Kruchaweczka kępkowa

gatunek grzybów należący do rodziny kruchaweczkowatych

Kruchaweczka kępkowa (Psathyrella multipedata (Peck) A.H. Sm.) – gatunek grzybów należący do rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)[1].

Kruchaweczka kępkowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

kruchaweczkowate

Rodzaj

kruchaweczka

Gatunek

kruchaweczka kępkowa

Nazwa systematyczna
Psathyrella multipedata (Peck) A.H. Sm.
Contr. Univ. Mich. Herb. 5: 33 (1941)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Psathyrella, Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisali go w 1905 r. Charles Horton Peck i Joseph-Henri Léveillé nadając mu nazwę Psathyra multipedata[1]. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał Alexander Hanchett Smith w 1941 r.[1]

Synonimy[2]:

  • Astylospora multipedata (Peck) Murrill 1922
  • Drosophila multipedata (Peck) Kühner & Romagn. 1953
  • Psathyra multipedata Peck 1905
  • Psathyra stipatissima J.E. Lange 1926
  • Psathyrella multipedata f. annulata Hagara 2014

Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnica do 3 cm, początkowo stożkowaty, potem wypukły, w końcu dzwonkowaty, nigdy jednak nie płaski. Powierzchnia jedwabiście gładka. Jest higrofaniczny; w stanie wilgotnym czerwonawy lub gliniasty, w stanie suchym bladoochrowy, ale często z brązowawym środkiem[4].

Trzon

Wysokość 4 do 10 cm ponad piaskiem, średnica od 3 do 6 mm. Powierzchnia górą biaława, poza tym brązowawa. Brak pierścienia. Zwykle kilka trzonów złączonych jest podstawami tworząc kępkę[4].

Blaszki

Przyrośnięte, początkowo jasnoszaro-brązowe, potem ciemnobrązowe[4].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników: Ciemnofioletowo-brązowy. Zarodniki elipsoidalne, gładkie, 6,5–10 × 3,5–4 µm z porami kiełkowymi[4].

Miąższ

Cienki, bez wyraźnego zapachu i smaku[4].

Występowanie

edytuj

Znane jest występowanie Psathyrella multipedata w Ameryce Północnej, Europie, Azji, Australii i na Nowej Zelandii[5]. Władysław Wojewoda w swoim zestawieniu grzybów wielkoowocnikowych Polski w 2003 r. podaje 4 jego stanowiska z uwagą, że rozprzestrzenienie tego gatunku w Polsce i stopień zagrożenia nie są znane[3]. Bardziej aktualne stanowiska tego gatunku znajdują się w internetowym atlasie grzybów[6].

Saprotrof. Występuje w lasach i parkach piasku na zakopanych w ziemi resztkach drzewnych[3].

Gatunki podobne

edytuj

Pospolita kruchaweczka namakająca (Psathyrella piluliformis) rośnie na martwym drewnie liściastym. Młode owocniki są w stanie suchym blado gliniasto-brązowe, potem jaśnieją i stają się ochrowe, a w końcu prawie białe[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2020-11-30] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2020-11-30] (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f Psathyrella multipedata (Peck) A.H. Sm. – Clustered Brittlestem [online], First Nature [dostęp 2020-11-22] (ang.).
  5. Psathyrella multipedata [online], CBIF [dostęp 2020-11-30] (ang.).
  6. Aktualne stanowiska Psathyrella multipedata w Polsce [online] [dostęp 2020-11-30] (ang.).