Kukabura chichotliwa

Kukabura chichotliwa
	Dacelo novaeguineae
	(Hermann, 1783)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Nadrząd	ptaki neognatyczne
Rząd	kraskowe
Rodzina	zimorodkowate
Podrodzina	łowce
Rodzaj	Dacelo
Gatunek	kukabura chichotliwa
Synonimy
	Alcedo novæ Guineæ Hermann, 1783; Dacelo gigas Boddaert, 1783; Alcedo gigantea Latham, 1790;
	Alcedo novæ Guineæ Hermann, 1783; Dacelo gigas Boddaert, 1783; Alcedo gigantea Latham, 1790;
Podgatunki
	D. n. novaeguineae (Hermann, 1783); D. n. minor Robinson, 1900;
	D. n. novaeguineae (Hermann, 1783); D. n. minor Robinson, 1900;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Kukabura chichotliwa^[6], kukabura, łowiec olbrzymi (Dacelo novaeguineae) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny zimorodkowatych (Alcedinidae), zamieszkujący wschodnią i południowo-wschodnią Australię. Introdukowany na Tasmanii i w południowo-zachodniej Australii. Mimo swej nazwy gatunkowej nie występuje na Nowej Gwinei^[2].

Głos kukabury

Charakterystyka

Wygląd zewnętrzny: Największy przedstawiciel rodziny zimorodkowatych, z dużą głową i masywnym dziobem. Obie płcie wyglądają jednakowo, ale samica jest nieco większa. Upierzenie ciała beżowe, skrzydła brunatne z niebieskimi plamkami. Ogon dość długi, brązowy z ciemnymi prążkami. Za okiem ciemna plama.
Rozmiary: Długość ciała: ok. 40–45 cm^[7], rozpiętość skrzydeł: 64–66 cm^[7].
Masa ciała: Około 340 g^[7].
Głos: Charakterystyczny, głośny głos przypominający histeryczny, ludzki chichot. Odzywa się głównie o świcie i zmierzchu.
Zachowanie: W przeciwieństwie do innych zimorodków nie jest ściśle związany z wodą. Żyje w grupach rodzinnych do 8 osobników, składających się z rodziców oraz ich potomstwa z kilku lęgów (zwykle są to samce). Osiadłe, przez cały rok bronią swojego terytorium.

Środowisko

Luźne lasy, zadrzewienia, charakteryzujące się zwykle chłodnym i wilgotnym klimatem^[8].

Pożywienie

Zjada owady i inne bezkręgowce, małe ssaki, gady, ptaki i ich pisklęta. W przeciwieństwie do innych zimorodków nie łowi ryb (choć sporadycznie może to robić). Poluje w dzień, zazwyczaj siedząc na gałęzi drzewa i czatując na ofiarę. Gdy pojawi się odpowiednia zdobycz, rzuca się w dół i chwyta ją dziobem^[8].

Lęgi

Kukabura w locie

Gniazdo: W dziupli drzewa lub innym otworze, np. drzewnej termitierze, budce lęgowej, pęknięciu w murze, sporadycznie w norze wydrążonej w skarpie.
Jaja: Samica składa 2–4 czysto białe jaja w odstępach jednodniowych, rzadko większych^[8].
Wysiadywanie: Trwa ok. 24–26 dni. Jaja są wysiadywane przez wszystkich członków grupy rodzinnej, na zmianę^[8].
Pisklęta: Pisklęta klują się nagie i ślepe, są podobnej wielkości, co dorosłe, mają jednak mniejsze dzioby (czarne, jaśnieją z wiekiem). Gniazdo, opuszczają po 32-40 dniach. Dojrzałość płciową ptak osiąga w wieku jednego roku^[8].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN kukabura chichotliwa jest klasyfikowana jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern)^[5].

Podgatunki

Wyróżnia się 2 podgatunki^[2]^[9]:

Dacelo novaeguineae novaeguineae (Hermann, 1783) – wschodnia i południowo-wschodnia Australia, introdukowany na Tasmanii i w południowo-zachodniej Australii,
Dacelo novaeguineae minor Robinson, 1900 – półwysep Jork (północno-wschodnia Australia). Ptaki z tego podgatunku są nieco mniejsze od D. n. novaeguineae.

Przypisy

↑ Dacelo novaeguineae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Laughing Kookaburra (Dacelo novaeguineae). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-27)]. (ang.).
↑ G.F. Mees. The Scientific Name of the Laughing Kookaburra: Dacelo Gigas (Boddaert) v. Dacelo Novaeguineae (Hermann). „Emu”. 77 (1). s. 35–36. (ang.).
↑ D. Lepage: Laughing Kookaburra Dacelo novaeguineae. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-12-07]. (ang.).
↑ ^a ^b Dacelo novaeguineae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Halcyoninae Vigors, 1825 - łowce (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-06-07].
↑ ^a ^b ^c Na ścieżkach wiedzy Encyklopedia 100 Ptaków. Bellona SA, 2008, s. 59. ISBN 978-83-11111-78-3.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Laura Scholtis: Dacelo novaeguineae. Laughing kookaburra. Animal Diversity Web, 2001. [dostęp 2014-05-11].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Rollers, ground rollers, kingfishers. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-06-07]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Dacelo novaeguineae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] Laughing Kookaburra (Dacelo novaeguineae). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-27)]. (ang.).

[emu-3] G.F. Mees. The Scientific Name of the Laughing Kookaburra: Dacelo Gigas (Boddaert) v. Dacelo Novaeguineae (Hermann). „Emu”. 77 (1). s. 35–36. (ang.).

[avibase-4] D. Lepage: Laughing Kookaburra Dacelo novaeguineae. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-12-07]. (ang.).

[iucn-5] Dacelo novaeguineae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-6] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Halcyoninae Vigors, 1825 - łowce (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-06-07].

[ptaki-7] Na ścieżkach wiedzy Encyklopedia 100 Ptaków. Bellona SA, 2008, s. 59. ISBN 978-83-11111-78-3.

[adw-8] Laura Scholtis: Dacelo novaeguineae. Laughing kookaburra. Animal Diversity Web, 2001. [dostęp 2014-05-11].

[ioc-9] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Rollers, ground rollers, kingfishers. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-06-07]. (ang.).

[6]

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[7]

[8]

[9]