Kwota wolna od podatku

Kwota wolna od podatku, właśc. kwota dochodu wolnego od podatku – kwota dochodu niepowodującego obowiązku zapłaty podatku dochodowego. Kwota wolna od podatku to jeden z elementów systemu podatkowego.

Kwota wolna od podatku w Polsce

edytuj

2022 i 2023

edytuj
  • Podatku nie płacą osoby na zasadach ogólnych zarabiające mniej niż 30000 zł rocznie, dla pozostałych form opodatkowania kwota wolna od podatku wynosi 0 zł[1][2][3].

2018 - 2021

edytuj
  • Podatku nie płacą osoby na zasadach ogólnych zarabiające mniej niż 8000 zł rocznie, dla pozostałych form opodatkowania kwota wolna od podatku wynosi 0 zł.
  • Dochody w przedziale 8000 zł do 13000 zł – kwota degresywna od 8000 zł do 3091 zł
  • Dochody od 13000 zł do 85528 zł rocznie – 3091 zł wolne od podatku
  • Dochody od 85528 zł do 127000 zł – kwota degresywna od 3091 zł do 0 zł[4].
  • Dochody powyżej 127000 – Brak kwoty wolnej od podatku

Dochód poniżej progu kwoty wolnej od podatku nie zwalnia w Polsce z obowiązku złożenia zeznania rocznego PIT przez podatnika.

1992 – 2009 – 2016

edytuj

W 1992 roku (w pierwszym roku, za który podatnicy składali zeznania podatkowe) kwota wolna od podatku wynosiła 4 320 000 ówczesnych złotych[5]. Od 2009 do 2016 r. włącznie kwota wolna od podatku wynosiła 3091,00 zł[6]. Wysokość kwoty wolnej od podatku wynosiła w latach:

  • 2009–2016 – 3091,00 zł
  • 2008 – 3089,00 zł
  • 2007 – 3013,37 zł
  • 2003–2006 – 2789,89 zł
  • 2002 – 2727,16 zł
  • 2001 – 2596,43 zł
  • 2000 – 2295,79 zł.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje szereg zwolnień przedmiotowych, przyznawanych poszczególnym grupom zawodowym na zasadach szczególnych. Na przykład w przypadku diet parlamentarnych zwolnienie z podatku w skali roku wynosi ok. 27 000 zł (2280 zł miesięcznie)[7].

Podstawy prawne kwoty wolnej od podatku w Polsce

edytuj

Kwota wolna od podatku określona jest przez art. 27 ust. 1a Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2647). Definiuje on, że podatek dochodowy pobiera się od podstawy jego obliczenia według określonej skali podatkowej.

W 2017 r. przepis ten brzmiał:

Kwota zmniejszająca podatek, o której mowa w ust. 1, odliczana w rocznym obliczeniu podatku, o którym mowa w art. 34 ust. 7 albo art. 37 ust. 1 lub w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, wynosi:
1) 1 188 zł - dla podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej kwoty 6 600 zł;
2) 1 188 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 631 zł 98 gr × (podstawa obliczenia podatku - 6 600 zł) ÷ 4 400 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 6 600 zł i nieprzekraczającej kwoty 11 000 zł;
3) 556 zł 02 gr - dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 11 000 zł i nieprzekraczającej kwoty 85 528 zł;
4) 556 zł 02 gr pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 556 zł 02 gr × (podstawa obliczenia podatku – 85 528 zł) ÷ 41 472 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 85 528 zł i nieprzekraczającej kwoty 127 000 zł.

Od 2018 r. przepis ten stanowi, że:

Kwota zmniejszająca podatek, o której mowa w ust. 1, odliczana w rocznym obliczeniu podatku, o którym mowa w art. 34 ust. 7 albo art. 37 ust. 1 lub w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, wynosi:
1) 1 440 zł - dla podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej kwoty 8 000 zł;
2) 1 440 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 883 zł 98 gr × (podstawa obliczenia podatku - 8 000 zł) ÷ 5 000 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 8 000 zł i nieprzekraczającej kwoty 13 000 zł;
3) 556 zł 02 gr - dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 13 000 zł i nieprzekraczającej kwoty 85 528 zł;
4) 556 zł 02 gr pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 556 zł 02 gr × (podstawa obliczenia podatku – 85 528 zł) ÷ 41 472 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 85 528 zł i nieprzekraczającej kwoty 127 000 zł.

Wysokość kwoty zmniejszającej podatek podlega corocznie weryfikacji przez Ministra Finansów.

Od 2009 do 2016 r. włącznie gdy podstawa opodatkowania nie przekraczała 85528 zł rocznie, podatek wynosił 18% minus kwota zmniejszająca podatek 556,02 zł. Wynikało z tego, że dopiero powyżej kwoty 3091,49 zł dochodu podatek był większy od zera. Po jej zaokrągleniu do pełnych złotych, a więc do kwoty 3091 zł oraz obliczeniu podatku (18% * 3091 zł – 556,02 zł) otrzymywało się 0,36 zł podatku, co po ponownym zaokrągleniu do pełnego złotego dawało kwotę podatku do zapłacenia w wysokości 0 zł. Gdyby jednak wziąć kwotę o 1 grosz wyższą, tj. 3091,50 zł, po zaokrągleniu do pełnych złotych wychodziło 3092 zł, a po wyliczeniu podatku (18% * 3092 zł – 556,02 zł) otrzymywało się kwotę podatku 0,54 zł, co, po ponownym zaokrągleniu, dawało 1 zł podatku do zapłacenia[8].

Z kwoty wolnej od podatku mogą skorzystać tylko podatnicy, którzy mają opodatkowane przychody na zasadzie skali podatkowej. Są to przychody uzyskiwane z tytułu:

  • umowy o pracę
  • umowy zlecenie
  • umowy o dzieło
  • kontraktu menadżerskiego
  • sprawowania funkcji członka zarządu, prokurenta na mocy powołania
  • prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowanej skalą
  • innych umów, które opodatkowane są skalą podatkową.

Od 2023 roku pracodawca może stosować kwotę wolną od podatku tylko wtedy gdy będzie posiadał od pracownika złożone oświadczenie na druku PIT-2.

Pracownik ma prawo do złożenia oświadczenia o zastosowaniu kwoty wolnej od podatku u maksymalnie trzech pracodawców:

  • złożenie oświadczenia u jednego płatnika – kwota wolna od podatku 300 zł (1/12 z 3600 zł)
  • złożenie oświadczenia u dwóch płatników – kwota wolna od podatku 150 zł (1/24 z 3600 zł)
  • złożenie oświadczenia u trzech płatników – kwota wolna od podatku 100 zł (1/36 z 3600 zł)

Deklaracji PIT-2 nie należy składać w kolejnym roku podatkowym, jeżeli stan faktyczny wynikający z poprzedniego oświadczania nie uległ zmianie.[9]


Kwota wolna od podatku w Europie

edytuj

Należy pamiętać, że porównywanie systemów podatkowych na podstawie pojedynczych parametrów może być mylące. Na przykład w zdecydowanej większości krajów oprócz podatku dochodowego na klin podatkowy składają się również obowiązkowe składki ubezpieczeniowe, których kwoty wolne mogą nie obejmować. Tak jest m.in. w Polsce, gdzie z kolei opłacone składki ubezpieczeniowe zmniejszają dochód do opodatkowania oraz należny podatek. Dodatkowo w wielu krajach kwota wolna jest wyższa dla podatników wychowujących dzieci.

Państwo Kwota wolna Kwota wolna w EUR[10] Uwagi
  Austria[11] 11 000 EUR 11 000
  Belgia[11] 8680 EUR 8680
  Bułgaria[11] 0 BGN 0
  Chorwacja[11] 26 400 HRK 3423,50
  Cypr[11] 19 500 EUR 19 500
  Czechy[12] 165 699 CZK 6464,17 W Czechach obowiązuje ulga podatkowa (zniżka) wynosząca 24 840 CZK (na każdego podatnika). Kwota ta odliczana jest od należnego podatku i można z niej skorzystać zawsze. Pracownik etatowy (bez dalszych zniżek) podatek dochodowy zacznie płacić od dochodu równego 165 700 CZK.
  Dania[11] 46 630 DKK 6200,40
  Estonia[13] 1728 EUR 1728
  Finlandia[11] 16 100 EUR 16 100
  Francja[11] 5963 EUR 5963
  Grecja[11] 5000 EUR 5000
  Hiszpania[14] 5550 EUR 5550
  Holandia[11] 2103 EUR 2103
  Irlandia[15]
  • 8250 EUR (personal tax Credit)
  • 8250 EUR (paye Credit)
16500 W Irlandii obowiązuje ulga podatkowa wynosząca 1650 EUR + 1650 (jednoosobowe gospodarstwo domowe). Kwota ta odliczana jest od należnego podatku.
  Litwa[16] 0 – 166 EUR 0 – 166 Kwota wolna obowiązuje dla podatników z dochodem maksymalnie 928 EUR. Od 2016 planowane podwyższenie kwoty wolnej do 200 EUR.
  Luksemburg[11] 11 265 EUR 11 265
  Łotwa[17] 540 LVL 760,26
  Malta[18] 11 900 EUR 11 900
  Niemcy[11] 8130 EUR 8130
  Polska (od 2009 do 2016 r. włącznie)[19] 30000 PLN lub 0 PLN 6600 30000 PLN dla płatników na zasadach ogólnych, 0 PLN dla wszystkich pozostałych form opodatkowania[2][3].
  Portugalia[20] 4104 EUR 4104
  Rumunia[21] 0 – 3000 RON 0 – 653,70 Brak kwoty wolnej powyżej dochodu brutto 3000 RON (653,70 EUR) miesięcznie.
  Słowacja[22] 0 – 19 458 EUR 0 – 19 458 Brak kwoty wolnej powyżej 2867 EUR dochodu miesięcznie brutto.
  Słowenia[23] 3302 – 6519 EUR 3302 – 6519
  Szwecja[11] 18 800 SEK 2023
  Węgry[11] 0 HUF 0
  Wielka Brytania[19] 11 500 GBP 13 425,90 Kwota wolna maleje aż do zera o 1 GBP za każde dodatkowe 2 GBP dochodu powyżej 100 000 GBP. Składki na ubezpieczenia społeczne nie pomniejszają podstawy opodatkowania.
  Włochy[11] 4800 EUR 4800
Państwo Kwota wolna Kwota wolna w EUR[10] Uwagi

Przypisy

edytuj
  1. Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105)
  2. a b Podatek liniowy jako forma opodatkowania - czy to się opłaca?. Poradnik Przedsiębiorcy. [dostęp 2022-04-19].
  3. a b Kwota wolna od podatku 2022 – czy skorzysta z niej każdy przedsiębiorca? - Nobleconcierge. 2022-02-14. [dostęp 2022-04-19].
  4. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 200).. Sejm RP, 20 lipca 2018. [dostęp 2018-10-05].
  5. Historia PIT od 1991 do 2015. [dostęp 2015-02-08].
  6. Kwota wolna od podatku 2014. [dostęp 2014-03-14].
  7. Uposażenie poselskie i dieta parlamentarna. Kancelaria Sejmu RP.
  8. Co to jest kwota wolna od podatku?
  9. Zmiany w zasadach zastosowania kwoty wolnej od podatku w 2022 i w 2023 roku [online], www.ksiegowoscspolki.pl [dostęp 2023-05-16].
  10. a b Kurs na dzień 01-05-2016.
  11. a b c d e f g h i j k l m n o Polacy bardzo wcześnie zaczynają płacić podatki. [dostęp 2014-10-25].
  12. O podatku: Znizka od podatku dla podatnika na rok 2014. [dostęp 2015-02-09].
  13. Riigi Teataja: Income Tax Act. [dostęp 2014-10-25].
  14. Mínimo del contribuyente - Agencia Tributaria [online], www.agenciatributaria.es [dostęp 2016-05-10] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-10].
  15. Tax Ireland. [dostęp 2015-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-14)].
  16. Lithuania to raise Income Tax Threshold. [dostęp 2015-11-14].
  17. Tax Guides | EY - Global [online], www.ey.com [dostęp 2020-07-09] [zarchiwizowane z adresu 2014-11-13] (ang.).
  18. Low Tax: Malta: Personal Taxation. [dostęp 2014-10-25].
  19. a b Kwota wolna od podatku w Polsce i na świecie. [dostęp 2015-08-27].
  20. Insights | KPMG | GLOBAL.
  21. Tax Guides | EY - Global [online], www.ey.com [dostęp 2020-07-09] [zarchiwizowane z adresu 2014-11-13] (ang.).
  22. Tax Guides | EY - Global [online], www.ey.com [dostęp 2020-07-09] [zarchiwizowane z adresu 2014-11-13] (ang.).
  23. Tax Guides | EY - Global [online], www.ey.com [dostęp 2020-07-09] [zarchiwizowane z adresu 2014-11-13] (ang.).