Kozin (obwód rówieński)
Kozin (ukr. Козин, Kozyn) – wieś na Ukrainie, w obwodzie rówieńskim, w rejonie radziwiłłowskim. W 2024 roku liczyła 1406 mieszkańców.
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Rejon | |||||
| Powierzchnia |
2,134 km² | ||||
| Populacja (2024) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+380 3633 | ||||
| Kod pocztowy |
35523 | ||||
Położenie na mapie obwodu rówieńskiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
 50°16′03″N 25°28′05″E/50,267500 25,468056
| |||||
Historia
edytujKozin został założony w 1538 roku przez Kozińskich herbu Zagłoba na mocy przywileju króla Zygmunta I wydanego w Krakowie. Majątek przechodził następnie przez różne ręce, należał do Hojskich (Gojskich), Firlejów, wreszcie Tarnowskich. Jan Amor Tarnowski podejmował tu, w pałacu i w starym murowanym zameczku na kępie stawowej króla Stanisława Augusta, jadącego w 1787 roku do Kaniowa na zjazd z cesarzową Katarzyną II.
Nieistniejący już dzisiaj murowany kościół, nieznanej fundacji, w 1738 roku oddany był przez Kajetana Amora Tarnowskiego ojcom dominikanom prowincji polskiej[1].
Pod rozbiorami siedziba gminy Kozin w powiecie dubieńskim guberni wołyńskiej. W II Rzeczypospolitej miasteczko Kozin należało do gminy wiejskiej Krupiec w powiecie dubieńskim, w województwie wołyńskim. W 1921 roku liczyło 1021 mieszkańców[2], z czego połowa była narodowości żydowskiej[3].
Podczas okupacji niemieckiej doszło do zagłady Żydów w Kozinie. 22 maja 1942 roku Niemcy utworzyli tu getto, do którego przesiedlono również Żydów z okolicznych wsi. Tydzień później rozstrzelano koło wsi Hranówka 300 Żydów z Kozina uznanych za nieprzydatnych do pracy. Kolejna egzekucja na początku października 1942 roku (700 zabitych) oznaczała całkowitą likwidację getta. Zbrodni dokonywało Sicherheitsdienst z Równego przy współpracy niemieckiej żandarmerii i ukraińskiej policji[4].
Po II wojnie światowej miejscowość weszła w struktury administracyjne Związku Radzieckiego.
W Kozinie urodził się w 1778 roku Marcin Amor Tarnowski – dowódca wojskowy, powstaniec kościuszkowski, dowódca napoleoński, kawaler Orderów Virtuti Militari i Legii Honorowej, marszałek szlachty powiatu krzemienieckiego. W 1912 roku urodził się w miejscowości Władysław Fiszdon – polski matematyk, mechanik, członek Polskiej Akademii Nauk, profesor.
Przypisy
edytuj- ↑ Kozin, miasteczko prywatne, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 553.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom IX - Województwo Wołyńskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923
- ↑ Gmina żydowska w Kozinie. Żydowski Instytut Historyczny. [dostęp 2012-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-05)]. (pol.).
- ↑ Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6 s.432-433
Linki zewnętrzne
edytuj- Kozin, maisteczko prywatne, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 553.
- с. Козин, Рівненська область, Радивилівський район (ukr.)