Krzywa Wieża w Ząbkowicach Śląskich

zabytkowa wieża obronna w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim

Krzywa Wieża w Ząbkowicach Śląskich – średniowieczna krzywa wieża w Ząbkowicach Śląskich, która jest jedną z ciekawostek turystycznych Dolnego Śląska. Nazywana jest „śląską Pizą”. Jest to najwyższa krzywa wieża w Polsce – ma 34 m wysokości, a jej obecne odchylenie od pionu wynosi 2,14 m[2]. Na jej szczyt wiedzie 139 schodów. Swoje święto obchodzi co roku w drugi weekend lipca (piątek – sobota) podczas „Dni i Nocy Krzywej Wieży”[2][3] – kulturalno-rekreacyjnego wydarzenia, które ściąga turystów i gości na występy gwiazd polskiej muzyki, happeningi, wystawy, pokazy i inne atrakcje. Podczas imprezy Krzywą Wieżę można zwiedzać aż do godz. 00.00[2][4].

Krzywa Wieża
w Ząbkowicach Śląskich
Zabytek: nr rej. 41/A/00 z 1.12.2000[1]
Ilustracja
Widok od wschodu
Państwo

 Polska

Miejscowość

Ząbkowice Śląskie

Wysokość całkowita

34 m

Położenie na mapie Ząbkowic Śląskich
Mapa konturowa Ząbkowic Śląskich, blisko centrum na lewo znajduje się ikonka wieży z opisem „Krzywa Wieżaw Ząbkowicach Śląskich”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po lewej znajduje się ikonka wieży z opisem „Krzywa Wieżaw Ząbkowicach Śląskich”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się ikonka wieży z opisem „Krzywa Wieżaw Ząbkowicach Śląskich”
Położenie na mapie powiatu ząbkowickiego
Mapa konturowa powiatu ząbkowickiego, w centrum znajduje się ikonka wieży z opisem „Krzywa Wieżaw Ząbkowicach Śląskich”
Położenie na mapie gminy Ząbkowice Śląskie
Mapa konturowa gminy Ząbkowice Śląskie, w centrum znajduje się ikonka wieży z opisem „Krzywa Wieżaw Ząbkowicach Śląskich”
Ziemia50°35′19,8″N 16°48′35,3″E/50,588833 16,809806
Strona internetowa
Krzywa wieża w Ząbkowicach Śląskich o zmierzchu

Historia

edytuj

Początki krzywej wieży nie są dziś znane z powodu braku źródeł pisanych. Kilku niemieckich badaczy twierdziło, że wieża jest pozostałością przedlokacyjnego zamku (tzw. (niem.) Bergfried, (pol.) stołp). Zamek ten miał zostać wzniesiony przez książąt świdnickich, a zniszczony przez wojska walczące z czeskim królem Jerzym z Podiebradów[potrzebny przypis]. O wiarygodności tej hipotezy świadczy to, że dolne partie murów (do wysokości 10 m) zbudowane są z kamienia i zaprawy wapiennej[2].

Niezwykle duża, przekraczająca 4 metry, grubość murów tej części wieży także zdaje się wskazywać na jej pierwotnie obronny charakter. Potwierdzają to także badania archeologiczne przeprowadzone w 1999 i 2000, w wyniku których przy ul. Długiej, na wysokości Krzywej Wieży, odsłonięto fragmenty muru kamienno-ceglanego.

Po przesunięciu murów miejskich, w XIV wieku powiększył się obszar zabudowany miasta. Z dawnej baszty postanowiono zrobić dzwonnicę kościoła parafialnego pw. św. Anny. Zakończenie budowy nastąpiło prawdopodobnie w 1413 roku. 24 sierpnia 1598 wieża przechyliła się o 1,5 m. Prawdopodobnie miały na to wpływ ruchy tektoniczne w pobliskim Bardzie lub też zwiększony ciężar nadbudowanej wieży. W 1858, kiedy całe miasto objął wielki pożar, wieża uległa znacznemu zniszczeniu, szczególnie w części szczytowej, i władze pruskie zamierzały ją rozebrać. Władze miejskie były jednak innego zdania i po długotrwałych zabiegach obiekt odbudowano. Dawne zwieńczenie w postaci blaszanego hełmu zastąpiono attyką w kształcie jaskółczych ogonów. W grudniu 2007 zakończył się gruntowny remont zewnętrznych ścian wieży.

W 2000 budowla została wpisana do rejestru zabytków[1].

We wrześniu 2018 została wyłączona z użytkowania ze względu na zły stan obiektu[5] i pojawiające się spękania murów[6]. 6 kwietnia 2019 roku ponownie otwarta dla ruchu turystycznego po, trwającym blisko trzy miesiące, remoncie.[7] Wieża jest otwarta codziennie w godz. 9:30 do 17:30[8].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Zestawienie zabytków nieruchomych. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 30 czerwca 2020 r. Woj. dolnoślaskie. [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 28. [dostęp 2020-09-27].
  2. a b c d Warto zobaczyć - Krzywa Wieża. zabkowiceslaskie.pl. [dostęp 2012-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-19)]. (pol.).
  3. Miasto Krzywej Wieży: Relacja z Dni i Nocy Krzywej Wieży 2013. zabkowiceslaskie.pl, 2012-07-15. [dostęp 2012-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-24)]. (pol.).
  4. Miasto Krzywej Wieży: Nocne zwiedzanie Krzywej Wieży. youtube.com, 2012-05-19. [dostęp 2012-05-19]. (pol.).
  5. Krzywa Wieża wyłączona z użytkowania aż do odwołania. Powód? Zły stan techniczny obiektu. zabkowice.express-miejski.pl. [dostęp 2018-10-21]. (pol.).
  6. Agnieszka Dobkiewicz: Najwyższa krzywa wieża w Polsce została zamknięta dla turystów. Zauważono na niej pęknięcia. 2019-01-22. [dostęp 2019-01-24].
  7. Prace remontowe zakończone – zapraszamy do zwiedzania Krzywej Wieży! - Portal informacyjny Gminy Ząbkowice Śląskie [online], zabkowiceslaskie.pl [dostęp 2019-04-18].
  8. Izba Pamiątek Regionalnych [online], www.krzywawieza.eu [dostęp 2019-04-23].

Linki zewnętrzne

edytuj