↓, s. 56.
  5. ↑ Huchel 2000 ↓, s. 58.
  6. ↑ Woodger 2000 ↓, s. 53.
  7. ↑ Woodger 2000 ↓, s. 56.
  8. ↑ Wilcox 2019 ↓, s. 114.
  9. ↑ a b Paul Nolan Hyde: A Comprehensive Commentary of the Book of Mormon. Orem: Parrish Press, 2015, s. 50.
  10. ↑ Index to the Triple Combination: Lamah. [w:] The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints [on-line]. churchofjesuschrist.org. [dostęp 2021-05-23]. (ang.).
  11. ↑ George Reynolds: A Complete Concordance to the Book of Mormon. Salt Lake City: Deseret Book, 1900, s. 395.
  12. ↑ a b George Reynolds: A Dictionary of the Book of Mormon, Comprising Its Biographical, Geographical and Other Proper Names. Salt Lake City: Joseph Hyrum Perry, 1891, s. 203.
  13. ↑ Lamah, [w:] Dennis L. Largey (red.), The Book of Mormon Reference Companion [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2003, lokalizacja 5936, ISBN 978-1-60908-763-0.
  14. ↑ Black 2011 ↓, s. 120, 123.
  15. ↑ Black 2011 ↓, s. 128.
  16. ↑ Karaitiana N Taiuru: Baby names: Christian, Mormon and non religious Māori first names and their equivalent English name.. 2016, s. 25. ISBN 978-0-9582597-2-9.

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Lamah&oldid=73818057”