Kuc (jezioro)
Kuc (niem. Kutz See lub Buden See[1]) – jezioro w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo[2].
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Region | |
| Wysokość lustra |
139,6 m n.p.m. |
| Wyspy |
cztery |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
102,0 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
6800 m |
| Objętość |
7949,1 tys. m³ |
| Hydrologia | |
| Klasa jakości wody |
II (2011) |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Mrągowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu mrągowskiego  | |
 53°49′15″N 21°24′21″E/53,820833 21,405833
| |
Położenie i charakterystyka
edytujJezioro leży na Pojezierzu Mrągowskim, natomiast w regionalizacji przyrodniczo-leśnej – w mezoregionie Pojezierza Mrągowskiego[3], w dorzeczu Dejna–Guber–Łyna–Pregoła[4]. Czasem jest zaliczane do zlewni jeziora Tałty[5]. Znajduje się 7 km w kierunku południowo-wschodnim od Mrągowa i 0,5 km na południowy wschód od Kosewa. W pobliżu północnych brzegów przebiega droga krajowa nr 16[4].
Linia brzegowa rozwinięta i urozmaicona. Na terenie jeziora znajdują się cztery wyspy o łącznej powierzchni 0,8 ha, największa z nich znajduje się we wschodniej części akwenu i jest zalesiona, pozostałe trzy po zachodniej stronie. Brzegi w większości pagórkowate, gdzieniegdzie wysokie i strome. W otoczeniu znajdują się pola, łąki i pastwiska. Jezioro jest bezodpływowe[4]. Zlewnia bezpośrednia jeziora wynosi 8,78 km², a w jej skład wchodzą głównie grunty orne (60%) i lasy (27%). Są to gleby piaszczysto-gliniaste[5].
Według typologii rybackiej zalicza się do jezior sielawowych[4].
Morfometria
edytujWedług danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 102,0 ha (lub 98,8 ha[6]). Średnia głębokość zbiornika wodnego to 8,0 m, a maksymalna – 28,0 m. Lustro wody znajduje się na wysokości 139,6 m n.p.m.[4] Objętość jeziora wynosi 7949,1 tys. m³[6]. Maksymalna długość jeziora to 1400 m, a szerokość 1150 m. Długość linii brzegowej wynosi 6800 m[4].
Inne dane uzyskano natomiast poprzez planimetrię jeziora na mapach w skali 1:50 000 opracowanych w Państwowym Układzie Współrzędnych 1965, zgodnie z poziomem odniesienia Kronsztadt. Otrzymana w ten sposób powierzchnia zbiornika wodnego to 95,0 ha, a wysokość bezwzględna lustra wody to 139,8 m n.p.m.[6]
Według danych Dyrektora Mazurskiego Parku Krajobrazowego powierzchnia wynosi 101,99 ha[7].
Przyroda
edytujW skład rybostanu wchodzi m.in. sieja. Jezioro średnio zarośnięte. Wśród roślinności przybrzeżnej dominuje trzcina pospolita i oczeret jeziorny. Wśród bogatej roślinności zanurzonej, szczególnie obfitej na północnym zachodzie, przeważają jaskier, moczarka i ramienice[4], a także rogatek sztywny i rdestnica połyskująca[5].
Zgodnie z badaniem z 2011 stan ekologiczny wód, jak i stan chemiczny wód określono jako dobry, co oznacza II klasę jakości[5]. W 2007 akwenowi przyznano I klasę czystości[7], natomiast w 1984 była to II klasa[6].
Jezioro leży na terenie obszaru Natura 2000: PLB280008 Puszcza Piska, a także Mazurskiego Parku Krajobrazowego[8][7]. W jego ramach leży na obszarze strefy IE23, która została wyodrębniona ze względu czystość wody, a także na występowanie żółwia błotnego oraz żerowisk orlika, bielika, kormorana i bociana czarnego[7].
Przypisy
edytuj- ↑ Poz. 588. Zarządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 4 kwietnia 1950 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości.. „Monitor Polski. Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 428, 8 maja 1950.
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 165, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Roman Zielony, Alina Kliczkowska: Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2012. ISBN 978-83-61633-62-4.
- ↑ a b c d e f g Jerzy Waluga, Henryk Chmielewski, Jeziora Pojezierza Mrągowskiego, Olsztyn: Instytut Rybactwa Śródlądowego, 1998 (Przewodniki wędkarskie; 4), ISBN 83-87506-55-9, OCLC 749850823.
- ↑ a b c d Inspekcja Ochrony Środowiska. Wojewódzki Inspektora Ochrony Środowiska w Olsztynie, Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2010 roku., Biblioteka Monitoringu Środowiska, Olsztyn 2011, s. 31, 32.
- ↑ a b c d Adam Choiński, Katalog Jezior Polski, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 379, ISBN 83-232-1732-7, OCLC 169954726.
- ↑ a b c d Dyrektor Mazurskiego Parku Krajobrazowego, Plan ochrony Mazurskiego Parku Krajobrazowego do 2021 r., Krutyń, kwiecień 2011, s. 35, 85.
- ↑ geoserwis.gdos.gov.pl: Geoserwis GDOŚ. [dostęp 2020-03-29].