Kroplik (roślina)

rodzaj roślin

Kroplik (Mimulus) – rodzaj roślin z rodziny Phrymaceae. Obejmuje w zależności od ujęcia ok. 150[4][5]–155[6] gatunków lub tylko siedem, po podziale i wyodrębnieniu rodzajów: Diplacus (46 gatunków), Erythranthe (111 gatunków) i Thyridia[7]. W szerokim ujęciu rośliny te występują w Ameryce Północnej i Południowej z centrum zróżnicowania w Kalifornii, gdzie rośnie ich 77 gatunków. Pojedyncze gatunki występują poza tym w Chinach i w Południowej Afryce[4]. Trzy gatunki zawleczone do Europy zdziczały i spotykane są tam zwykle wzdłuż strumieni na obszarach górskich[4]. W Polsce zadomowionymi antropofitami stały się kroplik żółty M. guttatus i kroplik piżmowy M. moschatus[8]. Kilka dalszych jest uprawianych jako rośliny ozdobne[8][9].

Kroplik
Ilustracja
Kroplik żółty
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

Phrymaceae

Rodzaj

kroplik

Nazwa systematyczna
Mimulus Linnaeus
Sp. Pl. 634. 1 Mai 1753[3]
Typ nomenklatoryczny

M. ringens Linnaeus[3]

Mimulus alatus
Mimulus aurantiacus

Morfologia

edytuj
 
Mimulus bigelovii
 
Mimulus cardinalis
Pokrój
Rośliny zielne (jednoroczne i byliny), rzadko półkrzewy i krzewy osiągające do 1,5 m wysokości[4]. Pędy są nagie lub gruczołowato, często lepko owłosione, płożące, podnoszące się. Łodyga obła lub kanciasta, czworoboczna, czasem oskrzydlona[5].
Liście
Naprzeciwległe, pojedyncze, całobrzegie lub piłkowane[5].
Kwiaty
Pojedynczo wyrastające w kątach liści lub zebrane w szczytowe kłosy lub grona[4][5]. Kielich zrosłodziałkowy, z 5 ząbkami i 5 żebrami, czasem kanciastymi, w czasie owocowania czasem rozdęty. Korona kwiatu grzbiecista, dwuwargowa, przy czym dolna warga z trzema łatkami, a górna z dwoma. Płatki barwy żółtej, białej, różowej, czerwonopomarańczowej, fioletowej do brązowej. Pręciki cztery, dwa z nich dłuższe, z nitkami osadzonymi u nasady rurki korony. Zalążnia górna, z dwóch zrośniętych owocolistków, jedno- lub dwukomorowa. Znamię dwułatkowe[5][4].
Owoce
Torebki otwierające się dwiema łatkami, zawierające liczne, drobne nasiona[5][4].

Systematyka

edytuj
 
Mimulus douglasii
 
Mimulus lewisii
 
Mimulus moschatus
Wykaz gatunków[6][9]

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  3. a b Mimulus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-01-19].
  4. a b c d e f g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 252. ISBN 0-333-74890-5.
  5. a b c d e f Mimulus Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-01-19].
  6. a b Mimulus. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-01-19].
  7. David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 590, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  8. a b Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 116-117, ISBN 978-83-62975-45-7.
  9. a b Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 124. ISBN 978-83-925110-5-2.