Krzyż Einsteina

Krzyż Einsteina – kwazar Q2237+030 (także QSO 2237+0305) leżący bezpośrednio za soczewką Huchry i przez nią soczewkowany grawitacyjnie, przez co z Ziemi widoczny jest jego poczwórny obraz. Odkryty w 1984 kwazar był pierwszym znanym tego typu obiektem widzianym z Ziemi w soczewce grawitacyjnej.

Obraz kwazara Q2237+030 - Krzyż Einsteina

Zjawisko powstania wielokrotnych obrazów kwazara Q2237+030 o przesunięciu ku czerwieni 1,695 jest wywołane przez galaktykę spiralną ZW 2237+030 o przesunięciu ku czerwieni 0,0394, znajdującą się na linii widzenia między nami a kwazarem. Oprócz efektu makrosoczewkowania – powstania obrazów wielokrotnych – obserwuje się w tym źródle także zjawisko mikrosoczewkowania w poszczególnych obrazach, wywołane przez ruch poszczególnych gwiazd galaktyki soczewkującej. Badanie tego ostatniego zjawiska daje silne ograniczenia na rozmiar obszaru, z którego pochodzi promieniowanie optyczne kwazara. Według najnowszych badań wynosi on w tym obiekcie co najwyżej 2 × 10¹⁰ km (Vakulik i in. 2007) i jest to jak dotychczas najdokładniejszy pomiar tego typu w jakimkolwiek kwazarze.

Nazwa „Krzyż Einsteina” pochodzi od Alberta Einsteina, który przewidział zjawisko soczewkowania grawitacyjnego w ogólnej teorii względności.

Zobacz też

• Supernowa Refsdala – poczwórna supernowa tworząca Krzyż Einsteina
• Pierścień Einsteina

Bibliografia

• V. G. Vakulik et al.. Q2237+0305 source structure and dimensions from light-curve simulation. „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”. 382 (2), s. 819-825, 2007. DOI: 10.1111/j.1365-2966.2007.12422.x. (ang.). 

Linki zewnętrzne

• Podstawy teorii soczewkowania grawitacyjnego. [w:] Orion [on-line]. Polskie Towarzystwo Astronomiczne. [dostęp 2014-07-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-02)].
• Krzyż Einsteina w bazie SIMBAD (ang.)
• Krzyż Einsteina w serwisie APOD: Astronomiczne zdjęcie dnia