Kriegsstraßenbahnwagen

Kriegsstraßenbahnwagen (KSW)
	; Odrestaurowany tramwaj typu KSW w Wiedniu
	Dane ogólne
Producent	Düsseldorfer Waggonfabrik, Waggonfabrik Fuchs
Miejsce produkcji	Niemcy
Lata produkcji	1943–1950
	Dane techniczne
Liczba członów	1
Długość	10 400 mm
Szerokość	2163 mm
Wysokość	3150 mm
Masa	10 400 kg
Rozstaw wózków	1435 / 1000 mm
Rozstaw osi w wózkach	3000 mm
Średnica kół	770 mm
Moc silników	2 × 60 kW
	Wnętrze
Liczba miejsc siedzących	12
Liczba miejsc ogółem	62
Niskopodłogowość	0%
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kriegsstraßenbahnwagen (pol. wojenny wagon tramwajowy, skrót KSW) – oznaczenie niemieckiego dwuosiowego tramwaju o uproszczonej konstrukcji, opracowanego podczas II wojny światowej w zakładach Düsseldorfer Waggonfabrik w Düsseldorfie. Założenia konstrukcyjne wagonów KSW produkowanych w latach 1943–1950 stały się podstawą dla budowy pierwszych powojennych polskich wagonów tramwajowych Konstal N.

Konstrukcja

KSW to dwukierunkowy, dwustronny, jednoczłonowy pojazd szynowy charakteryzujący się uproszczoną konstrukcją: brakiem przewiewu silników, sprzęgu Scharfenberga, siedzenia dla motorniczego, taśmy z kierunkami w kasetonach i kasetonu dla numeru linii na dachu. Dodatkowo szyby montowano za pomocą uszczelek wprost do nadwozia którego konstrukcja wykonana była ze stali i obłożona prostymi płytami blaszanymi. We wnętrzu tramwaju poręcze wykonywano z rur stalowych. Zewnętrznej blachy nadwozia od strony wewnętrznej nie pokrywano żadnym materiałem, a oświetlenie stanowiły niczym nie osłonięte żarówki^[1].

Taka konstrukcja tramwaju KSW pozwalała na szybkie, tanie i oszczędne materiałowo wytwarzanie wagonów w warunkach wojennego deficytu. Dodatkowo czworo szerokich jednoczęściowych rozsuwanych ręcznie drzwi po obu stronach tramwaju umożliwiało błyskawiczną ewakuację pasażerów w przypadku zagrożenia nalotem.

KSW w Poznaniu

Wagon KSW wyprodukowany w fabryce Waggonfabrik Fuchs w Heidelbergu trafił do Poznania w 1944, jednak z powodu braku części wyposażenia elektrycznego skierowany został do ruchu dopiero sześć lat później. Około 1965 tramwaj przeszedł remont połączony z przebudową na jednokierunkowy (likwidacja jednego stanowiska sterowania oraz drzwi z lewej strony, zmiana wykroju i zmniejszenie liczby okien bocznych).

W takim stanie KSW kursował do 1972, kiedy to został wycofany z ruchu liniowego i po kolejnej modyfikacji rozpoczął służbę jako wagon gospodarczy (szlifierka do szyn). Na początku lat 90. XX wieku całkowicie zakończono jego eksploatację^[2].

22 września 2022 na zajezdni Madalińskiego premierę miał odrestaurowany wagon KSW o numerze 158^[3].