Krążowniki ciężkie typu Zara

Krążowniki ciężkie typu Zara – włoskie ciężkie krążowniki budowane w latach w 1929 – 1931 przez włoskie stocznie koncernu Odero-Terni-Orlando.

Krążowniki typu Zara

Kraj budowy	Włochy
Użytkownicy	Regia Marina
Wejście do służby	1931
Zbudowane okręty	4
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 13 500 t pełna: 14 500 t
Długość	180 m
Szerokość	20,6 m
Zanurzenie	7,2 m
Napęd	turbiny parowe o mocy 95 000 KM napędzające 2 śruby
Prędkość	32
Załoga	841
Uzbrojenie	8 × 203 mm – 4 x II 16 × 100 mm – 8 x II 6 × 40 mm 8 × 12,7 mm
Wyposażenie lotnicze	2 samoloty rozpoznawcze

Historia

W 1927 roku Włochy rozpoczęły budowę nowych ciężkich krążowników typu Trento dla swojej marynarki wojennej, a w 1929 roku nowszych typu Zara. Planowano zbudować okręty posiadające wyporność 15 000 ton i pancerz burtowy 200 mm. Ograniczenia traktatu waszyngtońskiego spowodowały jednak zmiany w projekcie nieco zmniejszające grubość pancerza. Pierwszym krążownikiem typu Zara był krążownik „Fiume”, a następne to „Zara”, „Pola” i „Gorizia”. W 1940 roku krążowniki te zmodernizowano zmieniając im uzbrojenie, które zostało dostosowane do wymogów jakie ukształtowały się w toku II wojny światowej. W toku tej modernizacji zwiększono liczbę środków obrony przeciwlotniczej.

Losy krążowników typu Zara

• Fiume – zbudowany w stoczni w Trieście (położenie stępki w dniu 29 kwietnia 1929 roku, wodowanie – 27 kwietnia 1930 roku, włączenie w skład włoskiej marynarki wojennej – 23 listopada 1931 roku).

Po wybuchu II wojny światowej brał udział w zwalczaniu konwojów brytyjskich na Morzu Śródziemnym. W dniu 28 marca 1941 roku wziął udział w bitwie morskiej koło przylądka Matapan, w trakcie której został zatopiony przez brytyjskie pancerniki „Warspite” i „Valiant”.

• Zara – zbudowany w stoczni w La Spezia (położenie stępki w dniu 4 lipca 1929 roku, wodowanie – 27 kwietnia 1930 roku, włączenie w skład włoskiej marynarki wojennej – 20 października 1931 roku).

Po wybuchu II wojny światowej brał udział w zwalczaniu konwojów brytyjskich na Morzu Śródziemnym. W dniu 28 marca 1941 roku wziął udział w bitwie morskiej koło przylądka Matapan, w trakcie której został zatopiony w walce z okrętami brytyjskimi: pancernikami „Barham”, „Valiant”, „Warspite” i niszczycielem „Jervis”.

• Pola – zbudowany w stoczni w Livorno (wodowanie w dniu 5 grudnia 1931 roku).

Po wybuchu II wojny światowej brał udział w zwalczaniu konwojów brytyjskich na Morzu Śródziemnym. W dniu 28 marca 1941 roku wziął udział w bitwie morskiej koło przylądka Matapan, w trakcie której został uszkodzony po ataku samolotów brytyjskich z lotniskowca „Formidable” i wycofał się z walki. W dniu 29 marca 1941 roku został wykryty przez brytyjskie niszczyciele „Jervis” i „Nubian”, załoga poddała się i zeszła ze okrętu a on sam został zatopiony przez brytyjskie niszczyciele.

• Gorizia – zbudowany w stoczni w Livorno (położenie stępki w dniu 17 marca 1930 roku, wodowanie – 28 grudnia 1930 roku, włączenie w skład włoskiej marynarki wojennej w dniu 23 grudnia 1931 roku).

Po wybuchu II wojny światowej brał udział w zwalczaniu konwojów brytyjskich na Morzu Śródziemnym. W dniu 22 marca 1942 roku wziął udział w II bitwie morskiej pod Syrtą, w której został uszkodzony. Został skierowany na remont do portu La Spezia. Tam w dniu 8 września 1943 roku został ponownie uszkodzony, a następnie przejęty po kapitulacji Włoch przez Niemców. Wyremontowany, nie wziął już udziału w walkach a w dniu 26 czerwca 1944 roku został zatopiony przez brytyjskie żywe torpedy w porcie La Spezia.

Bibliografia

• M. J. Whitley: Cruisers of World War Two. An international encyclopedia. — London, Arms & Armour, 1995. ISBN 978-1557501417.
• Gardiner, Robert: Conway's All the World's Fighting Ships 1922-1946. Lontoo, Englanti: Conway Maritime Press, 1987. ISBN 0-85177-146-7.