Kura (rzeka)

rzeka na Zakaukaziu

Kura (gruz. მტკვარი, Mtkwari, azer. Kür) – rzeka w Azji. Jej długość wynosi 1515 km, a powierzchnia dorzecza 188 tys. km²[1].

Kura
Ilustracja
Kura w Mcchecie. Z prawej jej dopływ Aragwi
Kontynent

Azja

Państwo

 Turcja
 Gruzja
 Azerbejdżan

Lokalizacja

Azerbejdżan, Gruzja, Turcja

Długość 1515 km
Powierzchnia zlewni

188 tys. km²

Źródło
Miejsce Göle
Współrzędne

40°40′31″N 42°44′32″E/40,675278 42,742222

Ujście
Recypient Morze Kaspijskie
Miejsce

Morze Kaspijskie

Współrzędne

39°19′32″N 49°20′07″E/39,325556 49,335278

Mapa
Mapa rzeki
Rzeka Kura i jej dorzecze
Położenie na mapie Azji
Mapa konturowa Azji, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast po lewej znajduje się punkt z opisem „ujście”

Kura ma źródła na Wyżynie Armeńskiej na terytorium Turcji (174 km). Później wpływa do Gruzji pokonując przełomem Mały Kaukaz (426 km). Dalej zmienia kierunek, płynąc na południowy wschód. W dolnym biegu płynie przez Nizinę Kurańską na terytorium Azerbejdżanu (915 km). Uchodzi niewielką deltą do Morza Kaspijskiego. Główne dopływy Kury to Aragwi, Alazani (lewe) oraz Araks (prawy). W dolnym biegu znajduje się Zbiornik Mingeczaurski.

Największym miastem nad Kurą jest Tbilisi, stolica Gruzji. Inne ważne miasta to: Bordżomi, Gori, Mccheta, Rustawi, Mingeczaur i Şirvan.

Powierzchnia dorzecza obejmuje pięć krajów: Azerbejdżan (52,9 tys. km²), Iran (40 tys. km²), Gruzja (36,4 tys. km²), Armenia (29,8 tys. km²) oraz Turcja (28,9 tys. km²)[1].

Nazwa rzeki jest zbliżona we wszystkich językach z wyjątkiem gruzińskiego (ormiańskie Կուր, Kur, azerskie Kür, tureckie Kura, kurdyjskie kur), jednak na temat jej pochodzenia istnieje wiele odrębnych hipotez. Często wywodzi się ją od imienia perskiego króla Cyrusa. Inne wiążą ją m.in. z historycznym regionem Kola (obecnie Göle w Turcji), azerskim słowem qjur/kur oznaczającym „niespokojną rzekę” lub Kurą – córką Zeusa. Gruzińska nazwa Mtkwari najczęściej wywodzona jest również od starogruzińskich lub ormiańskich słów oznaczających wodę lub rzekę[2].

Przypisy

edytuj
  1. a b Igor S. Zonn i inni, The Caspian Sea Encyclopedia, Springer Science & Business Media, 26 maja 2010, s. 260, ISBN 978-3-642-11524-0 [dostęp 2016-04-22] (ang.).
  2. Kirtadze Daredjan. Author’s Interpretation of Toponyms of the Historical Sources and the Hagiographic Literary Works. „Earth Sciences 2015”. 4 (5-1). s. 21.