Krzeszów (gmina)
Krzeszów – gmina wiejska w powiecie niżańskim województwa podkarpackiego. W latach 1975–1998 gmina należała do województwa tarnobrzeskiego.
| gmina wiejska | |||||
 Tablica na granicy z gminą Harasiuki | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| TERC |
1812042 | ||||
| Wójt |
Stanisław Nowakowski | ||||
| Powierzchnia |
62,38 km² | ||||
| Populacja (31.12.2020) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
67,78 os./km² | ||||
| Nr kierunkowy |
15 | ||||
| Kod pocztowy |
37-418 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
RNI | ||||
Adres urzędu: ul. Rynek 237-418 Krzeszów | |||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||
Położenie na mapie Polski  | |||||
 50°24′N 22°20′E/50,403889 22,341111
| |||||
| Strona internetowa | |||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||
Siedziba gminy to Krzeszów.
_-_dsc06932_v1.jpg)
Według danych z 31 grudnia 2020[1] gminę zamieszkiwało 4228 osób.
Historia
edytujGmina Krzeszów została utworzona w ramach carskiej reformy administracyjnej 1867 roku jako jedna z 14 gmin powiatu biłgorajskiego guberni lubelskiej Królestwa Polskiego. 13 stycznia (1 stycznia według kalendarza juliańskiego) 1870 do gminy przyłączono pozbawiony praw miejskich Krzeszów[4].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 gmina znalazła się w powiecie biłgorajskim województwa lubelskiego.
Według stanu na 30 września 1921 gmina Krzeszów obejmowała miejscowości Bystre, Działy, Jasiennik Stary, Kamionka, Krzeszów, Krzeszów Dolny, Krzeszów Górny, Kustrawa, Łazów, Łazy Malennickie, Łazy Naklickie, Malennik, Nowa Wieś, Podolszynka Księżówka, Podolszynka Plebańska, Podolszynka Ordynacka, Sygiełki i Zamczysko. Gmina liczyła 6387 mieszkańców[5].
W reformie administracyjnej 1954 roku dotychczasowa gmina została podzielona na gromady Krzeszów, Bystre i Krzeszów Górny. 1 stycznia 1956 gromady Bystre i Krzeszów przeniesiono do nowo utworzonego powiatu leżajskiego w województwie rzeszowskim[6].
Gmina Krzeszów została odtworzona w kolejnej reformie administracyjnej 1 stycznia 1973 w powiecie leżajskim województwa rzeszowskiego. Poza granicami odtworzonej gminy pozostały miejscowości Krzeszów Górny i Nowa Wieś (w gminie Harasiuki) oraz Malennik i Jasiennik Stary (w gminie Potok Górny) w powiecie biłgorajskim. W jej granicach znalazła się natomiast Koziarnia, po prawej stronie Sanu, a należąca historycznie do Galicji i powiatu niżańskiego. Skład gminy Krzeszów objął inicjalnie 9 sołectw: Bystre, Kamionka, Koziarnia, Krzeszów, Krzeszów Dolny, Kustrawa, Łazów, Podolszynka Ordynacka i Sigiełki[7].
W kolejnej reformie administracyjnej 1 czerwca 1975[8] gmina Krzeszów została włączona do województwa tarnobrzeskiego.
1 września 1977 gmina Krzeszów została zniesiona, a jej obszar włączono do gminy Rudnik[9]. Na mocy rozporządzenia ministra administracji, gospodarki terenowej i ochrony środowiska z 13 października 1981 r. gmina Krzeszów została przywrócona, powiększona o wieś Podolszynka Plebańska z gminy Harasiuki[10].
W ostatniej, jak dotąd, reformie administracyjnej 1 stycznia 1999 gmina Krzeszów została włączona do powiatu niżańskiego województwa podkarpackiego.
Struktura powierzchni
edytujWedług danych z roku 2002[11] gmina Krzeszów ma obszar 62,38 km², w tym:
- użytki rolne: 82%
- użytki leśne: 6%
Gmina stanowi 7,94% powierzchni powiatu.
Demografia
edytujLiczba ludności (dane z 31 grudnia 2020[1]):
| Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| osób | % | osób | % | osób | % | |
| Ogółem | 4228 | 100 | 2134 | 50,47 | 2094 | 49,53 |
| Miasto | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Wieś | 4228 | 100 | 2134 | 50,47 | 2094 | 49,53 |
- Piramida wieku mieszkańców gminy Krzeszów w 2014 roku[12].
Sołectwa
edytujBystre, Kamionka Dolna-Kamionka-Kolonia, Kamionka Górna, Koziarnia (sołectwa: Koziarnia I i Koziarnia II), Krzeszów, Krzeszów Dolny, Kustrawa, Łazów, Podolszynka Ordynacka, Podolszynka Plebańska, Sigiełki[2].
Sąsiednie gminy
edytujHarasiuki, Kuryłówka, Leżajsk, Nowa Sarzyna, Potok Górny, Rudnik nad Sanem, Ulanów
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2020). GUS. [dostęp 2021-08-26]. (pol.).
- ↑ a b BIP gminy. sołectwa
- ↑ a b Urząd Statystyczny w Rzeszowie
- ↑ Postanowienie z 19 (31) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13) stycznia 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, str. 465)
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. Tom IV. Województwo lubelskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924, s.7
- ↑ Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 283
- ↑ Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 4 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 grudnia 1972, Nr 16, Poz. 193).
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
- ↑ Dz.U. z 1977 r. nr 27, poz. 116
- ↑ Dz.U. z 1981 r. nr 26, poz. 139
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Gmina Krzeszów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16], liczba ludności na podstawie danych GUS.