Kordian i champowieść Leona Kruczkowskiego z 1932, będąca próbą polemiki z wizją wsi romantyków.

Kordian i cham
Autor

Leon Kruczkowski

Typ utworu

powieść

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Warszawa

Język

polski

Data wydania

1932

Wydawca

Gebethner i Wolff

Bezpośrednio nawiązuje do dramatu Kordian Juliusza Słowackiego. Tytuł podsunął autorowi Adam Polewka[1].

Kanwą powieści był pamiętnik Kazimierza Deczyńskiego pt. Opis życia wieśniaka polskiego (który został wydany jako Żywot chłopa polskiego na początku XIX stulecia w 1907)[2].

Fabuła

edytuj

Kazimierz Deczyński, wywodzący się z chłopskiego stanu wiejski nauczyciel, broniąc chłopów w rodzinnej wsi, popada w konflikt z dzierżawcą Czartkowskim. Za jego przyczyną zostaje wcielony do wojska Królestwa Kongresowego. Tam poznaje na własnej skórze panujący system klasowy. W efekcie odmawia wzięcia udziału w powstaniu listopadowym[3].

Adaptacje

edytuj

W 2021 na motywach powieści powstał debiutancki dramat Joanny Bednarczyk pod tym samym tytułem, którego premiera miała miejsce w Teatrze Polskim w Poznaniu[4].

Przypisy

edytuj
  1. Tytuły dzieł literackich. W: Henryk Markiewicz: Zabawy literackie. Kraków: Oficyna Literacka, 1992, s. 27. ISBN 83-85158-50-2.
  2. Żywot chłopa polskiego na początku XIX stulecia
  3. Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984, s. 475. ISBN 83-01-05368-2.
  4. Mateusz Frąckowiak, "Kordian i cham" - powrót po latach, w: Głos Wielkopolski (Kultura), 10.12.2021, s. 23