Kwaku Dua III Asamu

Kwaku Dua III Asamu (ur. około 1872, zm. 1931) – Asantehene (władca Asante) w latach 1888–1931. Jego rządy były być może najbardziej dramatyczne i najbardziej tragiczne z jakichkolwiek w historii Asante. Jego matką była Yaa Akyaa, Królowa matka albo Asantehemaa, a ojcem Kwasi Gyambibi.

Kwaku Dua III Asamu

Asantehene
Okres	od 1888 do 1896
Poprzednik	Owusu Sekyere II
Następca	Opoku Mensa
Kumasehene
Okres	od 1926 do 1931
Poprzednik	nikt
Następca	Kwaku Dua
Dane biograficzne
Dynastia	Oyoko Abohyen
Data urodzenia	ok. 1872
Data śmierci	1931
Ojciec	Kwasi Gyambibi
Matka	Yaa Akyaa

Wczesne lata

Północne stany lenne skorzystały z okazji by oderwać się od Konfederacji Asante i w końcu przy cichym poparciu Brytyjczyków wybuchła wojna domowa w granicach Asante. W marcu 1888 roku osiemnastoletni Kwaku Dua III wstąpił na Złoty Stolec. Później nazwany został Nana Akwasi Agyeman Prempeh I lub w skrócie Nana Prempeh I albo po prostu Prempeh).

W ciągu trzech lat Nana Prempeh ponownie połączył naród, ale ten okres zbiegł się z wzajemnym wydzieraniem sobie Afryki przez kolonizatorów i zdobywaniu niepodległości przez narody afrykańskie zjednoczone pod brytyjskim zwierzchnictwem, co stało się główną przeszkodą w ich dalszym rozwoju kolonialnym. Dodatkowo chcieli skolonizować Złote Wybrzeże zanim Francuzi zrobili to z Wybrzeżem Kości Słoniowej. Dlatego upokorzenie i podbicie Asante ułatwiłoby brytyjskie zwierzchnictwo na Złotym Wybrzeżu.

Brytyjczycy zaoferowali ochronę, którą Nana Prempeh stanowczo, ale grzecznie odrzucił i uciekł się do dyplomacji wysyłając do królowej Wiktorii delegację, która pozostała w Anglii przez sześć miesięcy, ale rząd brytyjski odmówił im spotkania.

W tym czasie rząd brytyjski instruował gubernatora na wybrzeżu do wydania ultimatum Prempehowi, w którym żądali przyjęcia brytyjskiego rezydenta w Kumasi. Oczywistym było też to, że Prempeh nie dotrzymał słowa po podpisaniu Traktatu z Fomena, według którego zobowiązany był do zapłacenia rekompensaty za wojnę oraz utrzymania otwartych szlaków handlowych.

Prempeh ponownie odmówił oświadczając, że z podjęciem decyzji oczekiwał na powrót delegacji. Pod tym pretekstem, brytyjskie wojsko ruszyło na Kumasi. Prempeh nie zamierzał stawiać żadnego oporu. Nie oddano żadnego strzału, a król i członkowie starszyzny przyszli spotkać się z gubernatorem by przyjąć brytyjską władzę. Na pytanie o zapłatę zabezpieczenia król zaoferował pierwszą ratę w wysokości 600 uncji złota. Ten gest został niewzruszenie odrzucony, a król dowiedział się, że jeżeli mógł sobie pozwolić na wysłanie delegacji do Anglii, to powinien być wypłacalny pełną sumą.

Aresztowanie i zesłanie

Brytyjczycy nie widząc chęci króla do spłaty zadłużenia aresztowali Prempeha wraz z jego matką, ojcem, bratem, dwoma następcami do tronu oraz kilkoma wodzami. Po aresztowaniu zostali wysłani najpierw do zamku w Cape Coast, a później do zamku w Elmina. 1 stycznia 1897 roku bojąc się, że Asante spróbowaliby uprowadzić ich króla, Prempeh i jego grupa zostali deportowani do Sierra Leone i następnie na Seszele.

Asante zostali zaanektowani jako terytorium brytyjskie w 1902 roku.

Podczas emigracji, Prempeh wspominając bolesne przeżycia wojny domowej, wyraził życzenie by Asante nie walczyli zbrojnie z Brytyjczykami o rzeczy, o które walczyli przy pomocy polityki i dyplomacji w umacnianiu pokoju w tamtym okresie, a on osobiście w ciągu swojego panowania.

Powrót

Ludzie domagali się powrotu Prempeha. W roku 1924 Prempeh wrócił do Kumasi jako zwykły obywatel, jednak ludzie wnieśli petycję do rządu brytyjskiego, by przywrócić go na tron. W roku 1926 został koronowany na króla stanu Kumasi, a w konsekwencji został posiadaczem Złotego Stolca, który zgodnie z tradycją należał do króla narodu Asante. Nana Prempeh jeszcze raz został Asantehene.

W roku 1931 olbrzymie drzewo przewróciło się: Nana Prempeh zmarł.

Z perspektywy czasu dyplomatyczne rozwiązania Prempeha okazały się zgodne z pragmatyką stosowaną przez wyższych wojskowych brytyjskich w czasie późniejszych spotkań z Afrykanami. Pod administracją kolonialną, dzięki zachowaniu tradycji i silnemu przywództwu, Asante zachowali sporą autonomię. Do dziś odgrywają oni doniosłą rolę w życiu politycznym, ekonomicznym i towarzyskim dzisiejszej Ghany.

Linki zewnętrzne

• King Prempeh's throne. [dostęp 2010-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-30)]. (ang.).
• Ashanti Campaign. [dostęp 2010-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-19)]. (ang.).
• Major R. S. S. Baden-Powell: The Downfall of Prempeh. [dostęp 2010-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-14)]. (ang.).
• History of the Ashanti Kingdom. [dostęp 2010-02-05]. (ang.).
• History of Ghana. [dostęp 2010-02-05]. (ang.).