Konto wynikowe – w rachunkowości rodzaj konta, służącego do rejestrowania i grupowania operacji gospodarczych odzwierciedlających wartościowo przebieg procesów prowadzonej przez jednostkę działalności w zakresie przychodów i kosztów, strat i zysków nadzwyczajnych oraz wyniku finansowego[1].

Prawidłowe ustalenie wyniku finansowego jednostki wymaga prowadzenia kont służących ewidencji: kosztów i strat oraz przychodów i zysków. Koszty i straty oznaczają wiarygodnie ustalone zmniejszenie korzyści ekonomicznych w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, co prowadzi do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.

Podział

edytuj

Koszty wpływające na wynik finansowy można podzielić na:

  • koszty „normalnej” działalności operacyjnej (osiągnięcia przychodów),
  • pozostałe koszty operacyjne,
  • koszty finansowe.

Ujemnie na wynik finansowy wpływają też straty nadzwyczajne.

Przychody i zyski oznaczają natomiast wiarygodnie ustalone korzyści ekonomiczne w postaci zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, co prowadzi do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli.

Wśród przychodów można wyodrębnić:

  • przychody z normalnej działalności operacyjnej jednostki,
  • pozostałe przychody operacyjne,
  • przychody finansowe.

Charakter porównywalny z przychodami mają też zyski nadzwyczajne.

Funkcjonowanie kont wynikowych[1]
Konta kosztów i strat:
  • konto 70-1 „Koszty wytworzenia produktów”
  • konto 76-1 „Pozostałe koszty operacyjne”
  • konto 75-1 „Koszty finansowe”
  • konto 77-1 „Straty nadzwyczajne”
konto 86 „Wynik finansowy” Konta przychodów i zysków:
  • konto 70-0 „Sprzedaż produktów”
  • konto 76-0 „Pozostałe przychody operacyjne”
  • konto 75-0 „Przychody finansowe”
  • konto 77-0 „Zyski nadzwyczajne”

Cechą charakterystyczną kont wynikowych jest brak salda początkowego. Wynika to z faktu, że konta wynikowe po przeniesieniu salda na konto wyniku finansowego wykazują saldo zerowe na początku kolejnego okresu rozliczeniowego. Pokazują wyłącznie dane o przebiegu określonego rodzaju działalności w ciągu okresu sprawozdawczego. Konta te otwiera się zatem z chwilą rozpoczęcia okresu (na początek każdego roku obrotowego), a zamyka z końcem okresu (na dzień kończący rok obrotowy).

Na kontach wynikowych księguje się koszty po stronie Winien (strona debetowa) a przychody po stronie Ma (strona kredytowa). Konta wynikowe kosztów i strat działają podobnie jak konta aktywów, to znaczy na stronie Winien (Dt) księguje się bieżąco poniesione koszty i straty nadzwyczajne, natomiast na stronie Ma (Ct) – wszelkie ich zmniejszenia oraz okresowe przeniesienia zbiorczych kwot w celu ustalenia wyniku finansowego. Konta wynikowe przychodów i zysków działają podobnie jak konta pasywów, to znaczy ujmuje się bieżąco na stronie Ma (Ct) osiągnięte przychody i zyski nadzwyczajne, a strona Winien (Dt) służy do księgowania ich zmniejszeń oraz okresowych przeniesień zbiorczych kwot na konto wyniku finansowego. Konto wyniku finansowego ujmuje dwie przeciwstawne sobie wielkości: przychody i zyski nadzwyczajne oraz koszty osiągnięcia tych przychodów i straty nadzwyczajne. Rezultat porównania tych wielkości może być zyskiem (saldo Ma) lub stratą (saldo Winien).

Konta wynikowe[1]
Konta kosztów i strat Konta przychodów i zysków
Wn (Dt) Ma (Ct) Wn (Dt) Ma (Ct)
Operacje zwiększające koszty i straty nadzwyczajne Operacje zmniejszające koszty i straty nadzwyczajne Operacje zmniejszające przychody i zyski nadzwyczajne Operacje zwiększające przychody i zyski nadzwyczajne
Przeniesienia na koniec roku obrotów lub sald poszczególnych kont kosztów i strat na stronę Wn konta 86 „Wynik finansowy” Przeniesienia na koniec roku obrotów lub sald poszczególnych kont przychodów i zysków na stronę Ma konta 86 „Wynik finansowy”
obroty strony Wn = obroty strony Ma obroty strony Wn = obroty strony Ma

Zarejestrowane i pogrupowane na kontach wynikowych wielkości kosztów i strat nadzwyczajnych oraz przychodów i zysków nadzwyczajnych (salda debetowe i kredytowe tych kont) przenosi się – pod datą zamknięcia ksiąg rachunkowych (na dzień bilansowy) na konto służące do ustalania wyniku finansowego z prowadzonej przez daną jednostkę działalności. W związku z tym następuje zamknięcie tych kont i w przeciwieństwie do kont bilansowych, nie wykazują one już sald. Salda te tworzą wynik finansowy, który ustala się (na przeznaczonym do tego celu koncie) jako różnicę pomiędzy sumą sald kredytowych przeniesionych z kont przychodów i zysków, a sumą sald debetowych przeniesionych z kont kosztów i strat. Różnica ta w postaci wyniku finansowego może być dodatnia stanowiąca zysk, względnie ujemna – stanowiąca stratę.

Konto 86 „Wynik finansowy” pełni rolę szczególną. Poprzez to konto obie grupy kont (konta bilansowe i konta wynikowe) są wzajemnie powiązane, gdyż w rachunku zysków i strat na koniec roku obrotowego ustalony na tym koncie zysk lub strata znajduje równocześnie odzwierciedlenie w bilansie.

 

Przykłady kont wynikowych

edytuj
Numer Nazwa konta
700 sprzedaż produktów
701 koszt sprzedaży produktów
711 koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów
730 sprzedaż materiałów i towarów
731 wartość sprzedanych materiałów i towarów
750 przychody finansowe
751 koszty finansowe
760 pozostałe przychody operacyjne
761 pozostałe koszty operacyjne
770 zyski nadzwyczajne
771 straty nadzwyczajne
790 obroty wewnętrzne
791 koszt obrotów wewnętrznych

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Konta wynikowe – funkcjonowanie, zasady działania i powiązanie z kontami bilansowymi, Rachunkowość krok po kroku, Dodatek nr 9 do Zeszytów Metodycznych Rachunkowości, nr 13, 1.07.2010.

Bibliografia

edytuj
  • Konta wynikowe – funkcjonowanie, zasady działania i powiązanie z kontami bilansowymi, Rachunkowość krok po kroku, Dodatek nr 9 do Zeszytów Metodycznych Rachunkowości, nr 13, 1.07.2010.