Koza burska (Boer) – mięsna rasa kóz.

Koza burska

Historia

edytuj
 
Koza burska z młodymi

Koza burska pochodzi z RPA i jest prawdopodobnie krzyżówką kóz afrykańskich, indyjskich, andorskich i mlecznych kóz europejskich[1]. Nazwa pochodzi od holenderskiego słowa „boer” oznaczającego potomków flamandzkich osadników. W 1959 roku Stowarzyszenie Hodowców Kozy Burskiej z RPA opracowało standard hodowli. Gatunek ów stał się bardzo popularny pod koniec XX wieku, występowały jednak problemy z importem kóz z Afryki, ceny były więc wysokie, z czasem uległy jednak normalizacji[2].

Hodowla

edytuj

Hodowla kozy burskiej nie jest problematyczna, zwierzę to jest odporne na kiepską paszę i duże amplitudy temperatury[3]. Nie jest im potrzebna pasza odżywcza, ale wystarczy objętościowa, pochodząca z gospodarstwa (burak, marchew). Jest to zwierzę asezonalne, zdatne do chowu cały rok, a rozród nie jest motywowany jego porą (możliwe 3 porody na 2 lata). Mleka co prawda starcza dla wszystkich młodych, ale hodowca nie ma co liczyć na zysk z dojenia. Dlatego kozę burską hoduje się dla mięsa, gdyż wydajność rzeźna dorosłego osobnika wynosi 47%[4]. Waga koźlęcia do trzeciego miesiąca wynosi ok 25 kg, a w wieku 18 miesięcy wynosi dla kozła 75 kg, dla kozy 50 kg. Mięso od tych kóz przypomina bardziej mięso królika i jest delikatniejsze od mięsa kozy mlecznej. Samce kozy burskiej krzyżowane są z kozami rasy białej uszlachetnionej[5]. W Polsce księgi hodowlane dla tej rasy prowadzone są od 2006 roku[6].

Wygląd

edytuj

Kozy burskie mają średnio 65–75 cm, w przypadków kozłów 75–90 cm w kłębie, co czyni je wyższymi od większości kóz, to samo tyczy się wagi kozy ważą między 65–100 kg, a kozły 90–135 kg. Mają one wyraźnie wypukłe głowy, długie dyskietkowe uszy, charakterystyczną linie grzbietu nosa (nos rzymski). Zarówno samce jak i samice tej rasy są rogate. Koza burska posiada przeważnie krótką sierść, może jednak rozwinąć jej długość jeśli żyje w chłodniejszym klimacie[7]. Umaszczenie jest zwykle białe z wyjątkiem głowy która jest brązowa, mogą też występować brązowe plamy.

Przypisy

edytuj
  1. NorBoer | Raselag for Norsk Boergeit [online] [dostęp 2019-01-23] (norw. bokmål).
  2. Rasy kóz - KOZI SERwis internetowy [online], www.kozy.edu.pl [dostęp 2019-01-23].
  3. Koza burska - rasa mięsna. Hodowla i charakterystyka - Rynek Rolny [online], www.rynek-rolny.pl [dostęp 2019-01-23].
  4. Roczniki Naukowe Zootechniki, T. 47, z. 2 (2020) 225–234 (strona 227), https://rnz.izoo.krakow.pl/files/RNZ_2020_47_2_art06.pdf
  5. Nowicki i inni, Rasy zwierząt gospodarskich, wyd. 3 zm., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 119-120, ISBN 978-83-01-16664-9, OCLC 803974560 [dostęp 2019-01-23].
  6. Biuletyn informacyjny Nr 10/2008 (125), Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa [online] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].
  7. Tori Holmes, Everything You Need to Know About the Boer Goat [online], Wide Open Pets, 30 marca 2016 [dostęp 2019-01-24] (ang.).