Krzyż Bitwy pod Lenino

polskie odznaczenie wojskowe

Krzyż Bitwy pod Lenino – polskie wojskowe odznaczenie państwowe o charakterze pamiątkowym.

Krzyż Bitwy pod Lenino
Awers
Awers
Rewers
Rewers
Baretka
Baretka
Ustanowiono

26 maja 1988

Wycofano

8 maja 1999
(ust.z dn.16.10.1992r.)

Wielkość

42 × 42 mm

Kruszec

srebrzony, oksydowany

Wydano

4790 krzyży

Powyżej

Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie

Poniżej

Krzyż Oświęcimski

Historia

edytuj

Został ustanowiony ustawą z dnia 26 maja 1988 roku[1], z okazji 45. rocznicy bitwy pod Lenino. W odróżnieniu od innych medali LWP, krzyż nadawano wyłącznie jej uczestnikom, a nie wszystkim żołnierzom formacji biorącej udział w tej bitwie.

Krzyż był nadawany jednorazowo uczestnikom bitwy pod Lenino przez Radę Państwa do 1989 roku, a w latach 1990–1999 przez Prezydenta RP. Krzyż był nadawany obywatelom polskim, mógł być także nadawany cudzoziemcom. Mógł być nadawany pośmiertnie[2]. Nadawano go z okazji Dnia Zwycięstwa (9 maja) oraz Dnia Wojska Polskiego (12 października).

Z dniem 8 maja 1999 roku nadawanie Krzyża uznano za zakończone[3].

Krzyż ten nosiło się na lewej stronie piersi, w kolejności bezpośrednio po Krzyżu Partyzanckim (od 1992 roku po obecnych odznaczeniach państwowych).

Projektantem odznaki był rzeźbiarz, medalier Edward Gorol[2].

Opis odznaki

edytuj

Odznaką[4] Krzyża bitwy pod Lenino jest krzyż równoramienny prosty, o wymiarach 42 × 42 mm, srebrzony, oksydowany. Na awersie w części środkowej umieszczony jest tzw. orzeł piastowski (bez korony), na rewersie napis: „LENINO, 12 X 1943”.

Krzyż nosi się na wstążce szerokości 37 mm w kolorze żółtym, oblamowanej z dwóch stron wąskimi paskami w kolorze granatowym oraz z pionowym biało-czerwonym paskiem pośrodku szerokości 10 mm.

Odznaczeni

edytuj

W latach 1988–1989 odznaczono 3232 osoby[2], a w latach 1989–1999 dodatkowo 1558 osób[5]. Łącznie – 4790 krzyży.

Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Krzyżem Bitwy pod Lenino.

Przypisy

edytuj
  1. Ustawa z dnia 26 maja 1988 r. o ustanowieniu Krzyża Bitwy pod Lenino (Dz.U. z 1988 r. nr 21, poz. 136)
  2. a b c Stefan Oberleitner: Ordery, odznaczenia i odznaki III Rzeczypospolitej Polskiej 1990-1999. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001, s. 53-54. ISBN 83-7174-726-8.
  3. Art. 7 pkt 1 ust. 5 ustawy z dnia 16 października 1992 r. Przepisy wprowadzające ustawę o orderach i odznaczeniach, uchylające przepisy o tytułach honorowych oraz zmieniające niektóre ustawy (Dz.U. z 1992 r. nr 90, poz. 451)
  4. Art. 6 ustawy z dnia 26 maja 1988 r. o ustanowieniu Krzyża Bitwy pod Lenino
  5. Wojciech Stela: Polskie ordery i odznaczenia (Vol. I). Warszawa: 2008, s. 20.