Kowalowate
Kowalowate (Pyrrhocoridae) – rodzina owadów z podrzędu pluskwiaków różnoskrzydłych. Obejmuje ponad 360 gatunków.
| Pyrrhocoridae[1] | |||
| Amyot & Audinet-Serville, 1843 | |||
| Okres istnienia: eocen–dziś | |||
 Kowal bezskrzydły | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| (bez rangi) | Panheteroptera | ||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina |
kowalowate | ||
| Synonimy | |||
| |||
Morfologia
edytujPluskwiaki o krępej budowy ciele długości od 6 do 30 mm[2]. Często mają kontrastowe, żółto-czarne lub czerwono-czarne ubarwienie[2][3], ale nie brak gatunków barwy czarnej lub brązowej[2]. Głowa ma dłuższy od policzków nadustek, stosunkowo długie, zbudowane z czterech członów czułki, czteroczłonową kłujkę[2] i pozbawiona jest przyoczek[2][3]. Obrys przedplecza jest trapezowaty, a jego boczne brzegi są blaszkowate. Trójkątnego kształtu tarczka osiąga niewielkie rozmiary. Formy długoskrzydłe mają półpokrywy z wyodrębnionymi: przykrywką, międzykrywką i zakrywką[2]. Żyłki na zakrywce są liczne i nieregularnie połączone, tworząc w jej części nasadowej od 2 do 5 zamkniętych komórek[2][3]. U form krótkoskrzydłych międzykrywka zlewa się z przykrywką wskutek zaniku szwu klawokorialnego, a zakrywka ulega redukcji[2]. Ujścia gruczołów zapachowych zatułowia są zredukowane[2][3]. Odnóża mają trójczłonowe stopy i zaopatrzone są zarówno w pazurki jak i w przylgi[2]. Na bokach segmentów odwłoka od trzeciego do szóstego występują grupki trzech trichobotrii, a na segmencie siódmym dwa trichobotria. Przetchlinki ulokowane są wyłącznie po brzusznej stronie odwłoka[2][3]. U larw (nimf) ujścia odwłokowych gruczołów zapachowych umiejscowione są pomiędzy tergitami trzecim i czwartym, czwartym i piątym oraz piątym i szóstym. Odwłok samic cechuje się niepodzielonym siódmym sternum[3] i zbudowanym z kilku płaskich płytek pokładełkiem[2][3].
Biologia i występowanie
edytujPrzedstawiciele rodzaju Pyrrhocoris przebywają gromadnie, żywią się roślinami. U kowala bezskrzydłego występują zarówno formy o dobrze rozwiniętych skrzydłach jak i formy ich pozbawione. Przedstawiciele rodzaju Dysdercus w Ameryce Północnej i Indiach są szkodnikami plantacji bawełny. Dawniej usuwano je, kładąc koło krzewów bawełny i drzewek pomarańczowych trzcin cukrową, a przywabione owady zalewano gorącą wodą. Larwy przedstawicieli rodzaju Dindymus (występującego w Indiach) żywią się termitami, zaś osobniki dorosłe muchami[4].
W Polsce występuje tylko rodzaj kowal, reprezentowany przez dwa gatunki[5]:
Systematyka
edytujTakson ten wprowadzili po raz pierwszy w 1843 roku Charles Jean-Baptiste Amyot i Jean Guillaume Audinet-Serville pod nazwą Pyrrhocorides, natomiast w literaturze jego autorstwo często jest mylnie przypisywane Franzowi Xavierovi Fieberowi. Dawniej włączano w jego skład Largidae w randze podrodziny[3]. Obecnie stanowią one osobną rodzinę i wraz z kowalowatymi tworzą nadrodzinę Pyrrhocoroidea[3][6]. W zapisie kopalnym kowalowate znane są od priabonu w późnym eocenie[6].
W 1929 roku systematyka rodziny obejmowała 361 gatunków i wyglądała następująco[7]:
- Podrodzina: Euryophthalminae
- Plemię: Euryophthalmini
- Rodzaj: Astemma
- Rodzaj: Acinocoris
- Rodzaj: Euryophthalmus
- Rodzaj: Largulus
- Rodzaj: Fibrenus
- Rodzaj: Theraneis
- Rodzaj: Stenomacra
- Rodzaj: Phaeax
- Rodzaj: Arhaphe
- Rodzaj: Japetus
- Rodzaj: Thaumastaneis
- Plemię: Physopeltini
- Rodzaj: Physopelta
- Rodzaj: Iphita
- Rodzaj: Macroceroea
- Plemię: Euryophthalmini
- Podrodzina: Pyrrhocorinae
- Rodzaj: Antolochus
- Rodzaj: Ectatops
- Rodzaj: Saldoides
- Rodzaj: Dynamenais
- Rodzaj: Euscopus
- Rodzaj: Abulfeda
- Rodzaj: Aeschines
- Rodzaj: Armatillus
- Rodzaj: Stictaulax
- Rodzaj: Melamphaus
- Rodzaj: Sericocoris
- Rodzaj: Callibaphus
- Rodzaj: Roscius
- Rodzaj: Odontopus
- Rodzaj: Dindymus
- Rodzaj: Delecampius
- Rodzaj: Syncrotus
- Rodzaj: Cenaeus
- Rodzaj: Dermatinus
- Rodzaj: Aderrhis
- Rodzaj: Myrmoplasta
- Rodzaj: Courtesius
- Rodzaj: Indra
- Rodzaj: Pyrrhopeplus
- Rodzaj: Pyrrhocoris
- Rodzaj: Scantius
- Rodzaj: Jourdainana
- Rodzaj: Dysdercus
- Rodzaj: Leptophthalmus
Niewydzielone wtedy rodzaje to m.in. Froeschnerocoris (Froeschnerocoris denticapsulus)[8], Antilochus[9], Australodindymus (Australodindymus nigroruber)[10], Jindraia (Jindraia dimorphica)[11], Graptostethus i Spilostethus.
Przypisy
edytuj- ↑ Pyrrhocoridae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l Barbara Lis. Płaszczyńcowate – Piesmatidae, smukleńcowate – Berytidae, Płaszczyńcowate – Pyrrhocoridae. „Klucze do oznaczania owadów Polski”. 18 (9), s. 7–14, 2007.
- ↑ a b c d e f g h i Pyrrhocoridae. W: Randall T. Schuh, James Alexander Slater: True bugs of the world (Hemiptera:Heteroptera): classification and natural history. Ithaca and London: Cornell University Press, 1995, s. 268-271. ISBN 0-8014-2066-0.
- ↑ wielu autorów: Encyklopedia Britannica. T. Zoologia, tom 1. A-O. Kurpisz SA, 2006, s. 96. ISBN 978-83-60563-05-2.
- ↑ Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. T. 1. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. ISBN 83-88147-04-8.
- ↑ a b J. Szwedo. The unity, diversity and conformity of bugs (Hemiptera) through time. „Earth and Environmental Science Transactions of the Royal Society of Edinburgh”. 107, s. 109-128, 2017.
- ↑ Roland F. Hussey: General catalogue of the Hemiptera. T. 3. Pyrrhocoridae. Smith College, 1929.
- ↑ Imtiaz Ahmad & Syed Kamaluddin. Froeschnerocoris denticapsulus, a New Genus and New Species of Pyrrhocoridae (Heteroptera: Pyrrhocoroidea) from the Oriental Region. „Journal of the New York Entomological Society”. 94, s. 191-195, 1986. New York Entomological Society.
- ↑ Jaroslav L. Stehlik & Petr Kment. Antilochus (Neaeretus) pterobrachy ssp. nov. and the correct name of the subgenus Afroantilochus (Hemiptera: Heteroptera: Pyrrhocoridae). „Acta entomologica Musei Nationalis Pragae”. 56, 2011. ISSN 0374-1036.
- ↑ Jaroslav L. Stehlik & Zdenek Jindra. Australodindymus nigroruber gen. et sp. nov. from Western Australia (Hemiptera: Heteroptera: Pyrrhocoridae). „Zootaxa”. 3316, s. 57-62, 2012.
- ↑ Jaroslav L. Stehlik, New Taxa of Pyrrhocoroidea (Heteroptera) from the Oriental Region in the Natural History Museum in London [online].