Komisariat Straży Granicznej „Ludwikówka”

jednostka organizacyjna Straży Granicznej

Komisariat Straży Granicznej „Ludwikówka” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-czechosłowackiej w latach 1929–1938 i granicy polsko-węgierskiej w 1939.

Komisariat Straży Granicznej „Ludwikówka”
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1928

Rozformowanie

15 lutego 1939

Organizacja
Dyslokacja

Ludwikówka

Formacja

Straż Graniczna

Podległość

Inspektorat Graniczny nr 20
Inspektorat Graniczny „Stryj”

Geneza

edytuj

Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920, powołano do życia Straż Celną[1]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[2]. Komisariat Straży Celnej „Ludwikówka”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Dolina”[3].

W drugiej połowie 1927 przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[4]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Rozkazem nr 5 z 16 maja 1928 w sprawie organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Ludwikówka”, który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej[5].

Formowanie i zmiany organizacyjne

edytuj
 
Szkic rozmieszczenia baonu KOP „Dolina”

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 Straż Graniczną[6]. Rozkazem nr 5 z 16 maja 1928 w sprawie organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski przydzielił komisariat „Ludwikówka” do Inspektoratu Granicznego nr 20 „Stryj” i określił jego strukturę organizacyjną[5]. Już 8 września 1828 dowódca Straży Granicznej rozkazem nr 6 w sprawie organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego podpisanym w zastępstwie przez mjr. Wacława Szpilczyńskiego zmieniał organizację komisariatu i ustalał zasięg placówek[7]. Rozkazem nr 7 z 25 września 1929 w sprawie reorganizacji i zmian dyslokacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski określił numer i nową strukturę komisariatu[8].

Rozkazem nr 2 z 16 stycznia 1939 w sprawie przejęcia odcinka granicy polsko-niemieckiej od Korpusu Ochrony Pogranicza na terenie Mazowieckiego Okręgu Straży Granicznej oraz przekazania Korpusowi Ochrony Pogranicza odcinka granicy na terenie Wschodniomałopolskiego Okręgu Straży Granicznej, w związku z przekazaniem Korpusowi Ochrony Pogranicza ochrony części granicy południowej Państwa na odcinku między przełęczą Użocką, a stykiem granicy polsko-rumuńsko-czechosłowackiej, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski zarządził likwidację komisariatu Straży Granicznej „Ludwikówka”[9].

Służba graniczna

edytuj

Sąsiednie komisariaty:

Kierownicy/komendanci komisariatu

edytuj
stopień imię i nazwisko okres pełnienia służby kolejne stanowisko
podkomisarz Stefan Gawroński[11][a] 1929 – 1935 kwatermistrz IG „Chojnice”
aspirant Jerzy Gostyński 1936 -
aspirant Tadeusz Znojkiewicz[12] 1 XI 1936 – 28 II 1939 kierownik komisariatu „Rytro“

Struktura organizacyjna

edytuj

Organizacja komisariatu w maju 1928[5]:

Organizacja komisariatu we wrześniu 1928[7]:

Organizacja komisariatu we wrześniu 1929[8]:

Organizacja komisariatu w 1931:

  1. Stefan Gawroński – w I wojnie światowej walczył w armii niemieckiej. Uczestnik Powstania Wielkopolskiego. W wojnie polsko-bolszewickiej walczył na Zachodniej Białorusi w ramach w 57 pułku piechoty. W czasie walk dwukrotnie ranny. W Straży Celnej od marca 1922 początkowo na stanowisku kierownika komisariatu SC „Piłka”. W marcu 1924 przeniesiony do komisariatu SC „Międzychód”. W marcu 1928 wstąpił do Straży Granicznej. Wyznaczony został an stanowisko kierownika komisariatu SG „Praszka”. W 1929 przeniesiony na to samo stanowisko do komisariatu Sławsko, a kilka miesięcy potem na stanowisko kierownika komisariatu „Ludwikówka”. W 1935 awansował na stanowisko kwatermistrza IG „Chojnice”. We wrześniu 1939 aresztowany przez Sowietów i zamordowany w Katyniu[11].
  2. Marek Jabłonowski i Bogusław Polak konsekwentnie używają nazwy Wyżków[13].
  3. Marek Jabłonowski i Bogusław Polak używają nazwy Saneczów[7] i Saneczków[8].

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj