Komosa strzałkowata

Komosa strzałkowata (Blitum bonus-henricus (L.) Rchb.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny szarłatowatych, w dawniejszych ujęciach do osobno wyodrębnianej rodziny komosowatych. Zwyczajowo nazywana bywa mączyńcem. Pochodzi z Europy. Jako gatunek introdukowany rośnie w północnej części tego kontynentu, w północno-zachodniej Afryce, w Ameryce Północnej i w Nowej Zelandii[3][4]. W Polsce jest rzadki, występuje na całym obszarze, ale najliczniej w zachodniej części kraju. Status gatunku we florze Polski: archeofit[5].

Komosa strzałkowata
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

szarłatowate

Rodzaj

Blitum

Gatunek

komosa strzałkowata

Nazwa systematyczna
Blitum bonus-henricus (L.) Rchb.
Fl. Germ. Excurs. 2: 582 (1832)[3]
Synonimy
  • Agathophytum bonus-henricus (L.) Moq.
  • Agatophyton bonus-henricus (L.) E.H.L.Krause
  • Anserina bonus-henricus (L.) Dumort.
  • Atriplex bonus-henricus (L.) Crantz
  • Chenopodium bonus-henricus L.
  • Chenopodium esculentum Salisb.
  • Orthospermum bonus-henricus (L.) Schur
  • Orthosporum bonus-henricus (L.) T.Nees[3]

Morfologia

edytuj
 
Pokrój
 
Kwiaty
Łodyga
Stosunkowo gruba, wzniesiona i rozgałęziająca się, o wysokości 15 – 60 cm.
Liście
Stosunkowo duże, długoogonkowe liście są trójkątnie oszczepowate, na końcu zaostrzone. Są całobrzegie i faliste, trochę lepkie i pokryte mączystym nalotem.
Kwiaty
Kwiatostan złożony, wyrastający w kątach liści. Drobne, zielonawe kwiaty, wyrastają w kłębikach, które z kolei tworzą kłosokształtne kwiatostany. Zewnętrzne kwiaty w kłębikach są 3 – 4-dzielne, ich słupki są spłaszczone z boków, czasami brak pręcików. Kwiaty wewnętrzne są 5-dzielne, ich słupki są spłaszczone od góry.
Owoc
Drobne, spłaszczone orzechy.

Biologia i ekologia

edytuj

Bylina, chamefit. Kwitnie od maja do sierpnia, jest wiatropylna. Roślina ruderalna – rośnie na śmietniskach, przychaciach, przydrożach. W górach rośnie także na łąkach. Jest też jednym z chwastów w uprawach rolniczych. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Chenopodietum boni-henrici[6].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
  3. a b c Blitum bonus-henricus (L.) Rchb., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-01-16].
  4. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-03-15].
  5. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  6. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia

edytuj
  • Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  • Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.