Korona Południowa

Korona Południowa
Nazwa łacińska	Corona Australis
Dopełniacz łaciński	Coronae Australis
Skrót nazwy łacińskiej	CrA
	Dane obserwacyjne (J2000)
Rektascensja	19 h
Deklinacja	-40°
	Charakterystyka
Powierzchnia	128 stopni kw.
Liczba gwiazd o obserwowanej wielkości gwiazdowej < 3	0
Najjaśniejsza gwiazda	β Coronae Australis (4,11m)
Gwiazdozbiory sąsiadujące	Strzelec; Skorpion; Ołtarz; Luneta;
	Widoczny na szerokościach geograficznych; pomiędzy 90° S a 42° N.
	Multimedia w Wikimedia Commons

Korona Południowa (łac. Corona Australis, dop. Coronae Australis, skrót CrA) – jeden z 88 gwiazdozbiorów, 80. co do wielkości, oznaczony jeszcze przez Ptolemeusza, znajduje się na południowej półkuli nieba (częściowo widoczny w Polsce). Liczba gwiazd dostrzegalnych nieuzbrojonym okiem: około 25. Leżąc u stóp Strzelca składa się z gwiazd czwartej wielkości i słabszych. Istnieje także podobny gwiazdozbiór na północnej półkuli – Korona Północna^[1].

Pochodzenie nazwy

Ilustracja Johanna Bayera

Korona Południowa była znana już starożytnym Grekom. Uważano, że przypomina wieniec podobny do noszonego przez atletów olimpijskich^[1]. Wyobraża wieniec laurowy mitologicznego centaura Krotosa lub jego kołczan ze strzałami.

Inny grecki astronom Artus, uznał tę grupę gwiazd za wieniec położony u stóp Strzelca. Chyba nie ma legend związanych z tą grupą gwiazd, chociaż można ją uważać za koronę, którą umieścił na niebie Dionizos po wyprowadzeniu z podziemi swej matki Semele. Ta legenda czasami jest wiązana z Koroną Północną, północnym odpowiednikiem Korony Południowej.

Najjaśniejsze gwiazdy

Żadna z gwiazd konstelacji nie jest jasna, choć ich zbliżona jasność i regularne położenie sprawiają, że łatwo ją rozpoznać. Jeśli do kilku gwiazd półksiężyca dodać Thetę (θ), Kappę (κ) i Lambdę (λ), to na nowoczesnych „patyczkowych” mapach dostrzegalny jest cały okrąg.

Beta (β) Coronae Australis, typ widmowy K0 II-III, jasność 4,10^m, odległość 508 lat świetlnych,
Meridiana, czyli Alfa (α), przy jasności 4,11 są wraz z Betą najjaśniejszymi gwiazdami konstelacji. Meridiana to oddalona od nas o 130 lat świetlnych gwiazda ciągu głównego typu A o masie około 2,5 razy większej od masy Słońca i 31 razy od niego jaśniejsza. Jest to gwiazda bardzo podobna do Syriusza^[1].
Gamma (γ) Coronae Australis to gwiazda podwójna o składnikach piątej wielkości gwiazdowej, obiegających się z okresem 120,4 lat. Obecnie gwiazdy oddalają się, przez co stają się łatwiejsze do obserwacji.
Kappa (κ) Coronae Australis to gwiazda podwójna o niezwiązanych ze sobą składnikach szóstej wielkości^[2].

Interesujące obiekty

Chociaż gwiazdozbiór sąsiaduje ze Strzelcem, gdzie Droga Mleczna osiąga największy wymiar poprzeczny i jest najjaśniejsza, to nie ma on szczególnie jasnych obiektów, które mogłyby zainteresować astronomów amatorów. Jest to spowodowane głównie wielkimi pasami ciemnych mgławic i materii zasłaniającej dalsze obiekty tego fragmentu nieba.

Warta uwagi jest NGC 6541 – kulista, znajdująca się nieco poniżej zakresu widzialności gołym okiem. W 15-centymetrowym teleskopie można zobaczyć duże halo, jasne i mgliste, z wieloma bladymi gwiazdami w rejonach zewnętrznych oraz gwałtownie rosnącą w kierunku centrum koncentracją gwiazd^[3].

Jedyną mgławicą planetarną tej konstelacji jest jasna IC 1297, którą widać w 20-centymetrowym teleskopie jako okrągły lazurowy dysk z wieloma gwiazdami w tle^[1].

Kompleks mgławicy refleksyjnej i ciemnej, NGC 6726, NGC 6729 i IC 4812, widoczny w tym samym obszarze co jasna gromada kulista NGC 6723 (leżąca w Strzelcu), wygląda interesująco w 20-centymetrowym teleskopie. Jako bonus można też zobaczyć gwiazdę podwójną Brisbane 14 o składnikach niemal równej wielkości^[1].

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Praca zbiorowa: Kosmos. Warszawa: Buchmann Sp. z o.o., 2012, s. 356-357. ISBN 978-83-7670-323-7.
↑ Praca zbiorowa: Encyklopedia Wszechświata. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 399. ISBN 978-83-01-14848-5.
↑ Jan Desselberger, Jacek Szczepanik: Tablice astronomiczne. Bielsko-Biała: PPU „PARK”, 2002, s. 103. ISBN 837266-156-1.

Linki zewnętrzne

Korona Południowa w serwisie Constellation Guide (ang.)

[Kosmos-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Praca zbiorowa: Kosmos. Warszawa: Buchmann Sp. z o.o., 2012, s. 356-357. ISBN 978-83-7670-323-7.

[Encyklopedia-2] Praca zbiorowa: Encyklopedia Wszechświata. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 399. ISBN 978-83-01-14848-5.

[3] Jan Desselberger, Jacek Szczepanik: Tablice astronomiczne. Bielsko-Biała: PPU „PARK”, 2002, s. 103. ISBN 837266-156-1.

[1]

[2]

[3]