Kostrzewa pstra

Kostrzewa pstra
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	wiechlinowate
Rodzaj	kostrzewa
Gatunek	kostrzewa pstra
	Nazwa systematyczna
	Festuca varia Haenke; N.J.von Jacquin, Collectanea 2: 94 (1789)
Synonimy
	Festuca alpina Host; Festuca bellardii Schott ex Steud.; Festuca brachystachys (Hack.) K.Richt.; Festuca karabaghensis Mussajev; Festuca lagascae Steud.; Festuca laxa Schleich. ex Steud.; Festuca lubrica Lapeyr.; Festuca minor Schur; Festuca picta J.F.Gmel.; Festuca pumila subsp. varia (Haenke) Litard.; Festuca pumila var. varia (Haenke) Bolzon; Festuca spadicea Geners. ex Roem. & Schult.; Festuca sudetica Tausch ex Steud.; Festuca versicolor subsp. brachystachys (Hack.) Markgr.-Dann.; Festuca versicolor subsp. pallidula (Hack.) Markgr.-Dann.; Festuca woronowii Hack.; Schedonorus varius (Haenke) P.Beauv.; Tragus varius (Haenke) B.D.Jacks.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kostrzewa pstra (Festuca varia Haenke) – gatunek traw z rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Jego zasięg obejmuje góry środkowej i południowo-wschodniej Europy od Alp po Kaukaz^[3]. W Polsce występuje tylko w wyższych partiach Karpat i Sudetów. W Tatrach jest pospolity^[5].

Morfologia

Kwiatostany

Pokrój: Gęstokępkowa trawa o wysokości 15–40 cm^[5].
Liście: Wąskie, łukowato przegięte, nie kłujące o blaszkach szydlasto zwiniętych, grubości 0,5–1,3 mm. Języczek jest tej szerokości co blaszka, lub węższy i nie posiada uszek. Na pędach płonnych ma on długość 0,2–1,8 mm, na pędach kwiatowych 0,7–3,2 mm. Na granicy blaszki liścia i pochwy występuje zgrubiały, lśniący pierścień^[5].
Kwiaty: Zebrane w wąską i nieco zwisającą wiechę o długości 3–11 cm i brunatno-fioletowym kolorze. Złożona jest z podługowatych (2)3–5(8)–kwiatowych kłosków o długości 7–11 mm każdy. Plewka dolna o długości 4–7 mm jest zaostrzona i nie posiada ości, lub co najwyżej krótką ostkę o długości do 1 mm. Słupek jest w górnej części owłosiony^[5].

Biologia i ekologia

Kostrzewa pstra w Alpach

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do sierpnia. Występuje w wyższych partiach gór. W Tatrach rośnie od piętra reglowego aż po piętro alpejskie^[5]. Występuje głównie na podłożu wapiennym, ale spotykana jest również na granitach, jeśli podłoże zawiera nieco wapnia lub warstwę próchnicy^[6]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Seslerion tatrae i Ass. Saxifrago-Festucetum versicoloris^[7]. Na Babiej Górze gatunek ten jest głównym składnikiem specyficznego dla tego masywu zespołu Saxifrago-Festucetum versicoloris babiogorense, rozwijającego się na urwiskach i wąskich półkach skalnych górnych partii północnych zboczy góry, na podłożu budowanym przez piaskowce magurskie^[8].

Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Zastosowanie

Bywa uprawiana jako roślina ozdobna. Nadaje się do ogrodów skalnych i do suchych bukietów^[9] Tworzy ciekawe kompozycje z innymi gatunkami roślin o barwnych kwiatach.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-01-02] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Festuca varia Haenke, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-04-19] .
↑ Festuca varia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
↑ Władysław Szafer: Tatrzański Park Narodowy. Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Leszek Bernacki, Andrzej Blarowski, Zbigniew Wilczek: Osobliwości szaty roślinnej województwa bielskiego. Poznań: COLGRAF-PRESS, 1998, s. 89. ISBN 83-86258-22-5.
↑ Z pozoru niepozorne rośliny ozdobne zimą. [dostęp 2009-02-25].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-01-02] (ang.).

[powo-3] Festuca varia Haenke, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-04-19] .

[iucn-4] Festuca varia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[szafer-5] Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[6] Władysław Szafer: Tatrzański Park Narodowy. Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962.

[7] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[bbw-8] Leszek Bernacki, Andrzej Blarowski, Zbigniew Wilczek: Osobliwości szaty roślinnej województwa bielskiego. Poznań: COLGRAF-PRESS, 1998, s. 89. ISBN 83-86258-22-5.

[9] Z pozoru niepozorne rośliny ozdobne zimą. [dostęp 2009-02-25].

[3]

[5]

[1]

[2]

[4]

[6]

[7]

[8]

[9]