Kompania graniczna KOP „Smolicze”
Kompania graniczna KOP „Smolicze” – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytujNa podstawie rozkazu szefa Sztabu Generalnego L. dz. 12044/O.de B./24 z 27 września 1924, w pierwszym etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza sformowano 9 batalion graniczny [1][2], a w jego składzie 3 kompanię graniczną KOP. W listopadzie 1936 kompania liczyła 2 oficerów, 8 podoficerów, 5 nadterminowych i 98 żołnierzy służby zasadniczej[b]. W 1939 3 kompania graniczna KOP „Smolicze” podlegała dowódcy batalionu KOP „Kleck”[3].
Służba graniczna
edytujPodstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[4]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza[5].
3 kompania graniczna „Smolicze” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 17 kilometrów 619 metrów[6]. Po stronie sowieckiej granicę ochraniały zastawy „Zarakowce” i „Puzowo” z komendantury „Filipowicze”[7].
Kompanie sąsiednie:
- 2 kompania graniczna KOP „Siejłowicze” ⇔ 1 kompania graniczna KOP „Lubieniec” – 1928[8], 1929[9], 1931[7], 1932[10], 1934[11], 1938[12]
Struktura organizacyjna
edytuj
Strażnice kompanii w latach 1928 – 1934[13][8][9][7][10][11][c]:
- 77 strażnica KOP „Łozowicze”[d]
- 78 strażnica KOP „Marysin”[e]
- 79 strażnica KOP „Pawłowkowicze”[f] (Połowkowicze[8])
- 80 strażnica KOP „Cyckowicze”][g]
- 80a strażnica KOP „Lecieszyn”[h]
Strażnice kompanii w 1938[12]
Organizacja kompanii 17 września 1939[14][15]:
- dowództwo kompanii
- pluton odwodowy
- 1 strażnica KOP „Marysin”
- 2 strażnica KOP „Połowkowicze”
- 3 strażnica KOP „Cyckowicze”
Dowódcy kompanii
edytuj- kpt. piech. Adam Fleszar (19 I 1932[16] − )
Uwagi
edytuj- ↑ wieś Smolicze, gmina Łań, powiat nieświeski, województwo nowogródzkie
- ↑ Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 367
- ↑ W 2000 Rajmund Szubański napisał, że sformułowania zawarte w artykule „Bataliony, kompanie, strażnice KOP” z 1993 odnoszą się do stanu sprzed 1937 → Szubański 2000 ↓, s. 87. Wymienił następujące strażnice: „Marysin”, „Pawłowkowicze”, „Cyckowicze”, „Deciesany” → Szubański 1993 ↓, s. 277
- ↑ wieś Łozowicze, gmina Łań, powiat nieświeski, województwo nowogródzkie
- ↑ kolonia Marysin, gmina Łań, powiat nieświeski, województwo nowogródzkie
- ↑ wieś Małe Paławkowicze, gmina Kleck, powiat nieświeski, województwo nowogródzkie
- ↑ zaścianek Cyckowicze, gmina Kleck, powiat nieświeski, województwo nowogródzkie
- ↑ folwark Lecieszyn, gmina Hrycewicze, powiat nieświeski, województwo nowogródzkie
Przypisy
edytuj- ↑ Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 152.
- ↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 23.
- ↑ Szubański 2000 ↓, s. 89.
- ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 312-314.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 300.
- ↑ a b c Szkice dyslokacyjne ↓.
- ↑ a b c Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 7/1928.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 8/1929.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 25/1932.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 55/1934.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 86/1938.
- ↑ Wykaz L.dz. 1040/2Br.OP. ↓.
- ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 309.
- ↑ Grzelak 2001 ↓, s. 188.
- ↑ Obsada oficerska B KOP „Nowogródek” ↓.
Bibliografia
edytuj- Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
- Czesław Grzelak: Szack–Wytyczno 1939. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2001. ISBN 83-11-09324-5.
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa–Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
- Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
- Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 8390021794.
- Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Graficzny wykaz budynków zajmowanych przez oddziały 2 Brygady KOP nr L.dz. 1040/2Br.OP.
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/143 do 177/149.)
- Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/151.)
- Wykaz zmian stanu oficerów Brygady KOP „Nowogródek” w latach 1927–1935 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.182/17.)