Krab (1912)
Krab (ros. Краб) – pierwszy na świecie okręt podwodny zaprojektowany specjalnie do stawiania morskich pól minowych, zwodowany w 1912 w Imperium Rosyjskim, w stoczni w Mikołajowie.
| |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ |
jednostka unikatowa |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
1909[1] |
| Wodowanie |
12 sierpnia 1912[1] |
 Rosyjska Carska MW
| |
| Wejście do służby |
25 czerwca 1915[1] |
| Los okrętu |
zezłomowany (1919) |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Długość |
52,8 metra |
| Szerokość |
4,3 metra |
| Zanurzenie testowe |
45 m |
| Rodzaj kadłuba |
jednokadłubowy |
| Napęd | |
| 4 silniki benzynowe 1200 bhp 2 silniki elektryczne 400 bhp 2 wały napędowe | |
| Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg |
1700 Mm @ 8,5 węzła na powierzchni |
| Uzbrojenie | |
| 4 torpedy, 60 min 1 działo 75 mm, 2 karabiny maszynowe | |
| Wyrzutnie torpedowe |
2 x 450 mm (dziób), 2 x Drzewieckiego 450 mm |
| Załoga |
50 oficerów i marynarzy |
Zamówiony w 1908 i skonstruowany przez Michaiła Naletowa, „Krab” był pierwszym okrętem zaprojektowanym jako podwodny stawiacz min, aczkolwiek długa budowa sprawiła, że wcześniej od niego do służby weszły niemieckie jednostki analogicznego przeznaczenia typu UC[2]. Zbudowany został w układzie jednokadłubowym ze zbiornikami balastowymi na dziobie, rufie i śródokręciu. Nowatorska konstrukcja miała zbyt niską wysokość metacentryczną, dla zwiększenia stabilności dodano więc ciężki kil, zrównoważony przez zewnętrzne zbiorniki powietrzne[3]. Okręt mógł przenosić wewnątrz kadłuba 60 min w dwóch podłużnych rurach, w których były one transportowane przez przenośnik łańcuchowy z napędem elektrycznym. Stawianie min odbywało się poprzez rufowe wrota. Przydatność bojową ograniczały zawodne silniki benzynowe[1].
„Krab” uczestniczył w działaniach w trakcie I wojny światowej, prowadząc operacje stawiania pól minowych na Morzu Czarnym. W pierwszym rejsie (pod banderą handlową) zaminował wejście do Bosforu, co spowodowało uszkodzenie tureckiej kanonierki „Isa Reis”. W 1916 postawił zapory minowe w Bosforze i koło Warny; na tym ostatnim polu zatonął bułgarski torpedowiec „Szumny”, a torpedowiec „Strogi” został uszkodzony[2].
W kwietniu 1918 na okręcie podniesiono banderę ukraińską[2], ale w maju został on przejęty przez siły niemieckie, a po kapitulacji w listopadzie został oddany Wielkiej Brytanii. 26 kwietnia 1919 został zezłomowany w Sewastopolu (inne źródła mówią, że został zatopiony, by nie wpadł w ręce bolszewików, a wrak podniesiono i złomowano w 1935[2]).
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d J.W. Apalkow (Ю.В.Апальков), Rossijskij Impieratorskij Fłot 1914-1917 gg., Morskaja Kollekcja nr 4/1998 (ros.).
- ↑ a b c d Robert Gardiner, Randall Gray (red.): Conway's All the World's Fighting Ships 1906-1921. London: Conway Maritime Press, 1986, s. 315. ISBN 0-85177-245-5.
- ↑ Н. А. Залесский: СПУСК ЗАГРАДИТЕЛЯ, ДОСТРОЙКА И ИСПЫТАНИЯ. [w:] "Краб" — первый в мире подводный заградитель [on-line]. 1988 (książka). [dostęp 2011-08-31]. (ros.).
Bibliografia
edytuj- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). ABC-CLIO, marzec 2007, s. 128. ISBN 1-85109-563-2.