Korektura pruska

Ten artykuł od 2010-10 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Korektura pruska (łac. Ius Terrae Nobilitaits Prusssiae Correctum Anno MDXCVIII "Prawo Ziemskie Szlachty Pruskiej poprawione w roku 1598") – zbiór prawa obowiązującego w Prusach Królewskich.

W 1476 roku król Kazimierz IV Jagiellończyk ujednolicił system prawa sądowego całej prowincji Prus Królewskich (wobec wszystkich mieszkańców – również szlachty – stosowano prawo chełmińskie). Prawo to stało się niewygodne dla szlachty (zwłaszcza prawo rzeczowe), dzięki jej staraniom zreformowano niektóre działy prawa chełmińskiego. Zebrane i zmodyfikowane prawo chełmińskie zostało zatwierdzone przez sejm walny obradujący w Warszawie w 1598 roku^[1]. Sejm zastrzegł przy tym, że wszelkie zmiany wymagają jego zatwierdzenia. Kodyfikacja została nazwana Korekturą pruską, zawierała 158 artykułów w 7 rozdziałach zwanych "tituli" poprzedzonych preambułą, jej sformułowane w języku łacińskim przepisy zostały oparte na prawie ziemskim oraz prawie rzymskim.

I rozdział zawiera 2 artykuły: De successionibus (O spadkach, 18 akapitów) oraz De inventario (O inwentarzu)
II De donationibus et testamentis (O darowiznach i testamentach) zawiera 6 artykułów
III De tutelis (O opiece) zawiera 20 artykułów
IV De praescriptionibus (O zastrzeżeniach przedawnienia) zawiera 2 artykuły
V De magistratibus et iudicis (O urzędnikach i sędziach) zawiera 42 artykuły
VI De processu in causis civilibus (O postępowaniu w sprawach cywilnych) zawiera 47 artykułów
De spoliato ante omnia restituendo (O odzyskaniu tego co zrabowane) zawiera 1 artykuł
De litis impensis (Koszty postępowania sądowego) zawiera 12 artykułów
VII De finibus regundis (O zakończeniu postępowania) zawiera 26 artykułów.

Korektura pruska nie była zbiorem pełnym; jej przepisy dotyczyły głównie ustroju sądów oraz prawa procesowego, regulowała również wybrane dziedziny prawa prywatnego – przede wszystkim prawo spadkowe i prawo rodzinne. W dziedzinach nie objętych kodyfikacją prawo chełmińskie wciąż pozostało obowiązującym. W praktyce Korektura pruska stosowana była pomocniczo (zwłaszcza w kwestiach spadkowych) w sądownictwie koronnym do początku XIX wieku (z uwagi na precyzję regulacji). W szczególności używał jej sąd asesorski podczas rozpatrywania apelacji od wyroków sądów z miast pruskich i mazowieckich, jak również Trybunał Koronny w analogicznych sprawach (rozstrzyganie apelacji szlachty pruskiej).

Przypisy

↑ Volumina Legum tom 2 str. 374 p. 45 "Prawa Pruskiego korrektura"

Tekst łaciński

Jus Terrestre Nobilitatis Prussiae Correctvm Anno Domini M. D. XCVIII. Toruń 1622 r.
Prawa, konstytucye y przywileie: Krolestwá Polskiego, y Wielkiego Xięstwá Litewskiego... tom 6 Warszawa 1739 str. 549 - 572 (tom ten zasadniczo obejmuje czasy saskie 1697–1736, ale jak wyjaśniono na str. 501 podczas drukowania doszło do omyłki)
Volumina Legum tom 6 Petersburg 1860 str. 270 - 282 (uwaga o błędzie str. 254)

Bibliografia

Katarzyna Sójka-Zielińska "Historia prawa" Warszawa 1981 Państwowe Wydawnictwo Naukowe str. 72–73

[1] Volumina Legum tom 2 str. 374 p. 45 "Prawa Pruskiego korrektura"

[1]