Krajowa

Krajowa
Craiova
	; Centrum miasta
	Herb
Państwo	Rumunia
Okręg	Dolj
Mer	Lia-Olguța Vasilescu
Powierzchnia	81,41 km²
Wysokość	90 m n.p.m.
Populacja (1 stycznia 2009); • liczba ludności; • gęstość	; 298 928; 3717 os./km²
Nr kierunkowy	02-51
Kod pocztowy	200xxx
Tablice rejestracyjne	DJ
	Położenie na mapie okręgu Dolj Krajowa
	Położenie na mapie Rumunii Krajowa
	44°19′N 23°48′E/44,316667 23,800000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Krajowa (rum. Craiova) – miasto w Rumunii (Wołoszczyzna), historyczna stolica regionu Oltenia, ośrodek administracyjny i największe miasto okręgu Dolj. Leży na lewym brzegu rzeki Jiu.

Liczy 298 928 mieszkańców (dane z 2009 r.) i jest szóstym co do wielkości miastem Rumunii. Węzeł kolejowy i port lotniczy^[2].

Historia

Krajowa w 1922 r.

Miasto zostało założone przez Daków, następnie stało się rzymskim obozem wojskowym. Od XV w. był to znany ośrodek handlowy i siedziba namiestników Oltenii w Hospodarstwie Wołoskim. Po okresie osłabienia ekonomicznego w XVIII w., od początków XIX w. Krajowa odzyskała pozycję jednego z wiodących miast wołoskich. Była ośrodkiem rzemiosła i handlu. W 1859 wraz z Wołoszczyzną weszła w skład Zjednoczonych Księstw Mołdawii i Wołoszczyzny, które w 1866 r. przyjęły nazwę Rumunii. W 1896 r. rozpoczęła pracę elektrownia.

20 września 1939 roku w Krajowie marszałek Polski Edward Rydz-Śmigły wydał swój ostatni rozkaz do żołnierzy Wojska Polskiego. W 1939 r. w Krajowie przebywał internowany prezydent Polski Ignacy Mościcki. Zamieszkiwał w Pałacu Constantina Mihaila, co upamiętnia tablica na ścianie budynku^[3].

7 września 1940 r. podpisano tu układ w Krajowie pomiędzy Rumunią a Bułgarią o przekazaniu na rzecz Bułgarii Południowej Dobrudży, natomiast 24 kwietnia 2015 utworzono Grupę Craiova.

Demografia

Według spisu z 2002 r. miasto Krajowa liczyło 302 601 mieszkańców. Skład etniczny według spisu z 2002 roku^[4]:

Rumuni: 292 487 (96,65%)
Romowie: 8820 (2,91%)
Węgrzy: 218 (0,07%)
Grecy: 188 (0,06%)
Włosi: 178 (0,05%)
Niemcy: 173 (0,05%)
Żydzi: 37
Serbowie: 34
Ukraińcy: 32
Bułgarzy: 29
Polacy: 24

Zabytki

Dom Banów

Pałac Constantina Mihaila

Prefektura

Ratusz

Dom Banów(inne języki) – dawna rezydencja banów Krajowie, wzniesiona w XVII/XVIII w.
Pałac Constantina Mihaila – pałac wzniesiony w l. 1898–1907, w którym gościli królowie Rumunii, a w listopadzie i grudniu 1939 r. zamieszkiwał prezydent Polski Ignacy Mościcki; współcześnie siedziba Muzeum Sztuki(inne języki)^[3]. Pobyt prezydenta Mościckiego upamiętnia tablica w jęz. rumuńskim i polskim
Park Nicolae Romanescu(inne języki) z l. 1901–1903
Muzeum Oltenii(inne języki) z 1915 r., mieszczące się w budynku z 1905 r.
Pałac Sprawiedliwości(inne języki) z 1880 r., rozbudowany w XX w., współcześnie siedziba Uniwersytetu w Krajowie
Prefektura z l. 1912–1913
Ratusz(inne języki)
Szkoła im. króla Karola I (Colegiul Național Carol I(inne języki)) z XIX w. – jedno z najsłynniejszych liceów w Rumunii
Fostul Hotel Pallace(inne języki) z l. 1900–1905
Hotel i kasyno Minerva(inne języki) z l. 1900–1903
Cerkwie i kościoły, m.in.:
- Cerkiew Mântuleasa (Biserica Mântuleasa) z 1786 r.
- Cerkiew św. Archaniołów z l. 1785-1797
- Cerkiew Madona Dudu (Biserica Madona Dudu) z XVIII-XIX w.
- Kościół św. Antoniego z 1842 r. w stylu neogotyckim
- Kościół ewangelicki z l. 1870–1872
- Cerkiew św. Eliasza z XIX w.
- Sobór św. Dymitra(inne języki) z l. 1889–1933 w stylu neobizantyńskim
Domy i kamienice z XIX w., m.in.:
- Dom Nicolae Romanescu(inne języki), sięgający 1833 r.
- Dom Constantina Vălimărescu z 1892 r.
- Dom Farago z 1898 r., współcześnie siedziba biblioteki okręgowej
- Dom Vrăbiescu
- Dom Rusănescu
- Dom Feraru
- Dom Chintescu
- Dom Vârvoreanu
- Dom Calețeanu

Gospodarka

Miasto jest ważnym ośrodkiem przemysłowym; znajdują się tu między innymi Doljchim-Petrom (na północno-zachodnich przedmieściach) oraz zakłady produkujące lokomotywy Electroputere Craiova. Stamtąd pochodzi seria lokomotyw spalinowych 060Da eksploatowanych przez PKP jako ST43.

W Krajowie znajduje się fabryka koncernu Ford. Zakłady powstały 30 grudnia 1976 roku jako rumuńsko-francuska spółka Oltcit S.A. i produkowały m.in. samochody Oltcit Club. W 1991 roku, po wycofaniu się Citroëna, zmieniono nazwę spółki na Automobile Craiova S.A. W 1994 roku rozpoczęto współpracę z Daewoo i zmieniono nazwę na Rodae, a w 1997 roku na Daewoo Automobile Romania. W 2008 roku zakłady zostały przejęte przez Ford Motor Company.

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, elektrotechniczny, chemiczny, włókienniczy, spożywczy, odzieżowy, materiałów budowlanych oraz drzewny^[5].

Transport

Komunikacja miejska opiera się głównie na sieci linii autobusowych oraz mikrobusów zwanych „Maxitaxi”. Jest też linia tramwajowa biegnąca główną ulicą miasta – Calea București, łącząca dzielnice fabryczne na dwóch krańcach miasta. Na wschodnim krańcu miasta mieści się lotnisko^[6]. W mieście znajdują się stacja kolejowa Craiova oraz towarowa stacja rozrządowa.

Szkolnictwo i nauka

Uniwersytet w Krajowie

Uniwersytet w Krajowie (Universitatea din Craiova)
Universitatea de Medicină și Farmacie din Craiova(inne języki)
Parc Tehnologic Universitar IT Craiova

Sport

W mieście tym siedzibę ma rumuński klub piłkarski CS Universitatea Craiova, który został założony 5 września roku 1948. Drużyna przez pierwsze sześć lat swojego istnienia grała w niższych klasach rozgrywkowych. Po raz pierwszy do drugiej ligi awansowała w 1954 roku. Dziesięć lat później zespół zawitał do ekstraklasy, w której występował nieprzerwanie do 2005 roku. Sezon 2006-2007 Universitatea rozpoczęła jako beniaminek ekstraklasy. Klub rozgrywa swoje mecze na stadionie Ion Oblemenco, którego pojemność wynosi 27 915 widzów^[7].

Od 2007 roku w tym mieście, rozgrywany jest turniej tenisowy rangi ITF, Trofeul Popeci(inne języki), o puli nagród 50 000 $.

Miasta partnerskie

Galeria

Cerkiew Mântuleasa
Colegiul Național Carol I
Fostul Hotel Pallace
Cerkiew św. Eliasza
Sobór św. Dymitra
Rotunda w parku Nicolae Romanescu
Tablica upamiętniająca pobyt prezydenta Ignacego Mościckiego

Przypisy

↑ Dane na 1 stycznia 2009 r.. [dostęp 2012-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 lutego 2012)].
↑ Urząd Miasta Krajowa: History of Craiova. [dostęp 2010-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-04)]. (rum.).
↑ ^a ^b Art Museum – Lonely Planet [online], lonelyplanet.com [dostęp 2018-09-13] (ang.).
↑ Structura Etno-demografică a României [online], edrc.ro [dostęp 2017-11-24] .
↑ Krajowa, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-18] .
↑ www.rat-craiova.ro [online], rat-craiova.ro [dostęp 2017-11-24] .
↑ www.craiova-maxima.ro: Stadionul „Ion Oblemenco”. [dostęp 2010-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-05)]. (rum.).

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona internetowa miasta (rum. • ang.)
Galeria starych zdjęć miasta Krajowa (rum.)
Interaktywna Mapa Krajowy. craiovamap.ro. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-27)]. (rum.)

[1] Dane na 1 stycznia 2009 r.. [dostęp 2012-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 lutego 2012)].

[KRAJO-2] Urząd Miasta Krajowa: History of Craiova. [dostęp 2010-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-04)]. (rum.).

[lp-3] Art Museum – Lonely Planet [online], lonelyplanet.com [dostęp 2018-09-13] (ang.).

[KRAJOWA-4] Structura Etno-demografică a României [online], edrc.ro [dostęp 2017-11-24] .

[PWN-5] Krajowa, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-18] .

[6] www.rat-craiova.ro [online], rat-craiova.ro [dostęp 2017-11-24] .

[7] www.craiova-maxima.ro: Stadionul „Ion Oblemenco”. [dostęp 2010-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-05)]. (rum.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]