Komitet Pięciu
Komitet Pięciu (ang. Committee of Five) – pięcioosobowa komisja, powołana przez II Kongres Kontynentalny do opracowania Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych. W jej skład wchodzili: Thomas Jefferson, John Adams, Robert R. Livingston, Roger Sherman i Benjamin Franklin.
Geneza
edytuj,_by_John_Trumbull.jpg)
W czasie trwania wojny o niepodległość z Wielką Brytanią, władzę w Zjednoczonych Koloniach sprawował Kongres Kontynentalny, który zachęcał kolonie do uchwalania swoich własnych legislatur stanowych[1]. Tendencje niepodległościowe nasiliły się po opublikowaniu pamfletu Thomasa Paine’a pt. „Zdrowy rozsądek”[2]. Pierwsze konstytucje stanowe powstały w New Hampshire i Wirginii, a po powstaniu kolejnych, delegat wirgiński, Richard Henry Lee stwierdził, że jest konieczność napisania dokumentu potwierdzającego niezależność Kolonii od Korony Brytyjskiej[3]. 7 kwietnia Karolina Północna zadeklarowała chęć współpracy z innymi koloniami ws. opracowania dokumentu niepodległościowego[2]. Wniosek w tej sprawie został złożony 7 czerwca 1776, a niedługo potem powołano trzy komisje, mające opracować tekst Deklaracji[4]. Jedną z nich, była komisja złożona z Johna Adamsa (Massachusetts), Benjamina Franklina (Pensylwania), Roberta Livingstona (Nowy Jork), Rogera Shermana (Connecticut) i Thomasa Jeffersona (Wirginia)[5]. Została ona później nazwana „Committee of Five”[6]. 11 czerwca Komitet zebrał się, by ustalić kto ma zająć się opracowaniem dokumentu – na wniosek Adamsa, na przewodniczącego wybrano Jeffersona[7].
Jefferson był wówczas 33-letnim, mało znanym politykiem[4]. Jego wybór był związany z jego umiejętnościami pisarskimi jak również z faktem, że był delegatem z Wirginii – najbardziej poważanego stanu spośród wszystkich reprezentowanych na Kongresie Kontynentalnym[7]. Bardziej znani politycy nie chcieli przewodniczyć komisji – John Adams był zaangażowany w inne prace Kongresu, natomiast Benjamin Franklin podupadł na zdrowiu[8].
Wprowadzenie dokumentu
edytujPierwsze raporty autorstwa Jeffersona zostały przedstawione 17 czerwca[9]. Cztery dni później wysłał on szkic Deklaracji Franklinowi i Adamsowi, by uzyskać ich uwagi i komentarze[9]. Trzon Deklaracji został opracowany w całości przez Jeffersona, natomiast Adams i Franklin wprowadzili jedynie kosmetyczne korekty[10]. Roger Sherman niemal wcale nie uczestniczył w pracach, natomiast Robert Livingston nawet go nie sygnował, gdyż powrócił wcześniej do Nowego Jorku[11]. Pierwotny tekst Deklaracji został przedstawiony 28 czerwca[2]. Po wprowadzeniu poprawek i usunięciu niektórych fragmentów został przedstawiony Kongresowi 2 lipca[2]. Dwa dni później delegaci, pod przewodnictwem Johna Hancocka, uchwalili i przegłosowali dokument, noszący nazwę „Jednogłośna Deklaracja Niepodległości Trzynastu Zjednoczonych Państw Ameryki”[12]. Stan Nowy Jork, który początkowo odmówił ratyfikacji Deklaracji, dołączył swój głos 9 lipca[11].
Przypisy
edytuj- ↑ Lewicki 2009 ↓, s. 562.
- ↑ a b c d Rusinowa 1974 ↓, s. 153.
- ↑ Lewicki 2009 ↓, s. 563.
- ↑ a b Lewicki 2009 ↓, s. 564.
- ↑ Maier 1997 ↓, s. 98.
- ↑ Maier 1997 ↓, s. 99.
- ↑ a b Becker 1958 ↓, s. 136.
- ↑ Maier 1997 ↓, s. 102.
- ↑ a b Maier 1997 ↓, s. 103.
- ↑ Becker 1958 ↓, s. 151.
- ↑ a b Lewicki 2009 ↓, s. 565.
- ↑ Lewicki 2009 ↓, s. 566.
Bibliografia
edytuj- Carl Becker: The Declaration of Independance: A Study in the Political Ideas. Nowy Jork: Vintage Books, 1958. ISBN 0-394-70060-0. (ang.).
- Pauline Maier: American Scripture: Making the Declaration of Independance. Nowy Jork: Alfred A. Knopf Inc., 1997. ISBN 0-679-45492-6. (ang.).
- Zbigniew Lewicki: Historia cywilizacji amerykańskiej. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, 2009. ISBN 978-83-7383-328-9. (pol.).
- Izabella Rusinowa: Geneza Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1974. (pol.).