Koreccy herbu Pogoń Litewska
Koreccy herbu Pogoń Litewska II – wymarły[1], polski ród książęcy (kniaziowski) pochodzenia wielkolitewskiego. Protoplastą rodu był Aleksander Patrykiejewicz, przodek dynastii Giedyminowiczów, poprzez ród Narymuntowiczów. Gniazdem rodziny był zamek w Korcu na Wołyniu.
Pogoń Litewska II | |
Państwo | |
---|---|
Region | |
Gniazdo rodzinne | |
Tytuły |
książęta |
Protoplasta |
Aleksander Patrykiejewicz |
Pierwsza wzmianka |
1388 |
Status rodziny |
wymarła |
Ostatni przedstawiciel | |
Data wymarcia |
1651 |
Pochodzenie etniczne | |
Ród macierzysty | |
Gałęzie |
moskiewska |
Koreccy wygaśli w linii męskiej w 1651 roku wraz ze śmiercią Samuela Karola Koreckiego.
Etymologia nazwiska
edytujNazwisko rodu Koreckich ma charakter odmiejscowy i wywodzi się od Korca na Wołyniu[1].
Pochodzenie
edytujKoreccy są rodem książęcym (kniaziowskim), o wielkolitewskim pochodzeniu etnicznym. Należeli do gałęzi rodu Narymuntowiczów z dynastii Giedyminowiczów[1]. Niegdyś byli uważani za potomków Olgierda[2].
Protoplastą Koreckich był książę Aleksander Patrykiejewicz, syn Patrycego Narymuntowicza, a wnuk Narymunta[1].
Historia
edytujKsiążę Aleksander Patrykiejewicz protoplasta Koreckich, początkowo władał Starodubem. Z tytułem księcia starodubskiego występuje w 1388 roku w dokumentach historycznych na dworze polskiego króla Władysława Jagiełły. W 1400 roku przy jeziorze Krudy (między Grodnem i Mereczem), przysiągł być wiernym królowi i Koronie Polskiej. W 1406 roku, podczas trwającej wojny wielkiego księcia litewskiego Witolda z wielkim księciem moskiewskim Wasylem I, książę Aleksander miał dokonać się chęci zdrady, za co Witold go uwięził. Po pewnym czasie odzyskał wolność, jednakże w czasie jego niewoli Starodub został nadany Zygmuntowi Kiejstutowiczowi. W zamian za Starodub, Aleksander otrzymał Korzec, na którym panował aż do śmierci. Ruskie księgi rodosłowne tytułują go księciem koreckim. Pozostawił po sobie dwóch synów[3].
Pierwszy z nich, książę Semen Korecki, wyemigrował do Wielkiego Księstwa Moskiewskiego. Semen pozostawił po sobie dwóch synów, bezdzietnego Wołocha i Daniła. Danił miał syna Bohdana, ten natomiast Iwana, który umarł młodo. Na Iwanie też kończy się gałąź moskiewska książąt Koreckich[3].
Drugim synem księcia Aleksandra Patrykiejewicza był Wasil Aleksandrowicz Korecki, od którego rozwinął się wielkolitewski pień książąt Koreckich. W 1443 roku Świdrygiełło rozkazał wszystkim bojarom i ziemianom zlokalizowanym w okolicach Korca służyć księciowi Wasilowi tak, jak służyli ojcu jego, Aleksandrowi[3].
Ostatnim członkiem rodu był Samuel Karol Korecki, który zmarł 12 lutego 1651 roku, mając niespełna 30 lat, w wyniku choroby, nie pozostawiając po sobie żadnego potomstwa. Wdowa po nim, Zofia Opalińska, zmarła w 1657 roku[1].
-
Samuel Korecki (XVII w.)
-
Lawinia Korecka (XVII w.)
-
Samuel Karol Korecki (XVII w.)
Znani przedstawiciele
edytuj- ks. Iwan Korecki – dworzanin Zygmunta Starego, w 1511 otrzymał wraz z bratem Fedorem zamek w Targowicy z wsiami Bełymberehem, Babołokami[4] i Rudlewem[5]. Córka Anna była żoną księcia Iwana Massalińskiego.
- ks. Fedor Korecki – dworzanin, starszy brat Iwana, za zasługi wojenne otrzymał majątek ziemski Łuszczany w powiecie kijowskim (1508), z żony księżnej Hanny z Zyzemskich syn Bohusz.
- ks. Bohusz Korecki (1510–1576) – wojewoda wołyński od 1572, starosta łucki od 1560, bracławski i winnicki od 1540, żytomierski od 1539, dowódca obrony potocznej.
- ks. Joachim Korecki – żołnierz, walczył na czele wystawionych własnym kosztem chorągwi z Tatrami i wojnach z Moskwą, żonaty z Anną z Chodkiewiczów siostrą hetmana Jana Chodkiewicza, ojciec Samuela i Karola.
- ks. Samuel Korecki (ur. ok. 1586, zm. 1622) – pułkownik, zagończyk, sławny dowódca wojskowy.
- ks. Karol Korecki (ur. ok. 1588, zm. 1633) – starosta winnicki, kasztelan wołyński.
- ks. Samuel Karol Korecki (1621-1651) – starosta ropczycki, rotmistrz chorągwi husarskiej, ostatni z rodu książąt Koreckich.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e Wolff 1895 ↓, s. 176.
- ↑ Herbarz polski Kaspra Niesieckiego powiększony dodatkami z późniejszych autorów, rękopismów, dowodów urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza, tom V, Lipski 1841, s. 228
- ↑ a b c Wolff 1895 ↓, s. 172.
- ↑ Babołoki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 62 .
- ↑ Rudlew, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 921 .
Bibliografia
edytuj- Józef Wolff, Kniaziowie litewsko-ruscy od końca czternastego wieku, Warszawa: Gebethner i Wolff, 1895, s. 698 .