Kozioróg dębosz

Kozioróg dębosz
	Cerambyx cerdo
	Linnaeus, 1758
	; Samiec i samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Podgromada	owady uskrzydlone
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Rodzina	kózkowate
Rodzaj	Cerambyx
Gatunek	kozioróg dębosz
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kozioróg dębosz (Cerambyx cerdo) – gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych, największy z występujących w Polsce przedstawicieli tej rodziny.

Zasięg geograficzny

Zasięg występowania tego gatunku obejmuje Europę, Azję Wschodnią i Afrykę Północną^[1]. W Polsce pokrywa się z zasięgiem dębu szypułkowego – występuje tylko na dębach szypułkowych i bezszypułkowych. Preferuje dobrze nasłonecznione, ponad 100-letnie drzewa, rosnące pojedynczo lub w niewielkich skupiskach. Lubi też stare, dobrze prześwietlone dąbrowy. Spotkać go można tylko na żywych drzewach.

Morfologia i cykl rozwojowy

Dorosły osobnik mierzy do 56 mm długości ciała. Czułki samicy są długości jej ciała, samca – o połowę dłuższe. Samica składa jaja w spękaniach kory. Larwy żerują początkowo w korze, gdzie spędzają pierwszą zimę, następnie w łyku i twardzieli. Z uszkodzonego drzewa wypływa sok, tworząc na korze ciemne przebarwienia. Czas rozwoju to około 3 lata, w drewnie przesuszonym – nawet do 5 lat. Larwa jest jasnożółta z rdzawą głową, dorasta do 10 cm. Łączna długość żerowiska dochodzi do 1 m. Przepoczwarczenie następuje jesienią, jednak wnętrze drzewa opuszcza dopiero od maja do początku września.

Drzewo zaatakowane przez tego owada jest bardziej podatne na choroby na skutek fizycznego uszkodzenia drewna.

Ochrona

Kozioróg dębosz w Polsce i krajach sąsiednich objęty jest ochroną gatunkową^[2]. Żeruje między innymi na drzewach będących pomnikami przyrody, również na Bartku, który też jest pod ochroną. Od kilkudziesięciu lat obserwuje się stały spadek populacji tego chrząszcza. Najliczniejsza populacja tego gatunku w Polsce występuje na terenie Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy^[3].

Galeria

Samiec
Stadia rozwojowe: larwy, poczwarka oraz dorosła samica
Państwa na terenie których stwierdzono występowanie gatunku

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b Cerambyx cerdo, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. 2014 poz. 1348).
↑ Dolina baryczy blisko przyrody [online], www.barycz.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).

[iucn-1] Cerambyx cerdo, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[RMS-2] Na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. 2014 poz. 1348).

[3] Dolina baryczy blisko przyrody [online], www.barycz.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).

[1]

[2]

[3]