Kretoworokształtne

Kretoworokształtne
	Notoryctemorphia
	Kirsch, 1977
	; Przedstawiciel rzędu – kretowór południowy (Notoryctes typhlops)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	ssaki niższe
Rząd	kretoworokształtne
Synonimy
	Syndactyliformes Szalay, 1982; Notoryctiformes Kinman, 1994; Notoryctiformes Zagorodnyuk, 2008;
	Syndactyliformes Szalay, 1982; Notoryctiformes Kinman, 1994; Notoryctiformes Zagorodnyuk, 2008;
Rodziny
	1 rodzina – zobacz opis w tekście
	1 rodzina – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kretoworokształtne^[5] (Notoryctemorphia) – rząd ssaków z infragromady ssaków niższych (Metatheria) obejmujący dwa owadożerne gatunki występujące na pustynnych obszarach południowo-zachodniej Australii.

Systematyka

Do rzędu zaliczana jest jedna rodzina^[6]^[7]^[5]^[8]:

Notoryctidae Ogilby, 1892 – kretoworowate

Wzór zębowy		I	C	P	M
40-44	=	3-4	1	2	4
40-44	=	3	1	3	4

Krety workowate nie są blisko spokrewnione z żadnym rzędem współcześnie żyjących torbaczy. Wyglądem i trybem życia przypominają złotokrety. Żyją w przypowierzchniowej warstwie gleby, są ślepe, nie posiadają ucha zewnętrznego.

Przez wiele lat ich pozycja taksonomiczna pozostawała niejasna. W 1987 Aplin i Archer zaproponowali wydzielenie ich do rzędu Notoryctemorphia. Prawdopodobnie zwierzęta te stanowią odrębną linię ewolucyjną, która wyłoniła się ok. 50 mln lat temu.

Przypisy

↑ J.A. Kirsch: The classification of marsupials. With special reference to karyotypes and serum proteins. W: D. Hunsaker II: The Biology of Marsupials. New York: Academic Press, 1977, s. 45. ISBN 978-0-12-362250-1. (ang.).
↑ F.S. Szalay: A new appraisal of marsupial phylogeny and classification. W: M. Archer (red.): Carnivorous Marsupials. Sydney: Royal Zoological Society of New South Wales, 1982, s. 631. (ang.).
↑ K.E. Kinman: The Kinman System: Toward a Stable Cladisto−Eclectin. Classification of Organisms (Living and Extinct). Kansas, Hays: K.E. Kinman, 1994, s. 37. (ang.).
↑ І.В. Загороднюк. Наукові назви рядів ссавців: від описових до уніфікованих. „Вісник Львів. Ун-ту”. Серія біологічна. 48, s. 35, 2008. (ukr.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 6. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-07-23]. (ang.).
↑ C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 58. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Order Notoryctemorphia. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-11-29].

Bibliografia

Myers, P.: Notoryctemorphia. (On-line), Animal Diversity Web, 2001. [dostęp 2008-04-08]. (ang.).

[kir-1] J.A. Kirsch: The classification of marsupials. With special reference to karyotypes and serum proteins. W: D. Hunsaker II: The Biology of Marsupials. New York: Academic Press, 1977, s. 45. ISBN 978-0-12-362250-1. (ang.).

[sza-2] F.S. Szalay: A new appraisal of marsupial phylogeny and classification. W: M. Archer (red.): Carnivorous Marsupials. Sydney: Royal Zoological Society of New South Wales, 1982, s. 631. (ang.).

[kin-3] K.E. Kinman: The Kinman System: Toward a Stable Cladisto−Eclectin. Classification of Organisms (Living and Extinct). Kansas, Hays: K.E. Kinman, 1994, s. 37. (ang.).

[zah-4] І.В. Загороднюк. Наукові назви рядів ссавців: від описових до уніфікованих. „Вісник Львів. Ун-ту”. Серія біологічна. 48, s. 35, 2008. (ukr.).

[miiz-5] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 6. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[mdd-6] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-07-23]. (ang.).

[icmw-7] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 58. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[msw-8] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Order Notoryctemorphia. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-11-29].

[5]

[1]

[2]

[3]

[4]

[6]

[7]

[8]