Kotowo (powiat grodziski)
Kotowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie grodziskim, w gminie Granowo[4]. Na wschód od Kotowa przepływa rzeka Mogilnica[5]. Przez wieś przebiega droga krajowa nr 32 i linia kolejowa Poznań - Wolsztyn (przystanek kolejowy Kotowo)[5].
| wieś | |
 Pałac w Kotowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2014) |
221[2] |
| Strefa numeracyjna |
61 |
| Kod pocztowy |
62-066[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PGO |
| SIMC |
0583800 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu grodziskiego  | |
Położenie na mapie gminy Granowo  | |
 52°13′12″N 16°29′15″E/52,220000 16,487500[1]
| |
Historia
edytujWieś położona była w 1581 roku w powiecie kościańskim województwa poznańskiego[6].
W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) Kotowo należało do wsi większych w ówczesnym powiecie bukowskim, który dzielił się na cztery okręgi (bukowski, grodziski, lutomyślski oraz lwowkowski)[7]. Kotowo należało do okręgu grodziskiego i stanowiło odrębny majątek o tej samej nazwie, którego właścicielem był wówczas Maciej Mielżyński[7]. W skład majątku Kotowo wchodziły ponadto: Borzysław, Snowidowo oraz Woźniki. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 190 mieszkańców i 16 dymów (domostw)[7].
Leon Plater notuje ponadto, że przed 1846 rokiem niedaleko Kotowa nad stawem odkryto grobowiec słowiański (urny, szczątki, narzędzia żelazne i brązowe)[7][8][a], później określany jako cmentarzysko ciałopalne[5].
Pod koniec XIX wieku Kotowo liczyło 12 domostw i 97 mieszkańców[8]. Cały majątek, z podległymi folwarkami liczył 30 domostw i 495 mieszkańców, z wyjątkiem jednego katolików i należał do hrabiego Józefa Mielżyńskiego[8]. Ostatnim właścicielem majątku przed 1939 był Andrzej Kurnatowski[9].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa poznańskiego[5]. W 2014 Kotowo liczyło 221 mieszkańców[2].
Zabytki
edytujWe wsi znajduje się zabytkowy, neogotycki pałac[5][10]. Obecnie w obiekcie tym swoją siedzibę ma Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Powstańców Wielkopolskich.
Wokół pałacu rozciąga się park krajobrazowy z przełomu XVIII i XIX wieku o powierzchni 6,7 ha, wpisany do rejestru zabytków[10][11]. Drzewostan obejmuje pomnikowe lipy, dęby i wiązy[11]. W zespole pałacowym znajduje się jeszcze oficyna w stylu klasycystycznym z I poł. XIX wieku[10][11].
Gospodarka
edytujW okolicach Kotowa znajdują się kopalnie gazu ziemnego, a na południe od wsi przepompownia gazu[11].
W miejscowym rolnictwie stosuje się pasy wiatrochronne z drzew[11].
Zobacz też
edytuj- inne miejscowości o nazwie Kotowo
- Kotowo Stare
- Kotowo-Plac
- Kotów
Uwagi
edytuj- ↑ Artykuł na ten temat ukazał się w Przyjacielu ludu w 1840 roku, str. 4
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 59785
- ↑ a b Patrycja Czaja: Gmina w liczbach. Urząd Gminy w Granowie. [dostęp 2015-02-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 531 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 965, 13 lutego 2013. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-02-07].
- ↑ a b c d e Alicja Dziewulska, Jan Maj: Kościan: mapa topograficzna Polski. Wydanie turystyczne. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne, 1997. ISBN 83-7135-149-6.
- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Wielkopolska t. I, Warszawa 1883, s. 65.
- ↑ a b c d Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜stwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 198-201.
- ↑ a b c Kotowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 498.
- ↑ "Klasztor i Kościół Franciszkanów w Woźnikach. Dzieje, przewodnik, roczniki woźnickie. Zespół autorów pod redakcją o. Alojzego Pańczaka, Grodzisk Wielkopolski 2021, s. 71-72, ISBN 978-83-961100-0-8
- ↑ a b c Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 37. [dostęp 2015-02-07].
- ↑ a b c d e Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska. Warszawa: Sport i Turystyka, 1996, s. 410. ISBN 83-7079-589-7.
Bibliografia
edytuj- Marcin Libicki: Dwory i pałace wiejskie w Wielkopolsce - Przewodnik. Poznań: 1997. ISBN 83-902028-2-4.
Linki zewnętrzne
edytuj- Kotowo, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.