Komisariat Straży Granicznej „Smorze”
Komisariat Straży Granicznej „Smorze” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-czechosłowackiej w latach 1929–1938 i granicy polsko-węgierskiej w 1939.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytujW drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[1]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej.
Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 Straż Graniczną[2]. Rozkazem nr 7 z 25 września 1929 w sprawie reorganizacji i zmian dyslokacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski określił skład i granice nowo powstałego Inspektoratu Straży Granicznej „Sambor”[3]. Komisariat „Smorze”[a] znalazła się w jego strukturze[3]. wszedł w jego strukturę[3]. Czasowo pozostał jednak w Inspektoracie Granicznym „Stryj”[4].
Rozkazem nr 2 z 16 stycznia 1939 w sprawie przejęcia odcinka granicy polsko-niemieckiej od Korpusu Ochrony Pogranicza na terenie Mazowieckiego Okręgu Straży Granicznej oraz przekazania Korpusowi Ochrony Pogranicza odcinka granicy na terenie Wschodniomałopolskiego Okręgu Straży Granicznej, w związku z przekazaniem Korpusowi Ochrony Pogranicza ochrony części granicy południowej Państwa na odcinku między przełęczą Użocką, a stykiem granicy polsko-rumuńsko-czechosłowackiej, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski zarządził likwidację komisariatu Straży Granicznej „Smorze”[5]. Nakazał, by z dniem 1 lutego 1939 komisariat „Smorze” wraz z placówką II linii i czterema placówkami I linii utworzył komisariat SG „Filipów”i placówki I linii: Czarne, Filipów, Bakałarzewo i Gębałówka[6].
Służba graniczna
edytujSąsiednie komisariaty:
Kierownicy/komendanci komisariatu
edytuj| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
|---|---|---|---|
| podkomisarz | Józef Jaroszewski[b] | 11 XI 1933 – 28 V 1935 | kierownik komisariatu „Żabie”[8] |
| podkomisarz | Kazimierz Laurski | - 2 III 1939[9] | komisariat „Jaśliska” |
Struktura organizacyjna
edytujOrganizacja komisariatu we wrześniu 1929[3]w 1931 (25 km), w 1935[7]:
Uwagi
edytuj- ↑ Marek Jabłonowski i Bogusław Polak konsekwentnie używają nazwy Smarze[3].
- ↑ Józef Jaroszewski – od 1914 żołnierz Legionów Polskich w kompanii saperów. Po kryzysie przysięgowym został przeniesiony do austriackiego 160 baonu pospolitego ruszenia. W listopadzie 1918 wstąpił do Wojska Polskiego.31 grudnia 1918 zostaje przydzielony do 5 Pułku Legionów, wyznaczony na stanowisko dowódcy drużyny saperów 5 pp Leg.. Pod Równem został ranny. W sierpniu 1920 został skierowany do Wielkopolskiej Szkoły Podchorążych. 20 grudnia 1920 mianowany dowódcą plutonu w baonie zapasowym 25 pułku piechoty. 16 października 1923 zdemobilizowany. Z dniem 21 sierpnia 1928 został przyjęty do Straży Granicznej w stopniu aspiranta na stanowisko adiutanta i kwatermistrza w IG „Leszno”. 15 sierpnia 1929 przeniesiony na stanowisko instruktora do Centralnej Szkoły SG w Górze Kalwarii, a z dniem 24 września 1932 mianowany oficerem finansowym Centrum. W 1933 odbył praktykę liniową w Małopolskim Inspektoracie Okręgowym SG w Przemyślu, a 11 listopada 1933 mianowany kierownikiem komisariatu SG „Smorze”. Od 28 maja 1935 kierownik komisariatu SG „Żabie”. 2 marca 1939 przeniesiony na stanowisko kierownika Komisariatu „Puck”[8].
Przypisy
edytuj- ↑ Kula 1994 ↓, s. 40.
- ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
- ↑ a b c d e Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 51.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 52.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 146.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 148.
- ↑ a b Promińska 2011 ↓, s. 5.
- ↑ a b Kozłowski 2015 ↓, s. 125-126.
- ↑ Rozkazy KG SG ↓, s. 8/39.
Bibliografia
edytuj- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
- Piotr Kozłowski: Zapomniani obrońcy granic południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej 1922-1939: słownik biograficzny oficerów, strażaków oraz pracowników kontraktowych straży celnej i straży granicznej. Przemyśl: Wydawnictwo Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2015. ISBN 978-83-61329-14-5.
- Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
- Katarzyna Promińska, Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Wschodniomałopolski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2011.
- Rozkazy Komendy Głównej Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.187/30 do 187/41.)